Chiều 24/4, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có buổi làm việc với các ngân hàng thương mại (NHTM) và đại diện các bộ ngành liên quan như Bộ Công thương, Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ về gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và hạ tầng chiến lược.
Tại cuộc họp, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết: Đã có 21 ngân hàng đăng ký tham gia gói tín dụng. Như vậy, sự đồng thuận ban đầu là rất đáng khích lệ. Mục tiêu của gói là hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số với lãi suất ưu đãi thấp hơn thị trường ít nhất 1%, thời hạn vay tối thiểu 2 năm.
Vì thế, về mặt định hướng, đây là chính sách vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa tạo động lực cho các lĩnh vực then chốt. Tuy nhiên, khi chuyển từ kế hoạch sang hành động, các ngân hàng lại vấp một số vướng mắc. Trong đó, phổ biến nhất là cân đối vốn, khi phần lớn nguồn vốn huy động của hệ thống ngân hàng vẫn mang tính ngắn hạn, thì nhu cầu vay cho các dự án hạ tầng thường kéo dài 10-20 năm, thậm chí lâu hơn. Do đó, nếu không có cơ chế hỗ trợ đặc biệt, bài toán "huy động ngắn - cho vay dài" sẽ tiếp tục là rào cản, bà Hà Thu Giang chia sẻ.
Đồng tình ý kiến, phát biểu chỉ đại tại buổi làm việc, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho rằng, đối với gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số, các ngân hàng đã cam kết tham gia và có nhiều ưu đãi dành cho các dự án, đơn cử như về lãi suất ưu đãi, về cho vay trung, dài hạn.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai đang gặp không ít khó khăn. “Việc cho vay trung và dài hạn chính là một dạng ưu đãi từ phía ngân hàng. Trong khi đó, tỷ lệ vốn ngắn hạn được phép sử dụng cho vay trung dài hạn đang giảm dần theo chuẩn mực quốc tế như Basel II, Basel III và các quy định mới trong Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi”, Phó thống đốc NHNN cho biết.
Bên cạnh những nỗ lực đã đạt được, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn còn tồn tại trong các lĩnh vực như hạ tầng giao thông, năng lượng, điện và các dự án trọng điểm khác. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, tích cực hơn từ các bộ, ngành liên quan.
Ông Đào Minh Tú cũng nhấn mạnh rằng, vướng mắc hiện nay không nằm ở quy mô vốn đầu tư, mà chủ yếu xuất phát từ cơ chế phối hợp còn thiếu hiệu quả giữa các cơ quan chức năng, cũng như việc xác định rõ các mục tiêu ưu tiên chưa thực sự rõ ràng.
Đơn cử như việc NHNN rất cần xác định rõ trong ít nhất 5 năm tới, danh mục các dự án ưu tiên đầu tư, tỷ lệ vốn nhà nước và xã hội hóa, cung cấp các đối tượng chính xác, kế hoạch đầu tư rõ ràng, ít nhất là cần có dữ liệu ước tính gần với thực tế, từ đó NHNN cũng như các NHTM mới có thể tính toán cân đối nguồn vốn, bảo đảm gói tín dụng đi đúng hướng (nhưng hiện chưa có).
Theo Phó Thống đốc NHNN, cần nhìn nhận rõ là ngân hàng không thể thay thế vai trò điều tiết vốn đầu tư công của Nhà nước. Gói tín dụng này là chính sách hỗ trợ, nhưng nếu thiếu đồng bộ giữa vốn ngân sách và vốn tín dụng, thì hệ quả là cả hệ thống ngân hàng bị đẩy vào thế rủi ro cao. Do đó, cần có phối hợp đồng bộ giữa các bộ ngành chặt chẽ, kịp thời, có trách nhiệm cao để gói tín dụng đi vào thực chất.
