Từ áp lực phương tiện đến yêu cầu đổi mới cách điều hành giao thông
Trong nhiều năm qua, giao thông Hà Nội luôn chịu áp lực lớn từ tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân, trong khi quỹ đất và hạ tầng giao thông đô thị còn hạn chế. Tại không ít nút giao trọng điểm, tình trạng vượt đèn đỏ, dừng đỗ sai quy định, ùn tắc kéo dài vào giờ cao điểm từng diễn ra phổ biến, gây khó khăn cho công tác điều hành và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Trước thực tế đó, việc Hà Nội đưa Trung tâm điều khiển giao thông thông minh giai đoạn 2 vào vận hành, với hệ thống camera AI quy mô lớn, được đánh giá là bước chuyển quan trọng trong tư duy quản lý: từ điều hành thủ công sang điều hành dựa trên dữ liệu thời gian thực.
Theo Trung tá Đào Việt Long, Phó Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP Hà Nội, giai đoạn 2 của dự án tập trung nâng cấp toàn diện trung tâm điều khiển tín hiệu đèn giao thông, mở rộng khả năng kết nối và phân tích dữ liệu từ hệ thống camera. Nếu như trước đây, Hà Nội mới triển khai được khoảng 188/195 nút giao trọng điểm, thì đến nay hệ thống đã tiệm cận mục tiêu phủ kín các tuyến huyết mạch.
Điểm khác biệt cốt lõi của hệ thống camera AI nằm ở khả năng tự động phân tích và điều hành. Không chỉ ghi nhận hình ảnh, camera AI còn có thể đo đếm lưu lượng phương tiện, phát hiện các hành vi vi phạm phổ biến, thiết lập “làn sóng xanh”, cảnh báo sớm nguy cơ ùn tắc và cho phép điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu theo thời gian thực. Tùy theo mật độ phương tiện tại từng thời điểm, hệ thống có thể rút ngắn hoặc kéo dài pha đèn, giúp dòng xe lưu thông ổn định, hạn chế xung đột giao thông.
Ghi nhận trong những ngày đầu vận hành cho thấy hiệu quả rõ nét của mô hình điều hành giao thông thông minh. Tại nhiều nút giao được lắp đặt camera AI, các lỗi vi phạm như vượt đèn đỏ, lấn làn, dừng xe quá vạch đã giảm đáng kể. Giao thông trở nên trật tự, nền nếp hơn, đặc biệt trong các khung giờ cao điểm.
Hệ thống camera AI hoạt động đồng bộ cũng góp phần giảm áp lực cho lực lượng Cảnh sát giao thông, hạn chế việc phải bố trí cán bộ trực tiếp đứng điều tiết tại các nút giao, đồng thời nâng cao tính khách quan, minh bạch trong công tác quản lý, xử lý vi phạm.
Thực tế tại các tuyến đường lớn như Cầu Giấy, Huỳnh Thúc Kháng, Phạm Hùng cho thấy, dù lưu lượng phương tiện cao trong giờ cao điểm nhưng dòng xe vẫn được duy trì ổn định; xe máy không còn leo lên vỉa hè, các phương tiện xếp hàng ngay ngắn chờ tín hiệu đèn.
Nhiều người dân cũng ghi nhận sự thay đổi rõ rệt trong ý thức chấp hành luật giao thông. Anh Mạnh Hùng, trú tại phường Cầu Giấy, chia sẻ: “Biết là có camera AI giám sát, ai cũng cẩn thận hơn, đi chậm lại và dừng xe đúng vạch”.
Đáng chú ý, theo thống kê của lực lượng chức năng, trong ngày 16/12/2025, trên địa bàn TP Hà Nội không xảy ra vụ tai nạn giao thông nào – một con số cho thấy tác động tích cực bước đầu của việc ứng dụng công nghệ vào điều hành giao thông.
Không dừng lại ở chức năng phát hiện, ghi nhận vi phạm trật tự, an toàn giao thông, hệ thống camera AI còn phát huy hiệu quả trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự và hỗ trợ Nhân dân.
