Tại Hội thảo “Khơi thông dòng vốn tín dụng xanh” do Báo Lao Động phối hợp cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức ngày 25/4, các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để thúc đẩy nguồn vốn tín dụng xanh. Trong đó, việc xây dựng và ban hành danh mục phân loại xanh được đánh giá là một lời giải hữu hiệu cho bài toán về tín dụng xanh.
Trong nội dung tham luận của TS. Lại Văn Mạnh, Trưởng Ban Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã đưa ra nhận định về vai trò quan trọng của danh mục phân loại xanh. Theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, danh mục phân loại xanh được hiểu là bộ tiêu chí môi trường và xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh.
Ông Lại Văn Mạnh cho rằng, danh mục phân loại xanh rất hữu ích đối với các nhà đầu tư, các tổ chức phát hành, nhà hoạch định chính sách, cơ quan quản lý khi tham gia vào thị trường tài chính xanh. Khi danh mục phân loại xanh được định nghĩa rõ ràng, dễ hiểu và dễ áp dụng, các nhà đầu tư, tổ chức phát hành, tổ chức tín dụng sẽ tiết kiệm thời gian, chi phí trong quá trình tham gia thị trường tài chính xanh.
Khi có một hệ thống danh mục phân loại xanh đầy đủ, minh bạch sẽ giúp các tổ chức tài chính, các nhà đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan xây dựng chính sách và các bên liên quan xác định khoản đầu tư đáp ứng tiêu chuẩn xanh. Từ đó, các đơn vị có thể đưa ra quyết định phù hợp khi đầu tư cho các dự án thân thiện với môi trường, hướng tới các hoạt động kinh tế bền vững.
Danh mục phân loại xanh vẫn còn là một chủ đề mới mẻ cả ở Việt Nam lẫn quốc tế. Tùy thuộc vào thể chế, chính sách, pháp luật và các mục tiêu về môi trường, mỗi quốc gia sẽ có cách tiếp cận, cấu trúc và yêu cầu khác nhau về danh mục phân loại xanh. Trên thế giới, hiện có khoảng trên 35 bộ danh mục phân loại đã được công bố hoặc đang trong quá trình hoàn thiện dưới các dạng khác nhau. Nhưng nhìn chung, các danh mục phân loại xanh chủ yếu được có 3 cách tiếp cận: Nguyên tắc “Danh sách trắng”, tiêu chí sàng lọc kỹ thuật (Technical screening criteria) và tiếp cận dựa trên các nguyên tắc.
Từ những kinh nghiệm và danh mục phân loại xanh của các quốc gia khác, ông Lại Văn Minh đưa ra một số đề xuất dành cho danh mục phân loại xanh của Việt Nam. Theo ông, danh mục phân loại xanh của nước ta cần được gom lại thành các nhóm chính, đảm bảo phù hợp với tiêu chí quốc tế. Bên cạnh đó, để thuận tiện cho việc quản lý và áp dụng thực tiễn, các dự án thuộc danh mục phân loại xanh cần căn cứ vào hệ thống phân ngành kinh tế của Việt Nam.
Trong giai đoạn đầu ứng dụng danh mục phân loại xanh, Việt Nam nên tập trung vào các nhóm: năng lượng; giao thông vận tải; xây dựng; tài nguyên nước; nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và bảo tồn đa dạng sinh học; chế biến, chế tạo; dịch vụ môi trường. Để được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh, các dự án phải đáp ứng các mục tiêu bảo vệ môi trường.
Về việc xác nhận dự án đầu tư thuộc Danh mục phân loại xanh, ông Lại Văn Mạnh cho rằng Việt Nam nên đa dạng hóa các hình thức xác nhận như tự xác nhận hoặc xác nhận thông qua các đơn vị tư vấn có đủ năng lực.
Bên cạnh đó, việc tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và tài trợ quốc tế là một yếu tố quan trọng. Các nhà đầu tư và tổ chức quốc tế ngày càng quan tâm đến các dự án xanh và bền vững. Bằng việc áp dụng chuẩn quốc tế trong việc phân loại các dự án, Việt Nam sẽ tạo ra sự minh bạch và tin tưởng cho cộng đồng quốc tế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và công nghệ trong nước.
