Nghệ An là một trong những địa phương có tiềm năng phát triển cây vừng. Đây là một loại cây trồng có tiềm năng cao nhờ thời gian sinh trưởng ngắn, khả năng thích ứng tốt và nhu cầu thị trường ngày càng ổn định. Cây vừng không chỉ giúp bà con tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống mà còn góp phần phát triển nông nghiệp bền vững, tận dụng hiệu quả đất canh tác kém màu mỡ.
Nhằm phát huy giá trị cây vừng, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An tổ chức 2 lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác và quản lý cây vừng, vận hành hợp tác xã và kết nối thị trường chuỗi giá trị nông sản bền vững, nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ kỹ thuật, hợp tác xã và người nông dân tại địa phương trong việc tiếp cận tiến bộ kỹ thuật mới về trồng trọt, sau thu hoạch và tổ chức sản xuất vừng.
Phát biểu tại lớp tập huấn, ông Tạ Quang Sáng- Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, các địa phương đang tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng và tìm kiếm các giải pháp gia tăng hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Việc đa dạng hóa cây trồng và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp là hết sức cần thiết.
Giá vừng giao động từ 50.000- 70.000 đồng/kg và được chế biến thành các sản phẩm như dầu mè, các loại bánh từ vừng, gia vị trong các món ăn, bột đạm từ bã vững…Giá dầu mè hiện được bán từ 120.000-150.000 đồng/lít. Các sản phẩm bánh hạt thực dưỡng từ vừng có giá từ 350.000- 500.000 đồng/kg… Từ đó, nông dân có thể thu lãi hàng chục triệu đồng/ha từ trồng vừng, cao gấp 5- 6 lần so với trồng lúa.
Thực tiễn sản xuất những năm gần đây cho thấy, cây vừng là cây trồng có tiềm năng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất, cải thiện sinh kế và thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng bền vững.
Tuy nhiên, quá trình sản xuất và tiêu thụ vừng hiện vẫn còn một số tồn tại, kỹ thuật canh tác chưa đồng đều, người dân nhiều vùng trồng vẫn đang áp dụng các phương pháp trồng truyền thống; hoạt động sơ chế - chế biến còn hạn chế và thiếu sự gắn kết trong chuỗi giá trị. Các cơ sở thu mua, bảo quản và chế biến vừng trong tỉnh còn manh mún, thô sơ, chưa áp dụng được cơ giới hóa trong thu hoạch và chế biến. Việc thu hoạch, bảo quản vừng còn thực hiện bằng các phương pháp thủ công như thu hái bằng liềm, đập và phơi khô, quạt sạch và đem bán cho thương lái ngay sau thu hoạch 10- 15 ngày. Điều này gây rất nhiều trở ngại cho người trồng trong những ngày điều kiện thời tiết bất thuận và khó khăn về nhân công. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều diện tích trồng vừng giảm.
Thông qua lớp tập huấn, các học viên đã được các chuyên gia đến từ Hàn Quốc, giảng viên truyền đạt những kiến thức về: tổng quan Dự án “Nâng cao năng suất và tăng cường chuỗi giá trị vừng tại Việt Nam” thực hiện trong thời gian tới, Kỹ thuật canh tác vừng, Quản lý và vận hành hợp tác xã vừng, Vận hành cơ sở sản xuất vừng sau thu hoạch, Quản lý nhà máy ép dầu vừng.
Nhiều vấn đề thực tiễn trong sản xuất vừng, đặc biệt là công tác về giống, kỹ thuật canh tác ở địa phương đã được đặt ra và đề ra những giải pháp cụ thể. Các học viên đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong việc sản xuất vừng trong thời gian qua, nhất là về cách tổ chức mô hình, phương pháp huy động sự tham gia của nông dân, cũng như nêu ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình canh tác, chế biến và tiêu thụ sản phẩm để các chuyên gia giải đáp. Những trao đổi thẳng thắn này đã giúp học viên học hỏi thêm kinh nghiệm, đồng thời gợi mở nhiều giải pháp để dự án khuyến nông sắp tới triển khai hiệu quả, sát với nhu cầu thực tế nhằm nâng cao giá trị của cây vừng./.
