Nghị quyết mới thúc đẩy nông nghiệp vùng bãi
Tại kỳ họp thứ 25 (từ ngày 8 - 10/7), HĐND TP Hà Nội khóa XVI đã thông qua nghị quyết về việc khai thác và sử dụng quỹ đất nông nghiệp tại các bãi sông có đê trên địa bàn thành phố. Văn bản này được kỳ vọng sẽ mở ra hướng khai thác hiệu quả hơn đối với nguồn tài nguyên đất bãi, vốn còn chưa được tận dụng đúng mức, nhằm phát huy tiềm năng phát triển kinh tế địa phương.
Trong thực tế, nhiều khu vực ven sông ở Hà Nội như Minh Châu, Phúc Lộc, Ô Diên… đang dần chứng minh được giá trị lớn từ vùng đất bãi. Từ những nơi vốn canh tác nhỏ lẻ, kém hiệu quả, nay đã trở thành các vùng sản xuất nông nghiệp quy mô, mang lại nguồn thu hàng tỷ đồng mỗi năm, góp phần nâng cao đời sống người dân và thay đổi diện mạo nông thôn.
Minh Châu - xã đảo giữa sông Hồng, trước kia chủ yếu trồng ngô, lạc, hiệu quả thấp, nay đã phát triển vùng chuyên canh rau sạch và chăn nuôi bò sữa. Phúc Lộc, một xã khác ở hạ lưu sông Hồng, sở hữu diện tích đất bãi rộng, đang khai thác mạnh tiềm năng nông nghiệp bằng cách chuyển đổi cơ cấu cây trồng và ứng dụng công nghệ cao. Các sản phẩm đặc sản như bưởi Tam Vân, chuối Vân Nam, rau hành Võng Xuyên… không chỉ ổn định thị trường nội địa mà còn từng bước xây dựng thương hiệu nông sản vùng bãi.
Một ví dụ tiêu biểu là chuối Vân Nam - hiện được sản xuất trên diện tích 120 ha theo tiêu chuẩn VietGAP và đã đạt chứng nhận OCOP 4 sao. Sản phẩm này được tiêu thụ đều đặn qua các kênh bếp ăn tập thể, cho thu nhập ổn định và mở ra hướng đi bền vững cho nông dân địa phương.
Toàn thành phố hiện có hơn 27.000 ha đất bãi ven sông lớn và khoảng 14.700 ha dọc hệ thống sông Đáy, Tích, Bùi. Tuy nhiên, phần lớn diện tích vẫn chưa được khai thác hiệu quả, thậm chí bị sử dụng trái phép làm nơi tập kết vật liệu hoặc xây dựng không phép, ảnh hưởng đến an toàn dòng chảy và đê điều.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ cao hay phát triển mô hình nông nghiệp đa mục tiêu trên đất bãi vẫn gặp khó khăn do các quy định pháp lý liên quan đến phòng chống lũ lụt. Theo Sở NN&MT Hà Nội, nếu được quy hoạch và quản lý tốt, quỹ đất ven sông sẽ là nguồn lực lớn thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế Thủ đô.
Hướng mở cho phát triển nông nghiệp sinh thái và du lịch tại vùng đất bãi sông
Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội mới đây đã thông qua nghị quyết quan trọng về việc quản lý và khai thác đất nông nghiệp tại các bãi sông, bãi nổi ven các tuyến đê. Theo đó, việc sử dụng các khu vực đất này phải gắn liền với mục tiêu phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, ưu tiên các mô hình kết hợp với du lịch trải nghiệm, giáo dục nông nghiệp và ứng dụng công nghệ cao.
Các loại cây trồng tại vùng bãi cần phù hợp với đặc điểm đất đai dễ úng và khí hậu đặc thù. Ngoài sản xuất, một phần diện tích có thể bố trí các công trình phụ trợ như nhà lưới, nhà màng phục vụ canh tác, nhưng phải đảm bảo không ảnh hưởng đến hệ thống đê điều và có thể tháo dỡ khi cần thiết. Diện tích xây dựng chỉ được giới hạn ở mức tối thiểu, nhất là với các mô hình kết hợp du lịch, không vượt quá 5% và phải nằm ngoài phạm vi hành lang thoát lũ.
Nghị quyết này được đánh giá là bước đi kịp thời nhằm khơi thông nguồn lực đất đai còn đang bị sử dụng kém hiệu quả. Đại diện xã Minh Châu - một xã đảo của Hà Nội cho biết nghị quyết sẽ giúp địa phương kiểm soát chặt chẽ hơn tình trạng vi phạm đất đai và xây dựng, đồng thời tạo cơ hội thu hút đầu tư và cải thiện sinh kế cho người dân.
Tại xã Phúc Lộc, chính quyền địa phương cũng đã có những bước đi cụ thể để rà soát lại tình hình sản xuất và phòng chống thiên tai tại khu vực bãi, hướng tới xây dựng kế hoạch phát triển bền vững hơn dựa trên tiềm năng sẵn có.
Thực tế cho thấy, trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và tác động của biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, việc khai thác hợp lý quỹ đất bãi ven sông không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn giúp xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, gắn với du lịch và tạo ra động lực phát triển mới cho khu vực ngoại thành Hà Nội.
