Trước thực trạng giá bất động sản liên tục tăng cao, vượt xa khả năng chi trả của phần lớn người dân, Bộ Xây dựng đã có văn bản trả lời kiến nghị của cử tri TP Hà Nội, đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm kiểm soát đà tăng giá và đưa thị trường phát triển theo hướng lành mạnh, bền vững hơn.
Tại Công văn số 15159/BXD-QLN ban hành ngày 12/12/2025, gửi Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ Xây dựng cho biết cử tri đặc biệt quan tâm đến nguyên nhân khiến giá bất động sản tăng mạnh trong thời gian qua, cũng như các biện pháp cụ thể để “chặn” tình trạng này, ngoài những giải pháp đang được Chính phủ triển khai như chống đầu cơ, thao túng thị trường.
Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, thời gian gần đây giá bất động sản, nhất là nhà ở và đất ở, đã tăng nhanh và ở mức cao, tạo áp lực lớn đối với đời sống của người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp và trung bình tại đô thị. Đà tăng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân đan xen, cả khách quan lẫn chủ quan.
Một trong những yếu tố chính là chi phí đầu tư dự án ngày càng đội lên, nhất là chi phí đầu vào liên quan đến đất đai, tiền sử dụng đất. Cùng với đó, nguồn cung bất động sản bị hạn chế do nhiều dự án chậm triển khai, vướng mắc về thủ tục pháp lý, khó khăn trong tiếp cận vốn, khiến thị trường thiếu hụt sản phẩm trong khi nhu cầu vẫn ở mức cao.
Bộ Xây dựng cũng chỉ rõ rằng dù hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, nhà ở, đầu tư, đấu thầu đã được sửa đổi, bổ sung, song trên thực tế vẫn tồn tại không ít bất cập. Một số quy định chưa rõ ràng, thủ tục hành chính còn rườm rà, gây lúng túng trong quá trình áp dụng, làm kéo dài thời gian chuẩn bị và triển khai dự án. Ở nhiều địa phương, việc tổ chức thực hiện quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư, đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án nhà ở chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xác định giá đất còn chậm, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ dự án.
Bên cạnh đó, phát triển nhà ở xã hội - phân khúc được kỳ vọng sẽ “neo” giá thị trường vẫn chưa đạt kỳ vọng. Một số địa phương chưa thực sự coi trọng nhiệm vụ này, chưa chủ động bố trí quỹ đất, đầu tư hạ tầng kỹ thuật, giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất sạch giao cho chủ đầu tư. Hệ quả là nguồn cung nhà ở xã hội còn ít, không đủ đáp ứng nhu cầu rất lớn của người dân.
Cơ cấu sản phẩm trên thị trường cũng bị lệch pha so với nhu cầu thực. Phần lớn nguồn cung hiện nay tập trung vào phân khúc trung và cao cấp, trong khi các sản phẩm nhà ở giá phù hợp, đặc biệt là nhà ở cho người thu nhập thấp tại đô thị, lại khan hiếm. Thêm vào đó, tình trạng một số chủ đầu tư, nhà đầu tư và môi giới có hành vi găm hàng, thổi giá, đầu cơ, tung thông tin nhiễu loạn thị trường đã góp phần đẩy giá bất động sản lên cao.
Để từng bước kiểm soát giá và tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nhà ở, nhất là nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho biết đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 13173/BXD-QLN ngày 10/11/2025, trong đó đề xuất nhiều nhóm giải pháp đồng bộ.
Theo đó, Bộ Xây dựng kiến nghị hoàn thiện Đề án thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý, tiến tới trình Quốc hội ban hành nghị quyết về mô hình này nhằm tăng tính minh bạch cho thị trường. Song song với đó là thúc đẩy mạnh mẽ các chính sách phát triển nhà ở xã hội, khẩn trương triển khai Nghị định về quỹ nhà ở quốc gia và Nghị quyết của Chính phủ về đột phá phát triển nhà ở xã hội để bổ sung nguồn cung.
Ngoài ra, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu chính sách phát triển nhà ở giá phù hợp, làm cơ sở đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở trong năm 2026. Ngân hàng Nhà nước được đề nghị rà soát các quy định về tín dụng bất động sản để có biện pháp điều tiết phù hợp, trong khi Bộ Tài chính nghiên cứu các công cụ tài chính, thuế nhằm ổn định thị trường theo từng giai đoạn. Cùng với đó, các bộ, ngành liên quan sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch, hướng tới cắt giảm thủ tục, tháo gỡ ách tắc, qua đó góp phần “hạ nhiệt” giá bất động sản trong thời gian tới.
