Thiên nhiên hoang sơ làm say lòng mọi du khách
Đặt chân đến huyện biên giới Tuy Đức, du khách như lạc vào xứ sở khác, nơi thiên nhiên còn nguyên vẻ hoang sơ. Tiếng suối hòa cùng tiếng gió rừng, mỗi tảng đá, gốc cây như cất giữ những câu chuyện kỳ bí, huyền thoại. Vừa là một điểm dừng chân nghỉ ngơi, Tuy Đức cũng đồng thời mở ra một hành trình khám phá, trải nghiệm những giá trị nguyên bản của vùng đất cao nguyên đầy bí ẩn.

Nhắc đến Tuy Đức là nhắc đến những dòng thác hùng vĩ hay những cung đường uốn lượn bên rừng thông xanh ngút ngàn. Nổi bật trong số đó phải kể đến thác Đắk G’lun – một trong những ngọn thác đẹp nhất Đắk Nông. Cao hơn 50m, rộng khoảng 15m, thác tạo nên bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ. Từ vách núi cheo leo, nước đổ xuống tung bọt trắng xóa như dải lụa giữa rừng già,. Bất kỳ ai đặt chân đến cũng không khỏi ngỡ ngàng, xao xuyến trước cảnh vẻ đẹp của Đắk G’lun.
Mỗi năm, vùng đất này 30.000 lượt khách đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp nguyên sơ của thác, hay thưởng thức tiếng suối róc rách hòa cùng tiếng chim hót giữa rừng sâu đại ngàn. Với hơn 44km đường biên giới giáp Campuchia, Tuy Đức sở hữu tiềm năng to lớn để phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm và cảnh quan. Những cánh rừng nguyên sinh, rừng thông, đồi cỏ bạt ngàn - nơi trú ngụ của nhiều loài động thực vật quý hiếm,... sẽ là lựa chọn hấp dẫn, thu hút du khách yêu thiên nhiên tìm đến khám phá.

Với đặc trưng không khí mát lành, cảnh sắc thơ mộng cùng sự tĩnh lặng của núi rừng, Tuy Đức được xem là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn rời xa nhịp sống đô thị bon chen, tù túng. Nếu may mắn đến đây vào mùa hoa dã quỳ hay hoa mua tép nở, du khách có thể sẽ tìm thấy những con đường đất đỏ bazan bừng sáng trong sắc vàng hoang dại, tĩnh lặng. Tất cả đều tạo nên khung cảnh đẹp đến nao lòng.
Một nền văn hóa - lịch sử son sắt, đậm đà
Ngoài vẻ đẹp thiên nhiên, Tuy Đức còn là lưu giữ giá trị văn hóa nguyên bản và độc đáo nhất của người M’nông. Đó là tiếng cồng chiêng vang vọng giữa núi rừng, lễ cúng bến nước, lễ mừng lúa mới, lễ sum họp cộng đồng hay hình ảnh những nghệ nhân miệt mài bên khung dệt thổ cẩm. Tất cả tạo nên một Tuy Đức với những giá trị văn hóa đầy huyền bí và cuốn hút.

Những lễ hội truyền thống được lưu giữ và tái hiện không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn hấp dẫn hàng ngàn du khách mỗi năm. Điều này đã trở thành cầu nối đưa văn hóa Tây Nguyên tiếp cận gần hơn với du khách thập phương trong và ngoài nước. Theo thống kê, hiện nay, Tuy Đức sở hữu hơn 25 bộ chiêng quý, hơn 70 nghệ nhân biết diễn tấu. Ngoài ra còn có 7 nghệ nhân biết chỉnh chiêng và 17 nghệ nhân truyền dạy cồng chiêng.
Bên cạnh cảnh sắc thiên nhiên và văn hóa bản địa, Tuy Đức còn là vùng đất ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Có 6 di tích được xếp hạng trên địa bàn này.Trong đó, tuyến đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh là di tích cấp quốc gia đặc biệt. Những năm gần đây, các di tích này thu hút hơn 5.000 lượt khách đến tham quan, tìm hiểu.

