Theo thống kê từ Hiệp hội Yến sào Việt Nam, giai đoạn 2022 - 2023, dù chưa chính thức xuất khẩu chính ngạch nhưng tổng kim ngạch xuất khẩu tổ yến, giá trị xuất khẩu yến đạt khoảng 300 triệu USD/năm. Nghị định thư vừa ký sẽ mở ra dư địa gia tăng giá trị nhưng cũng đòi hỏi các doanh nghiệp phải đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn.
Trong 4 nghị định thư mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đã ký kết với Tổng cục Hải quan Trung Quốc mới đây, sẽ có thêm nhiều loại nông sản từ Việt Nam được xuất sang quốc gia này. Ngoài, ớt, chanh leo, cám gạo thì còn có tổ yến thô và tổ yến sạch.
Giữa tháng 4/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam cùng Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã thông qua tham vấn hữu nghị về các yêu cầu kiểm dịch, kiểm tra, vệ sinh thú y đối với nhập khẩu tổ yến thô và tổ yến sạch từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Với nguồn nguyên liệu yến trong nước dồi dào với khoảng 200 tấn mỗi năm, Việt Nam đang có cơ hội xuất khẩu hàng tỉ USD mặt hàng yến chính ngạch sang Trung Quốc.
Việc mặt hàng yến được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc sẽ làm tăng giá trị tổ yến Việt Nam. Ở nhiều địa phương đã có sự chuẩn bị để mở rộng thị trường, đặc biệt, các hộ nuôi yến đã chủ động liên kết cùng doanh nghiệp để đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn nguyên liệu.
Để được xuất khẩu chính ngạch tổ yến thô sang thị trường Trung Quốc, doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường này. Theo đó, các cơ sở sơ chế tổ yến thô và cơ sở chế biến tổ yến sạch xuất khẩu sang Trung Quốc phải được đăng ký với GACC.
Việc sản xuất, chế biến tổ yến thô và tổ yến sạch để xuất khẩu sang Trung Quốc phải đáp ứng các quy định có liên quan của Việt Nam và Trung Quốc về kiểm dịch, kiểm tra, an toàn thực phẩm. Tổ yến thô, tổ yến sạch xuất khẩu sang Trung Quốc phải được xử lý nhiệt để đạt nhiệt độ tâm sản phẩm không thấp hơn 70oC và duy trì trong ít nhất 3,6 giây để bảo đảm diệt virus cúm gia cầm và bệnh Newcastle hiệu quả.
Các cơ sở sơ chế tổ yến thô, chế biến tổ yến sạch xuất khẩu sang Trung Quốc phải có năng lực sản xuất phù hợp hoặc phải có thiết bị, dụng cụ phù hợp với chủng loại và số lượng sản phẩm. Đồng thời, bố trí trang thiết bị và lưu đồ sản xuất hợp lý để ngăn ngừa lây nhiễm chéo; phải có hệ thống quản lý hiệu quả để ngăn ngừa dịch bệnh và bảo đảm an toàn, vệ sinh sản phẩm cũng như các thiết bị, dụng cụ tương ứng.
Tổ yến thô và tổ yến sạch xuất khẩu sang Trung Quốc phải được đóng gói bằng vật liệu mới, phù hợp với tiêu chuẩn vệ sinh quốc tế. Bao bì bên trong và bên ngoài của sản phẩm phải được niêm phong.
Bao bì bên ngoài của tổ yến thô phải ghi rõ tên và trọng lượng của sản phẩm, số đăng ký của nhà nuôi yến, tên và địa chỉ, số đăng ký của cơ sở sơ chế, điều kiện bảo quản, ngày sản xuất, hạn sử dụng bằng tiếng Trung Quốc và tiếng Anh. Bao bì bên ngoài phải ghi rõ “Xuất khẩu sang Cộng hòa nhân dân Trung Hoa” và “Chỉ dùng cho chế biến, không được bán lẻ” và các thông tin liên quan khác.
Bao bì bên trong và bên ngoài của tổ yến sạch phải ghi rõ tên, trọng lượng của sản phẩm; số đăng ký của nhà nuôi yến; tên và địa chỉ, số đăng ký của cơ sở chế biến; điều kiện bảo quản, ngày sản xuất, hạn sử dụng, các thông tin liên quan khác bằng tiếng Trung Quốc và tiếng Anh, phù hợp với luật pháp, quy định, tiêu chuẩn và yêu cầu liên quan của Trung Quốc…
Trung Quốc hiện là thị trường tiêu thụ tổ yến lớn nhất, chiếm đến 80% lượng tiêu thụ trên toàn thế giới. Với nguồn nguyên liệu yến trong nước dồi dào với khoảng 200 tấn mỗi năm, Việt Nam đang có cơ hội xuất khẩu hàng tỉ USD mặt hàng yến chính ngạch sang Trung Quốc. Để được xuất khẩu chính ngạch yến thô và tổ yến sạch sang thị trường Trung Quốc, doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường này.
Việc Trung Quốc chính thức cho phép nhập khẩu sản phẩm tổ yến thô từ Việt Nam đã tạo ra rất nhiều cơ hội cho ngành chăn nuôi chim yến và sản xuất, chế biến tổ yến của Việt Nam./.
