Theo thống kê, đến cuối năm 2023, Đắk Lắk có 746 hợp tác xã, 5 liên hiệp hợp tác xã và 403 tổ hợp tác với khoảng 69.791 thành viên. Trong đó, có 612 hợp tác xã, 3 liên hiệp hợp tác xã và 403 tổ hợp tác đang hoạt động. Riêng lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh có 517 HTX và 394 tổ hợp tác, với hơn 23.000 thành viên tham gia và có việc làm thường xuyên.
Thời gian qua, khi triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới, nhiều HTX đã tham gia, đóng góp tích cực vào các hạng mục như xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm, chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), tổ chức liên kết hợp tác trong sản xuất nông nghiệp. Đã có 26 HTX nông nghiệp đã có sản phẩm OCOP và nhiều HTX đang triển khai tham gia, tiếp tục nâng hạng sản phẩm OCOP. Hiệu quả đem lại từ chương trình đã từng bước nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân.
Trong giai đoạn 2021 - 2023, tỉnh Đắk Lắk hỗ trợ 31 hợp tác xã ứng dụng đổi mới công nghệ, xây dựng nhãn hiệu, xây dựng mô hình hợp tác xã gắn với chuỗi sản xuất các sản phẩm nông sản chủ lực địa phương. Đồng thời, tỉnh còn hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho 68 HTX, hỗ trợ máy móc thiết, ứng dụng khoa học công nghệ và tổ chức 125 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về sản xuất kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo, dạy nghề… cho hơn 5.040 lượt người tham gia.
Ngoài ra, tỉnh còn ban hành nhiều kế hoạch, chương trình, chiến lược phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2021 - 2030. Theo đó, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có khoảng 800 hợp tác xã và 1.000 tổ hợp tác; trong đó, có 90% hợp tác xã hoạt động hiệu quả. Xa hơn đến năm 2045, tất cả các HTX, tổ chức kinh tế tập thể đều phải áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ.
Dư địa, không gian, tiềm năng sản xuất, phát triển kinh tế tập thể (KTTT), kinh tế HTX của Đắk Lắk còn rất lớn, đặc biệt là trong HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, năng lực nội tại của hợp tác xã còn bị hạn chế về nhiều mặt, hiệu quả hoạt động chưa cao, mô hình tổ chức còn lỏng lẻo, chưa phù hợp, theo kịp với thị trường. Mặt khác, phần lớn lại có quy mô nhỏ, vốn ít, phạm vi hoạt động hẹp; tính liên kết trong nội bộ các mô hình kinh tế HTX chưa đủ chặt chẽ. Đó là những trở ngại cần phải khắc phục.
Liên minh HTX tỉnh cho biết sẽ đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX. Cụ thể là: tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thu hút lao động chất lượng cao; Chú trọng phát triển bền vững cho khu vực KTTT, HTX; Xây dựng và nhân rộng các mô hình HTX điển hình; Củng cố cơ sở tổ chức và tổ chức lại hoạt động của HTX phù hợp với quy định, định hướng; phát huy vai trò làm chủ của thành viên. Các ngành, các địa phương sẽ là đầu mối quan hệ phối hợp để triển khai hiệu quả cho kế hoạch này.
Dự kiến trong năm 2024, Đắk Lắk phấn đấu thành lập mới từ 60 HTX trở lên và giải thể các HTX không hoạt động hay hoạt động không hiệu quả. Mục tiêu là đến hết năm trên địa bàn tỉnh có 820 HTX, với khoảng 80.500 thành viên tham gia khu vực KTTT. Về mục tiêu chất lượng, HTX hoạt động tốt, khá chiếm tỷ lệ trên 60%; Cán bộ quản lý HTX tốt nghiệp cao đẳng, đại học đạt ít nhất khoảng 25% số lượng nhân sự; doanh thu bình quân HTX đạt khoảng 2,7 tỷ đồng/năm và thu nhập bình quân của thành viên HTX đạt 65 triệu đồng/năm./.
