Doanh nghiệp dẫn dắt, nông sản vươn xa
Trong vài năm trở lại đây, nông nghiệp Thanh Hóa đã có những bước tiến ấn tượng, trở thành điểm sáng trong quá trình tái cơ cấu nông nghiệp Việt Nam. Với tốc độ tăng trưởng ổn định, sự tham gia mạnh mẽ của doanh nghiệp và định hướng đúng đắn từ chính quyền, Thanh Hóa đang khẳng định vị thế trung tâm nông nghiệp xanh, công nghệ cao, có sức cạnh tranh tầm quốc gia và quốc tế.
Năm 2024, nông nghiệp tỉnh tăng trưởng 4,16%, thuộc nhóm cao nhất cả nước. Trong đó, chăn nuôi tăng 6,2%, lâm nghiệp tăng 6,8%, thủy sản tăng 5,35%, còn trồng trọt cũng duy trì đà tăng hơn 2%. Thành quả này cho thấy hiệu quả rõ nét từ quá trình tích tụ đất đai và ứng dụng công nghệ cao, tạo nền tảng để sản xuất nông nghiệp theo quy mô lớn.
Đến nay, Thanh Hóa đã có hơn 49.000 ha đất nông nghiệp được tích tụ, tập trung. Trên diện tích này, nhiều dự án hiện đại được triển khai, trở thành hạt nhân của chuỗi giá trị mới. Tiêu biểu, Tập đoàn TH True Milk đang xây dựng tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa công nghệ cao tại Ngọc Lặc, quy mô 1.354 ha, vốn hơn 3.800 tỷ đồng, áp dụng quy trình khép kín hiện đại. Song song, Tập đoàn Xuân Thiện đầu tư gần 3.000 tỷ đồng vào tổ hợp chăn nuôi lợn công nghệ cao tại Thọ Xuân, với 180.000 lợn thịt và 5.600 nái sinh sản, tích hợp hệ thống xử lý chất thải khép kín, tận dụng khí sinh học để sản xuất điện.
Đặc biệt, dự án Nhà máy sản xuất tấm gỗ công nghiệp OSB STABOO với vốn 3.200 tỷ đồng đã mở ra hướng đi mới trong công nghiệp chế biến lâm sản, tận dụng thế mạnh vùng tre phong phú, đồng thời góp phần gia tăng giá trị xuất khẩu. Những dự án quy mô lớn này không chỉ mang lại nguồn vốn và công nghệ hiện đại, mà còn đóng vai trò “đầu kéo” liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ, giúp nông sản xứ Thanh từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Hướng tới nông nghiệp xanh, OCOP mở cánh cửa hội nhập
Không chỉ phát triển về quy mô, Thanh Hóa còn đặt mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp xanh, thân thiện môi trường. Hàng trăm mô hình nhà màng, nhà kính, tưới tiết kiệm, phân bón hữu cơ, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) được triển khai tại nhiều địa phương. Mô hình trồng bưởi hữu cơ ở xã Ngọc Phụng (Thường Xuân) là một ví dụ điển hình, khi tận dụng phụ phẩm chăn nuôi để ủ thành phân sinh học, vừa giảm chi phí vừa nâng cao chất lượng quả, được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.
Theo kế hoạch, đến năm 2025, Thanh Hóa phấn đấu đạt 4.100 ha nông nghiệp công nghệ cao, trong đó có 1.000 ha ứng dụng công nghệ số và 210 ha thủy sản công nghệ cao. Đây là bước đi quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững.
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm – OCOP” đã đạt nhiều kết quả nổi bật. Tính đến tháng 3/2025, Thanh Hóa đã công nhận 631 sản phẩm OCOP, trong đó có 2 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao, 59 sản phẩm đạt 4 sao và 570 sản phẩm đạt 3 sao. Đặc biệt, tỉnh đã có 23 sản phẩm OCOP được xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như Nga, Hàn Quốc, Đài Loan, Nam Phi, EU và Mỹ. Nhiều sản phẩm đã trở thành thương hiệu mạnh, khẳng định chất lượng nông sản Thanh Hóa trên bản đồ quốc tế.
Nhờ đó, giá trị xuất khẩu hàng hóa của Thanh Hóa trong 8 tháng đầu năm 2025 ước đạt 4,695 tỷ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nông sản và thực phẩm như thịt súc sản, chả cá surimi tiếp tục chiếm tỷ trọng quan trọng. Hiện toàn tỉnh có 304 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm như Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hồng Kông, phản ánh sức bật mạnh mẽ của nông sản và hàng hóa Thanh Hóa trên thị trường quốc tế.
Dù đạt nhiều thành tựu, nông nghiệp Thanh Hóa vẫn đối mặt với khó khăn như sản xuất nhỏ lẻ còn phổ biến, liên kết chuỗi giá trị chưa chặt chẽ, chế biến sâu còn hạn chế, và khoảng 70% nông sản vẫn tiêu thụ qua chợ truyền thống, thiếu kênh phân phối hiện đại.
Để khắc phục, tỉnh đang tập trung phát triển hợp tác xã kiểu mới, mở rộng chế biến sâu, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung gắn với doanh nghiệp chế biến, ứng dụng công nghệ số trong quản lý – truy xuất nguồn gốc, đồng thời chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Từ một tỉnh nông nghiệp truyền thống, Thanh Hóa đang từng bước bứt phá để vươn lên xây dựng một nền nông nghiệp xanh – công nghệ cao – hội nhập quốc tế. Với quyết tâm của chính quyền, sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, nông sản xứ Thanh hoàn toàn có thể chinh phục những thị trường khó tính nhất, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của nông nghiệp Việt Nam./.