Điển hình, tối 15/12/2025, Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP Hà Nội đã phối hợp Công an phường Thanh Xuân hỗ trợ tìm kiếm thành công một cụ ông sinh năm 1947 đi tập thể dục nhưng bị lạc. Ngay sau khi tiếp nhận trình báo, lực lượng chức năng đã nhanh chóng truy vết lộ trình di chuyển của cụ qua hệ thống camera AI, trích xuất hình ảnh để gia đình kịp thời đăng tải thông tin tìm kiếm. Đến gần 3h sáng 16/12/2025, người dân đã phát hiện cụ tại khu vực Dịch Vọng và hỗ trợ đưa ông trở về nhà an toàn.
Thực tế này cho thấy, camera AI không chỉ là công cụ xử phạt vi phạm giao thông, mà còn là “cánh tay nối dài” của lực lượng chức năng trong công tác quản lý đô thị, bảo đảm an ninh, an toàn và phục vụ Nhân dân.
Nền tảng quan trọng cho chiến lược xây dựng đô thị thông minh
Sau 5 ngày vận hành chính thức (từ 13/12 đến 17/12/2025), hệ thống camera AI đã ghi nhận 759 trường hợp vi phạm trật tự, an toàn giao thông, trong đó có 220 trường hợp ô tô và 539 trường hợp mô tô, xe gắn máy. Các vi phạm chủ yếu gồm: không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông (617 trường hợp), không đội mũ bảo hiểm (91 trường hợp), dừng, đỗ sai quy định (32 trường hợp)…
Dù vi phạm đèn đỏ vẫn chiếm tỷ lệ cao, song theo đánh giá của lực lượng chức năng và các chuyên gia, xu hướng chung là giảm dần khi hệ thống camera AI hoạt động liên tục, không bỏ sót và không có sự can thiệp chủ quan. Tác động lớn nhất của công nghệ này không nằm ở mức xử phạt, mà ở việc hình thành thói quen chấp hành luật giao thông một cách tự giác trong cộng đồng.
Phát biểu tại Lễ khánh thành Trung tâm điều khiển giao thông thông minh, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an Hà Nội, nhấn mạnh: việc đưa vào sử dụng Trung tâm cùng hệ thống 1.837 “mắt” camera AI tại 195 nút giao thông trọng điểm thể hiện quyết tâm đổi mới, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số của Công an TP Hà Nội; là bước đi tiên phong trong xây dựng đô thị thông minh.
Theo Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Trung tâm điều khiển giao thông thông minh đóng vai trò là “bộ não” giám sát tình hình giao thông và trật tự đô thị theo thời gian thực, giúp lực lượng chức năng kịp thời phát hiện ùn tắc, tai nạn, sự cố và các hành vi vi phạm để chủ động phân luồng, điều tiết phù hợp. Cùng với đó, hệ thống camera AI hỗ trợ phân tích lưu lượng, điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu theo thời gian thực, giảm dần sự phụ thuộc vào phương thức kiểm tra, xử lý thủ công như trước đây.
Giám đốc Công an Hà Nội khẳng định, việc Trung tâm điều khiển giao thông thông minh và hệ thống camera AI đi vào hoạt động không chỉ phục vụ quản lý trật tự, an toàn giao thông, mà còn gắn với nhiệm vụ chuyển đổi số, cải cách hành chính; từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, góp phần xây dựng môi trường giao thông an toàn, minh bạch, hiện đại và bền vững cho Thủ đô.
Công an TP Hà Nội khuyến cáo người dân cảnh giác với các hình thức lừa đảo liên quan đến xử phạt vi phạm giao thông. Lực lượng Cảnh sát giao thông không gọi điện, không nhắn tin, không giải quyết xử phạt vi phạm hành chính – kể cả phạt nguội – qua điện thoại.
Mọi trường hợp vi phạm được phát hiện qua hệ thống camera AI sẽ được tra cứu và thông báo chính thức đến chủ phương tiện thông qua ứng dụng VNeTraffic và iHà Nội. Người dân nên cài đặt, đăng nhập bằng tài khoản định danh (VNeID) để theo dõi thông báo vi phạm, tình trạng xử lý hồ sơ và sử dụng các tiện ích hành chính, giao thông đô thị khác. Việc thống nhất kênh thông tin chính thức là giải pháp quan trọng nhằm tăng tính minh bạch và ngăn chặn các hành vi giả danh lực lượng chức năng để lừa đảo.
