Chỉ sau hơn một năm triển khai thí điểm 91 trạm xe đạp, xe đạp điện công cộng, Hà Nội đã ghi nhận gần 1 triệu lượt sử dụng, với trung bình hơn 700 người đăng ký mới mỗi ngày. Những con số này cho thấy nhu cầu thực tế và mức độ đón nhận cao từ phía người dân đối với loại hình giao thông tưởng như cũ nhưng đang mang hơi thở rất mới: gần gũi với môi trường, thân thiện với đô thị, tiết kiệm cho người sử dụng.
Việc Hà Nội quyết định mở rộng hệ thống lên 140 trạm là bước tiến hợp lý trong bối cảnh thành phố đang đầu tư mạnh mẽ cho hệ thống giao thông công cộng như đường sắt đô thị, xe buýt điện, đồng thời từng bước hạn chế phương tiện cá nhân. Trong bức tranh ấy, xe đạp công cộng sẽ giữ vai trò "mảnh ghép" linh hoạt, đáp ứng nhu cầu đi lại cự ly ngắn và kết nối giữa các phương tiện vận tải hành khách công cộng (VTHKCC).
Không chỉ là phương tiện đi lại tiện lợi, xe đạp công cộng đang dần trở thành điểm nhấn trong phát triển du lịch nội đô. Những tuyến đường xanh mát, những hành trình khám phá phố cổ hay dạo quanh Hồ Gươm bằng xe đạp điện đã và đang mang lại trải nghiệm mới cho du khách trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, để xe đạp công cộng thực sự phát huy hết tiềm năng, thành phố cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống với những giải pháp dài hạn. Trước hết, cần tăng cường đầu tư theo hướng đa dạng phương tiện – không chỉ có xe đạp cơ, mà cả xe đạp điện – để thích ứng với thời tiết nắng nóng của miền Bắc, đồng thời phục vụ nhóm đối tượng có nhu cầu di chuyển nhanh hơn.
Thêm vào đó, mạng lưới trạm xe cần được mở rộng rộng khắp toàn thành phố, đảm bảo mỗi tuyến đường chính, khu vực trường học, cơ quan hành chính, trung tâm thương mại… đều có thể dễ dàng tiếp cận với trạm xe đạp. Việc này sẽ giúp xe đạp công cộng thực sự trở thành phương tiện thay thế tiện lợi, chứ không chỉ dừng lại ở lựa chọn mang tính biểu tượng.
Hiện tại, người dân có thể thuê, trả xe qua ứng dụng điện thoại một cách dễ dàng. Nhưng trong tương lai, để đồng bộ hơn với hệ thống giao thông đô thị thông minh, TP. Hà Nội cần tích hợp xe đạp công cộng vào hệ thống thẻ vé điện tử liên thông – chỉ cần một tấm thẻ hoặc ứng dụng duy nhất để sử dụng toàn bộ các phương tiện công cộng như tàu điện, xe buýt, xe đạp.
Thành phố cũng nên tính tới việc tổ chức làn đường riêng cho xe đạp, tăng cường đảm bảo an toàn giao thông cho người đi xe đạp, đặc biệt ở những tuyến phố đông đúc. Các cầu vượt, hầm đi bộ cũng có thể được cải tạo thêm làn cho xe đạp, nâng cao khả năng tiếp cận và di chuyển xuyên suốt.
Xe đạp công cộng, nếu được quy hoạch hợp lý và đầu tư bài bản, sẽ không còn là giải pháp phụ, mà trở thành phương tiện chính cho một bộ phận người dân và du khách. Đặc biệt, ở những nơi có nhà ga, trạm dừng VTHKCC, sự hiện diện của trạm xe đạp công cộng sẽ giúp hoàn thiện chuỗi vận chuyển, rút ngắn thời gian đi lại, giảm thiểu áp lực giao thông và ô nhiễm môi trường.
Thành phố cũng có thể thúc đẩy các chương trình khuyến khích: như giảm giá cho học sinh, sinh viên, cán bộ công chức; tổ chức các tour du lịch, sự kiện thể thao cộng đồng sử dụng xe đạp công cộng… Càng trở nên quen thuộc, tiện lợi và dễ sử dụng, phương tiện giao thông xanh này càng trở thành lựa chọn thiết thực, góp phần quan trọng đưa Hà Nội tiệm cận mục tiêu trở thành đô thị thông minh, văn minh và bền vững./.
