Phát triển nhà ở xã hội để không ai bị bỏ lại phía sau

Phát triển nhà ở xã hội (NOXH) là một trong những nhiệm vụ chiến lược trong bảo đảm an sinh xã hội, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp có cơ hội an cư, lạc nghiệp. Trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực đạt mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn NOXH đến năm 2030, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 201/2024/QH15 được đánh giá là bước ngoặt lớn, mở ra nhiều cơ chế đặc thù để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình triển khai.

Tại Tọa đàm "Đột phá để phát triển nhà ở xã hội" do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức vào ngày 5/6, đại diện các cơ quan chức năng, các chuyên gia, doanh nghiệp đã thảo luận nhằm đưa ra giải pháp nhằm thúc đẩy tiến trình hoàn thành xây dựng 1 triệu căn NOXH. 

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh khẳng định, Nghị quyết 201 là một chính sách đột phá, phản ánh quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước và toàn hệ thống nhằm cải thiện nhà ở cho người dân. Nghị quyết này không chỉ kỳ vọng tháo gỡ các rào cản chính sách trước đây mà còn mở đường cho việc thể chế hóa các chủ trương lớn về phát triển nhà giá rẻ, đặc biệt là NOXH.

Theo ông Châu, dù Luật Nhà ở 2023 đã có nhiều điểm tiến bộ, song việc triển khai thực tế vẫn gặp không ít vướng mắc. Minh chứng rõ ràng là trong giai đoạn 2021–2024, TP Hồ Chí Minh mới chỉ xây dựng được khoảng 6.000 căn NOXH, chỉ đạt 6% so với chỉ tiêu được giao là 100.000 căn. Do đó, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 201 là rất kịp thời, nhằm thúc đẩy tiến độ và hiệu quả triển khai NOXH trên toàn quốc.

Nghị quyết 201 đưa ra hai nhóm chính sách chính. Thứ nhất, là việc thành lập Quỹ Phát triển Nhà ở Quốc gia, không chỉ tập trung hỗ trợ phát triển NOXH cho cán bộ, công chức, viên chức mà còn đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội (giao thông, công viên, trường học, y tế…), hỗ trợ cả NOXH để cho thuê, điều vốn ít được chú trọng trong các chính sách trước đây.

Thứ hai là hàng loạt cơ chế thủ tục đột phá như rút gọn quy trình đầu tư, miễn quy hoạch chi tiết 1/500, miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án dùng thiết kế mẫu, cho phép chỉ định thầu rút gọn, chuyển cơ chế phê duyệt từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”… Theo đánh giá của ông Lê Hoàng Châu, các cải cách này giúp rút ngắn thời gian thực hiện dự án tới hơn 1.000 ngày, tương đương hơn 3 năm, điều mà trước đây doanh nghiệp vô cùng trăn trở.

“Phải coi nhà ở xã hội là một dự án góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương, của cả nước. Đây là đầu tư vào con người, đầu tư để người lao động, người thu nhập thấp đô thị không ai bị bỏ lại phía sau”, ông chia sẻ. 

Qua quan sát thực tiễn, ông Lê Hoàng Châu đánh giá cao nỗ lực chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng và sự vào cuộc của các cấp, ngành, đặc biệt là một số địa phương đi đầu như Bắc Giang. Trong khi TP Hồ Chí Minh chỉ mới đạt 6.000 căn hộ, thì Bắc Giang đã xây dựng được tới 29.000 căn NOXH.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra một số vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ như công tác chuẩn bị quỹ đất, giải phóng mặt bằng, cơ chế vay vốn ưu đãi cho chủ đầu tư và người mua nhà. Đặc biệt, là việc người mua nhà cần được vay với lãi suất thấp hơn (khoảng 4,8% trong 25 năm), đúng như tinh thần của Nghị định 100 và các quy định trước đây.

Ngoài nỗ lực của Nhà nước, ông Châu kêu gọi doanh nghiệp phải chủ động nâng cao chất lượng NOXH, minh bạch giá bán và thực hiện đúng quy định, đặc biệt là đảm bảo người dân mua NOXH với mức giá đã cam kết, không bị thu chênh lệch sau quyết toán.

Ông cũng bày tỏ tin tưởng rằng, với tinh thần hành động quyết liệt của Chính phủ, sự đồng hành của Quốc hội và các địa phương, cùng trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, mục tiêu 1 triệu căn NOXH đến năm 2030 hoàn toàn khả thi, tạo nền tảng an sinh vững chắc cho người lao động, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người nhập cư trên cả nước.