Hỗ trợ 4,4 triệu USD khởi động dự án Phân bón đúng
Dự án sử dụng Phân bón đúng do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) chính thức khởi động. Dự án sẽ được thực hiện trong 4 năm với ngân sách dự kiến là 4,4 triệu đôla Mỹ, do Cục Bảo vệ thực vật – Bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn là chủ dự án và Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc (IRRI) là cơ quan thực hiện dự án.
Dự án dự kiến sẽ hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế hiệu quả hơn trong lĩnh vực nông nghiệp; tiếp cận thị trường và giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Cụ thể, mục tiêu của Dự án là nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu suất sử dụng phân bón, tăng thu nhập cho nông dân và giảm phát thải khí nhà kính trong trồng lúa từ việc sử dụng phân bón đúng.
Dự án được triển khai tại 03 tỉnh đồng bằng sông Hồng (gồm Hải Dương, Thái Bình, Nam Định) và 03 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (gồm Cần Thơ, Đồng Tháp và Sóc Trăng).
Đáng chú ý, 2.600 cá nhân sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ đào tạo ngắn hạn do dự án hỗ trợ; Giảm phát thải khí nhà kính (GHG) từ giảm phát thải khí CH4 và N2O, ước tính bằng tấn CO2 tương đương: 56.000 tấn CO2/ năm (tối đa từ 100.000 ha áp dụng các giải pháp của dự án) so với thời điểm 2023 (trước khi thực hiện dự án).
Tại buổi lễ công bố dự án, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoàng Trung nhấn mạnh hai mục tiêu Phát triển bền vững của Liên hợp quốc đang được thúc đẩy mạnh mẽ ở Việt Nam gồm “Sản xuất và tiêu dùng có trách nhiệm” và “Hành động vì khí hậu”.
Thứ trưởng Trung khẳng định: “Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đặt mục tiêu xây dựng chuỗi giá trị gạo theo hướng giảm phát thải, chất lượng cao và nâng cao hiệu quả sản xuất. Từ đó, sẽ nâng cao thu nhập của nông dân và đảm bảo an ninh lương thực quốc gia”.
Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá cao sự hỗ trợ của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ trong việc thực hiện Dự án sử dụng phân bón đúng. Mặc dù đây không phải là dự án hợp tác đầu tiên giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong lĩnh vực nông nghiệp nhưng chắc chắn đây là dự án nhằm thúc đẩy các hoạt động canh tác bền vững và có trách nhiệm với môi trường.
“Thông qua dự án này, tôi hy vọng có thể nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, tăng thu nhập cho nông dân, giảm phát thải khí nhà kính trong trồng lúa bằng cách thúc đẩy sử dụng bón phân đúng cách”, Thứ trưởng Trung chia sẻ thêm.
Về phía Hoa Kỳ, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper cho biết, năm 2023, Việt Nam và Hoa Kỳ đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, mở ra những cơ hội mới cho hợp tác nông nghiệp hướng tới phát triển bền vững.
Đại sứ nhấn mạnh: “Mỹ là nước nhập khẩu nông sản lớn thứ hai của Việt Nam và Việt Nam giữ vị trí quan trọng trong vấn đề an ninh lương thực toàn cầu. Dự án Sử dụng phân bón đúng sẽ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo cho nông dân trồng lúa để nâng cao sinh kế, đảm bảo an ninh lương thực và cải thiện chất lượng đất”.
“Sử dụng Phân bón Đúng” là một dự án được chủ trì và tài trợ bởi Cục Nông Nghiệp Đối ngoại (FAS) - Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), nằm trong khuôn khổ Chương trình Thách thức Phân bón Toàn cầu (Global Fertilizer Challenge) của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Các hoạt động của Dự án được xây dựng và thực hiện dựa trên nguyên tắc 4 Đúng (4Rs) trong quản lý dinh dưỡng, bao gồm yêu cầu sử dụng Đúng loại, Đúng tỷ lệ, Đúng thời điểm và Đúng địa điểm. Nguyên tắc mà Dự án xây dựng tương ứng với nguyên tắc bón phân 5 đúng quy định tại Luật Trồng trọt của Việt Nam, bao gồm đúng loại đất, đúng loại cây, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng cách.
Hướng tới chấm dứt tính trạng lạm dụng phân bón vô cơ
Tại buổi tọa đàm trong khuôn khổ lễ khởi động dự án "Sử dụng phân bón đúng", Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ NN&PTNT) thông tin, so với 35 năm trước (1985-1986), lượng phân bón vô cơ sử dụng hiện nay ước tính gấp hơn 6 lần trong khi diện tích gieo trồng gấp 1,68 lần.
Điều này cho thấy, thói quen sử dụng phân bón vô cơ đã hình thành trong nhiều thập kỷ qua, lượng phân bón sử dụng trên một đơn vị diện tích gieo trồng đã tăng lên nhanh chóng trong suốt giai đoạn ngành nông nghiệp cần ưu tiên mục tiêu năng suất, sản lượng hơn chất lượng để đảm bảo an ninh lương thực.
Sự tiện lợi và tác dụng nhanh của phân bón vô cơ đến năng suất cây trồng đã làm tập quán sử dụng phân bón hữu cơ truyền thống mai một dần do loại phân bón này tác dụng chậm trong khi lại cồng kềnh, không tiện dụng trong vận chuyển và sử dụng.
Cũng theo Cục BVTV, giai đoạn gần đây, phân bón hữu cơ đã được tăng cường sản xuất và sử dụng tuy nhiên người dân sử dụng chủ yếu dựa theo kinh nghiệm, thói quen.
Ngoài ra còn sử dụng theo hướng dẫn của người bán hàng, thiếu được tập huấn bài bản về cách sử dụng theo các nguyên tắc đúng hay sử dụng cân đối giữa phân bón vô cơ và hữu cơ cũng như ít cơ hội được tiếp cận, tìm hiểu về các mô hình sử dụng phân bón tiết kiệm, cân đối, hiệu quả.
Theo số liệu của Cục BVTV, hiện nay tỷ lệ dinh dưỡng phân bón hữu cơ/vô cơ ước tính hiện đạt xấp xỉ 18/82, trong khi đó các chuyên gia cho rằng, tỷ lệ lý tưởng cần đạt là 30/70.
Do đó, việc Đề án “Phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” được ban hành sẽ khai thác tiềm năng, lợi thế nguyên liệu hữu cơ sẵn có để sản xuất phân bón hữu cơ.
Qua đó góp phần giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, cân đối dinh dưỡng vô cơ/hữu cơ để duy trì và nâng cao sức khỏe đất phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững nhằm tạo ra sản phẩm an toàn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, tăng hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp.
Đặc biệt, Dự án “Sử dụng phân bón đúng” với ngân sách dự kiến là 4,4 triệu USD hướng tới nâng cao hiệu quả, hiệu suất sử dụng phân bón, tăng thu nhập cho nông dân và giảm phát thải khí nhà kính trong trồng lúa từ việc sử dụng phân bón đúng.
Trong quá trình 4 năm thực hiện dự án (2024 - 2027), với sự hỗ trợ kỹ thuật từ USDA, IRRI và các chuyên gia, các nhà khoa học của Việt Nam, đối tượng thụ hưởng chính của dự án là người nông dân tại các tỉnh dự án sẽ được tiếp cận kỹ thuật, ứng dụng công nghệ tiên tiến và thực hành nông nghiệp chính xác nhằm sử dụng tối ưu đầu vào bao gồm phân bón trong trồng lúa, để từ đó có thể nhân rộng các kinh nghiệm tốt trong cả nước./.