Huyện Tuy Đức còn là nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử quốc gia như địa điểm đấu tranh chống thực dân Pháp của đồng bào M’nông do N’Trang Lơng lãnh đạo, Đồn Bu Mêra (xã Đắk Buk So), địa điểm chiến thắng đồn Bu Prăng (xã Quảng Trực)... – biểu tượng của tinh thần kiên trung, son sắt của đồng bào Tây Nguyên. Nếu được đầu tư phát triển thành các điểm tham quan về nguồn, đây sẽ là những “địa chỉ đỏ” giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về lịch sử đáng tự hào của cha ông ta trước kia.
Nhiều tiềm năng phát triển thành một địa điểm du lịch lớn
Với những tiềm năng đó, Tuy Đức hiện đang tập trung phát triển ba hướng chính: du lịch sinh thái, du lịch văn hóa - cộng đồng và du lịch văn hóa lịch sử - tâm linh. Hiện nay, huyện đang từng bước đầu tư, hoàn thiện hạ tầng, cải thiện hệ thống giao thông nhằm kết nối các điểm du lịch, đồng thời nâng cấp đường sá để du khách thuận tiện tiếp cận. Một số khu du lịch sinh thái như thác Đắk G’lun, thác Đắk Búk So, rừng Nam Tây Nguyên,... cũng đang được quy hoạch cao độ, hướng đến hình thành những điểm đến du lịch chất lượng.
Về du lịch văn hóa - cộng đồng, huyện đang hình thành các mô hình bon làng M’nông hoạt động theo hình thức vừa bảo tồn văn hóa, vừa kết hợp khai thác du lịch trải nghiệm cuộc sống thường ngày của người dân. Nhiều lễ hội truyền thống sẽ được tổ chức thường xuyên hơn để bảo tồn văn hóa và quảng bá hình ảnh du lịch địa phương.

Du lịch văn hóa lịch sử - tâm linh cũng được đánh giá là hướng đi tiềm năng và phù hợp. Một số di tích như Đồn Bu Mêra, Địa điểm chiến thắng Đồn Bu P’răng và Khu vực Đồn biên phòng Bu P’răng được dự kiến sẽ là những điểm tham quan hấp dẫn để du khách hiểu hơn về lịch sử hào hùng của vùng đất này. Huyện cũng tăng cường quảng bá du lịch trên các nền tảng số, phối hợp với các đơn vị lữ hành tổ chức các tour chuyên đề, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Ông Nguyễn Văn Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Đức, chia sẻ rằng huyện đã xây dựng một chiến lược phát triển du lịch bền vững, đồng bộ và lâu dài nhằm khai thác tối đa tiềm năng sẵn có. Trọng tâm của chiến lược là kêu gọi đầu tư vào các lĩnh vực du lịch sinh thái, cộng đồng, gắn liền với bảo tồn văn hóa địa phương, đồng thời phát triển những sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm bản sắc vùng đất này. Cùng với đó, huyện sẽ tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là nâng cấp giao thông, để kết nối các điểm du lịch, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách khi đến và đi.

"Chúng tôi đặt mục tiêu mạnh mẽ kết nối du lịch với văn hóa bản địa, khắc họa vẻ đẹp văn hóa M’nông qua từng sản phẩm du lịch, mang đến cho du khách những trải nghiệm chân thực và sâu sắc. Các mô hình homestay và tour du lịch cộng đồng sẽ được phát triển và phát huy tối đa hiệu quả trong thời gian tới" - ông Nguyễn Văn Anh nhấn mạnh.
Với tiềm năng sẵn có về thiên nhiên, các giá trị văn hóa - lịch sử đặc sắc cộng với quyết tâm cao của chính quyền, nếu được đầu tư đúng hướng, chắc chắn trong tương lai không xa Tuy Đức sẽ trở thành một điểm đến du lịch không thể thiếu trên bản đồ du lịch Tây Nguyên cũng như Việt Nam./.