Trong bối cảnh nhiều địa phương vẫn loay hoay tìm hướng phục hồi sau đại dịch và ứng phó biến đổi khí hậu, Cần Thơ nổi lên như một hình mẫu về chuyển đổi mô hình phát triển, hướng tới nền kinh tế xanh, thân thiện môi trường và dựa trên nền tảng công nghệ số.
Tăng trưởng kinh tế tích cực ngay từ đầu năm
Ngay trong quý I/2025, kinh tế Cần Thơ đã có những tín hiệu tích cực. GRDP toàn thành phố ước tăng 7,15% so với cùng kỳ năm trước – một bước khởi đầu thuận lợi cho mục tiêu tăng trưởng cả năm từ 10,5% đến 11%. Trong khi đó, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 4 tháng đầu năm tăng 6,96%, cho thấy ngành công nghiệp địa phương đang dần phục hồi mạnh mẽ và thích ứng với các yêu cầu mới về sản xuất sạch.
Thương mại – dịch vụ tiếp tục khẳng định vai trò chủ lực trong cơ cấu kinh tế với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt trên 47.743 tỷ đồng, tăng 10,72% so với cùng kỳ. Đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và doanh thu ngoại tệ đạt 850 triệu USD, tăng trưởng ấn tượng ở mức 12,3%.
Không thể không nhắc đến ngành du lịch – lĩnh vực vốn chịu nhiều tác động của dịch bệnh, nhưng đến nay đã phục hồi mạnh mẽ với tổng doanh thu 4 tháng đầu năm 2025 đạt 2.452 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Những con số này phản ánh sự năng động trong điều hành kinh tế và hiệu quả của các chính sách phục hồi - phát triển của thành phố.
Không chỉ tập trung vào tăng trưởng ngắn hạn, Cần Thơ đặt ưu tiên chiến lược vào phát triển kinh tế xanh và bền vững, với mục tiêu lâu dài: đến năm 2030 giảm ít nhất 15% và đến năm 2050 giảm 30% cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP so với năm 2014.
Thúc đẩy chuyển đổi số - Phát triển công nghiệp sinh thái
Cần Thơ coi chuyển đổi số là nền tảng cho kinh tế xanh. Thành phố đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất nông nghiệp, thương mại và quản lý đô thị. Các giải pháp như truy xuất nguồn gốc, mã vạch DNA cho cây trồng đang từng bước nâng cao chất lượng, truy suất sản phẩm và tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.
Dự kiến, kinh tế số sẽ đóng góp 30% GRDP của thành phố đến năm 2030, trở thành một trong ba trụ cột tăng trưởng chính trong tương lai gần.
Thành phố đã và đang triển khai mô hình khu công nghiệp sinh thái Trà Nóc, sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật, tối ưu nguồn lực và giảm phát thải. Đồng thời, Khu công nghiệp Vĩnh Thạnh được định hướng trở thành khu công nghiệp xanh kiểu mẫu, ưu tiên thu hút các dự án công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng.
Với đặc thù là trung tâm nông nghiệp trọng điểm, Cần Thơ tích cực phát triển nông nghiệp xanh với 143 mô hình cánh đồng lớn, tổng diện tích 36.471 ha, tập trung sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp.
Đáng chú ý, mô hình nông nghiệp tuần hoàn được nhân rộng nhằm tận dụng phụ phẩm để sản xuất phân hữu cơ, hạn chế rác thải và bảo vệ môi trường – góp phần xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững.
Quyết liệt vượt rào cản, hướng tới hình mẫu quốc gia về phát triển xanh
Dẫu vậy, quá trình chuyển đổi xanh không tránh khỏi những thách thức. Trước hết là nhận thức cộng đồng còn hạn chế, khi nhiều doanh nghiệp và người dân chưa thật sự thấy rõ lợi ích lâu dài của mô hình phát triển xanh.
Thứ hai là bài toán công nghệ và vốn đầu tư. Việc thay thế dây chuyền sản xuất cũ bằng công nghệ sạch đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn, trong khi chính sách ưu đãi và hỗ trợ từ Trung ương còn chưa đồng bộ.
Cuối cùng, biến đổi khí hậu tiếp tục là vấn đề nhức nhối, với các hiện tượng xâm nhập mặn, ngập úng và sạt lở đe dọa không chỉ sản xuất nông nghiệp mà cả kết cấu hạ tầng đô thị và đời sống dân cư.
Để vượt qua các rào cản, Cần Thơ xác định phải xây dựng hệ sinh thái phát triển xanh đồng bộ, trong đó doanh nghiệp, người dân và chính quyền là ba mắt xích không thể tách rời. Trên phương diện chính sách, thành phố tiếp tục rà soát, bổ sung các cơ chế khuyến khích đầu tư xanh, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ và tiếp cận vốn.
Mặt khác, đẩy mạnh truyền thông, giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của phát triển xanh, nhất là với thế hệ trẻ, sẽ là chìa khóa để tạo nên sự đồng thuận xã hội. Thành phố cũng đang tích cực tham gia các chương trình hợp tác quốc tế về chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn, tận dụng tối đa nguồn lực bên ngoài cho mục tiêu phát triển nội tại.
Từ một trung tâm nông nghiệp truyền thống, Cần Thơ đang vươn lên mạnh mẽ trở thành đô thị trung tâm của vùng ĐBSCL, với nền kinh tế năng động, hiện đại và gắn kết chặt chẽ với các mục tiêu phát triển bền vững. Những kết quả khả quan quý I/2025 là minh chứng cho định hướng đúng đắn và nỗ lực nhất quán của thành phố trong hành trình chuyển mình xanh hóa.
Trong tương lai, với sự dẫn dắt của chính quyền năng động, cộng đồng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và người dân đồng thuận, Cần Thơ hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu quốc gia về phát triển kinh tế xanh, vừa phát triển thịnh vượng, vừa giữ gìn bản sắc và hệ sinh thái đặc hữu của vùng đất “gạo trắng nước trong”. Đây không chỉ là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để thành phố trụ vững và bứt phá trong thế kỷ 21./.
