Những năm gần đây, các chính sách hỗ trợ phát triển du lịch của tỉnh Yên Bái được triển khai trên địa bàn đã giúp hoạt động du lịch của Trấn Yên ngày càng chất lượng hơn. Tại huyện Trấn Yên người dân đã mạnh dạn chuyển đổi những vùng trũng sang trồng sen, đem lại lợi ích kép.
Năm 2024, tại xã Việt Hồng có 2 hộ trồng sen, với diện tích trên 2 ha. Dù mới rất ít nhưng đây đã là điểm đến lý tưởng để chọn thư giãn trong không gian mơn man cánh sen dịu dàng, hương thơm thanh mát giữa gió đồng khi du khách tìm về địa bàn Chiến khu Vần - căn cứ địa cách mạng, với các "địa chỉ đỏ” như nhà ông Trần Đình Khánh và các điểm di tích lịch sử: Gốc vải Đình Trung, Hang Dơi, Đình làng Dọc…
"Gắn với việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử Chiến khu Vần, xã đã trình, xin chuyển đổi diện tích ruộng kém hiệu quả sang trồng sen, khai thác các sản phẩm từ cây sen”, ông Triệu Khánh Thiện, Chủ tịch UBND xã Việt Hồng cho biết.
Được biết, mùa sen sẽ kéo dài từ tháng 5 - 11 hàng năm. Các hộ trồng sen đã triển khai thêm các sản phẩm từ sen như: trà sen, củ sen, hạt sen, ngó sen mang lại thu nhập khá cho gia đình, vừa tạo ra một điểm đến hấp dẫn du khách”.
Việt Hồng là địa phương mới trồng còn với lợi thế về diện tích mặt nước hồ đầm, xã Vân Hội đã phát triển diện tích sen từ nhiều năm nay, với nhiều giống sen mới như: sen Super, Quan âm trắng, Bách Diệp (Tây Hồ), sen hồng Đồng Tháp... Đây là các giống sen nổi tiếng ở các vùng, miền, thích hợp với trồng ở ao, hồ, ruộng trũng.
Chị Nguyễn Thị Hồng Lĩnh, thôn Lao Động cho biết: "Ban đầu chỉ một số người đi qua thấy vùng sen bạt ngàn thì dừng lại chụp ảnh. Sau đó, họ rủ bạn bè, người thân tới chụp ảnh rất đông. Nhận thấy tiềm năng du lịch từ sen, chúng tôi kết hợp một số dịch vụ, đầu tư cầu tre, chòi quán, dựng khu cho thuê trang phục. Đến nay, đầm sen Vân Hội đã trở thành địa điểm quen thuộc để người dân đến tham quan, chụp ảnh và mua hoa, đài sen tại đầm, đông nhất là vào những ngày cuối tuần”.
Một trong những ưu điểm của mô hình trồng sen là khi đến đợt thu hoạch, thương lái khắc tìm đến tận nơi. Do đó, nông dân không phải "chạy đôn chạy đáo” tìm đầu ra như các loại cây trồng khác. Giá sản phẩm cũng tương đối cao, hoa sen khoảng từ 4 - 6 nghìn đồng/bông, hạt sen khoảng 40.000 - 50.000 đồng/kg tùy thời điểm. Mỗi năm, cây hoa sen đem lại nguồn thu từ vài chục triệu đến cả trăm triệu đồng cho các hộ trồng tùy vào diện tích.
Theo UBND xã Vân Hội cho biế: Để phát triển du lịch xanh, bền vững, xã chủ trương khai thác cảnh quan sinh thái tự nhiên trên đầm Vân Hội cũng như các di tích lịch sử, danh thắng địa phương. Đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ dân đầu tư khai thác cảnh quan thiên nhiên đầm Vân Hội để trồng sen, trồng hoa, trồng thông… kết hợp làm du lịch sinh thái.
"Giống sen các hộ đang trồng chỉ cho thu khoảng 3 tháng trong một năm, để tạo sự đa dạng về các loại sen, có thể trồng, sản xuất quanh năm phù hợp với khai thác du lịch, chúng tôi đang triển khai thí điểm dự án đưa một số giống sen mới vào trồng", ông Tống Gia Công, Chủ tịch UBND xã Vân Hội cho biết.
Sang năm 2025, huyện Trấn Yên (Yên Bái) mở rộng diện tích trồng các giống sen mới như Super, Quan Âm trắng... nhằm tạo cảnh quan phát triển du lịch, tăng thu nhập cho người dân.
Việc mở rộng diện tích trồng sen giống mới được triển khai sau thành công của mô hình thử nghiệm tại các xã Vân Hội, Việt Hồng trong năm 2024. So với giống sen bản địa, các giống sen mới này mang nhiều ưu điểm nổi bật, hoa đẹp, bền, bông to, màu sắc rực rỡ, hương thơm đậm, thời gian nở kéo dài từ 3-4 tháng.
Ngoài ra, có thể trồng với mật độ dày (khoảng 2.000 mắt/ha), không tốn nhiều diện tích. Bên cạnh việc tạo cảnh quan phục vụ du lịch, người trồng sen còn có thể khai thác tối đa giá trị cây sen từ việc bán hoa, ướp trà sen, bán ngó sen, củ sen, lá sen, làm trà, cung cấp cây giống...
Phát huy lợi thế về diện tích mặt nước sẵn có, huyện Trấn Yên sẽ tiếp tục vận động, hỗ trợ người dân mở rộng diện tích trồng sen trong thời gian tới. Việc phát triển các vùng trồng sen tập trung không chỉ góp phần xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống người dân mà còn hứa hẹn tạo ra những điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn, mang đậm bản sắc địa phương./.
