Khơi thông động lực phát triển nông nghiệp hàng hóa vùng Bắc Trung bộ

Sáng ngày 6/8, tại tỉnh Nghệ An, theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Hội Làm vườn Việt Nam, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An tổ chức Diễn đàn “Kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ".

Tham dự Diễn đàn có Tiến sĩ Nguyễn Quý Dương - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật; đồng chí Lê Quốc Doanh - Chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lãnh đạo ngành Nông nghiệp và Môi trường.

Về phía tỉnh Nghệ An có ông Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, đại diện lãnh đạo ngành Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương.

Với diện tích đất nông, lâm nghiệp lên tới hàng triệu hecta, phát triển nông nghiệp luôn được xác định là lợi thế và nền tảng quan trọng nhất cho sự phát triển bền vững của khu vực Bắc Trung Bộ. Trong giai đoạn 2020–2025, thực hiện các quyết sách của Trung ương và chiến lược phát triển nông nghiệp vùng, các địa phương trong khu vực đã chủ động xây dựng đề án phát triển nông nghiệp nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế sẵn có và thích ứng với biến đổi khí hậu, qua đó góp phần cải thiện thu nhập và thay đổi diện mạo nông thôn.

Đặc biệt, nhóm cây trồng có lợi thế như dứa, chè và cây ăn quả có múi có tổng diện tích hơn 28.600 ha, sản lượng hằng năm đạt 400.000 tấn. Những sản phẩm này đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường đã được đầu tư phát triển cả về diện tích lẫn chất lượng, với mục tiêu trở thành những ngành hàng chủ lực.

Theo số liệu thống kê, đến năm 2024, toàn vùng đã có hơn 6.800 hecta trồng dứa, tập trung chủ yếu ở các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh, với sản lượng thu hoạch gần 133.000 tấn. Diện tích cây có múi khoảng 11.500 hecta, sản lượng hàng năm đạt 130.000 tấn, chủ yếu nằm ở các tỉnh Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị và Huế. Diện tích cây chè đạt 10.300 hecta, sản lượng thu hoạch gần 133.000 tấn, tập trung ở các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Hà Tĩnh.

Bước vào giai đoạn mới, không gian mới để phát triển, mặc dù đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, nhưng để phát huy lợi thế cạnh tranh của nhóm cây trồng chủ lực vùng Bắc Trung Bộ vẫn còn nhiều nút thắt, điểm nghẽn cần tháo gỡ. Đó là những thách thức khách quan từ tác động của biến đổi khí hậu với cường độ, tần suất của loại hình thiên tai ngày càng khốc liệt; tình trạng nguồn nước vừa thừa vừa thiếu gây ra nguy cơ hạn hán, lũ lụt, sạt lở đất, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sản xuất, sinh hoạt của người dân và sự phát triển bền vững của nông nghiệp Bắc Trung Bộ. Cùng với những biến động từ thị trường trong nước và quốc tế đã và đang đặt ra thách thức rất lớn, đòi hỏi tư duy mới, nhất là đối với nhóm cây trồng có lợi thế cạnh tranh cao của vùng.

Song song với những quyết sách mang tầm chiến lược của vùng và các địa phương trong vùng, thực tiễn cũng đang đòi hỏi giải pháp tiên quyết của Bắc Trung Bộ là câu chuyện liên kết, cùng nhau thay đổi tư duy từ sản xuất sang kinh tế, theo hướng nâng cao chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường.

Diễn đàn ghi nhận nhiều ý kiến tâm huyết từ lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường; Hội Làm vườn Việt Nam; đại diện các sở, ban, ngành và các xã của các tỉnh Bắc Trung Bộ; đại diện các tổ chức quốc tế, tổ chức phát triển, dự án hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững tại Việt Nam; đại diện các viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp, chế biến và thương mại nông sản; đại diện các hội, hiệp hội ngành hàng, liên minh hợp tác xã, tổ chức xúc tiến thương mại trong và ngoài nước; đại diện các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ sản xuất tiêu biểu đến từ các tỉnh Bắc Trung Bộ; đại diện các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương…

Các ý kiến xoay quanh các vấn đề then chốt như xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn, đẩy mạnh chế biến sâu, ứng dụng chuyển đổi số, hoàn thiện hệ thống logistics, nâng cao năng lực xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường xuất khẩu. 

Tại Diễn đàn, đồng chí Lê Quốc Doanh- Chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh: “Những kiến nghị, đề xuất tại Diễn đàn là cơ sở quan trọng để các cơ quan quản lý tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách phù hợp, đồng thời thúc đẩy sự liên kết hiệu quả giữa các địa phương, doanh nghiệp và người dân. Qua đó, góp phần khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của khu vực Bắc Trung Bộ, nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của các sản phẩm nông lâm sản, hướng đến một nền nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững”./.