Tại Kỳ họp thứ 9, Chính phủ đã đề xuất mở rộng đối tượng được giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số nhóm hàng hóa dịch vụ như sản phẩm dịch vụ công nghệ thông tin, sản phẩm kim loại đúc sẵn và xăng dầu.
Theo đó, khi giảm thuế giá trị gia tăng thì người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi ngay do được giảm giá mua hàng hóa dịch vụ. Cùng với đó, việc mở rộng đối tượng giảm thuế lần này với nhóm nguyên liệu đầu vào của các doanh nghiệp sẽ giúp giảm các chi phí sản xuất, giảm được giá thành sản phẩm, qua đó sẽ giảm giá bán và người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi.
Tuy nhiên, đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình còn băn khoăn khi còn 3 nhóm hàng hóa dịch vụ vẫn phải chịu thuế giá trị gia tăng 10%, trong đó có hoạt động tài chính ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm. Đại biểu tỉnh Thái Bình đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xem xét giảm thuế giá trị gia tăng đối với hoạt động tín dụng, với quan điểm, nếu giảm thuế giá trị gia tăng xuống 8% thì tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp sẽ được tiếp cận với nguồn vốn sẽ thấp hơn, tạo điều kiện cho ngân hàng mở rộng hoạt động tín dụng.
Ngoài ra, liên quan đến về cách diễn đạt, sắp xếp chương mục của dự thảo Nghị quyết, Đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng, cách quy định tại điều 1 Nghị quyết có thể gây khó hiểu khi sử dụng phép phủ định như: Giảm 2% thuế suất giá trị gia tăng áp dụng đối với nhóm hàng hóa dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% còn 8%, trừ một số nhóm hàng hóa dịch vụ viễn thông, sản phẩm khai khoáng, hay sản phẩm hàng hóa dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, trừ xăng.
Do đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo xem xét điều chỉnh lại là giảm 2% thuế giá trị gia tăng áp dụng đối với nhóm hàng hóa xăng dầu, khai thác than và nhóm hàng hóa dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% xuống còn 8%.
Còn đại điện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) lại cho rằng, việc xác định mức thuế suất VAT đang "làm khó" doanh nghiệp (DN). Ông Đậu Tuấn Anh, Phó Tổng Thư ký VCCI cho hay, hiện tại đầu tư tư nhân còn khá nhỏ, nên giảm thuế, phí cần được tiếp tục như một giải pháp hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân hồi phục.
Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Hà Nội thì nhận xét, việc giảm 2 điểm phần trăm thuế VAT thời gian qua được xem như 1 mũi tên trúng 3 đích, vừa góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, vừa thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, vừa góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.
Theo ghi nhận của VCCI, các DN gặp khá nhiều vướng mắc khi áp dụng chính sách này, chủ yếu xuất phát từ việc phân loại hàng hoá nào phải chịu thuế 10%, hàng hoá nào được giảm thuế xuống 8%", công văn của VCCI nêu. Một số DN hỏi cơ quan thuế, cơ quan hải quan, Bộ Tài chính nhưng các cơ quan này cũng trả lời rất chung chung, như "Đề nghị Công ty tra cứu mã ngành sản phẩm tại Quyết định số 43/2018/QĐ-TTg ngày 1/11/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam để tự xác định danh mục hàng hóa được giảm và thực hiện kê khai các hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế giá trị gia tăng theo Mẫu số 01 tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định số 44/2023/NĐ-CP của Chính phủ cùng với tờ khai thuế VAT".
VCCI cho rằng, khó khăn trong việc xác định thuế suất 8% hay 10% gây nhiều chi phí xã hội và làm tăng rủi ro của hoạt động sản xuất kinh doanh. Theo VCCI, nhiều DN phản ánh họ phải thuê thêm người làm kế toán để điều chỉnh hoá đơn và sổ sách cho đúng với mức thuế mới.
Không ít DN phản ánh tình trạng đàm phán mua bán hàng hoá, thoả thuận xong hết với khách hàng về số lượng, chất lượng, giá cả nhưng không thống nhất về mức thuế 8% hay 10% nên không ký được hợp đồng. Đã có trường hợp DN thực hiện các gói thầu xây lắp phát sinh tranh chấp với đối tác khi quyết toán chỉ vì hai bên có quan điểm khác nhau về mức thuế suất. Với những lý do trên, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc phương án giảm thuế VAT cho tất cả các loại hàng hoá, dịch vụ từ mức 10% xuống mức 8%.
