Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến cho dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi), dự kiến sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 vào tháng 10 tới. Đây được xem là bước điều chỉnh quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia, khắc phục bất cập của pháp luật hiện hành và xây dựng đội ngũ viên chức chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, phục vụ nhân dân.
Theo Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Luật Viên chức được ban hành năm 2010, sửa đổi bổ sung năm 2019, đã tạo nền tảng pháp lý quan trọng cho việc quản lý, nâng cao chất lượng đội ngũ và hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng bộc lộ nhiều hạn chế, đòi hỏi phải tiếp tục điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh mới và chủ trương của Bộ Chính trị về phát triển đơn vị sự nghiệp công lập.
Điểm nổi bật của lần sửa đổi này là đẩy mạnh quản lý và trả lương theo vị trí việc làm gắn với kết quả sản phẩm đầu ra, thay vì gắn chặt với việc xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp. Theo đó, việc tuyển dụng, bố trí, đánh giá và sử dụng viên chức sẽ căn cứ vào yêu cầu cụ thể của vị trí việc làm, năng lực và hiệu quả thực hiện nhiệm vụ.
Dự thảo cũng mở rộng cơ chế tuyển dụng, cho phép ký hợp đồng trực tiếp với chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng phù hợp lĩnh vực hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập. Song song với phương thức thi tuyển và xét tuyển truyền thống, luật mới bổ sung hình thức tiếp nhận linh hoạt, tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi giữa khu vực công và khu vực tư, bảo đảm công khai, minh bạch và bình đẳng.
Ngoài ra, dự luật ưu tiên tuyển chọn nhân lực chất lượng cao như người có công với nước, người dân tộc thiểu số; ứng dụng khoa học công nghệ và tích hợp dữ liệu quản lý viên chức thống nhất trên từng ngành, lĩnh vực.
Một thay đổi đáng chú ý khác là việc mở rộng quyền của viên chức, cho phép họ ký hợp đồng làm việc tại các đơn vị sự nghiệp khác, hoặc tham gia góp vốn, thành lập, quản lý, điều hành doanh nghiệp do đơn vị sự nghiệp công lập thành lập. Quy định này nhằm thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, khai thác tài sản trí tuệ, sáng chế và công nghệ số do các tổ chức tạo ra.
Dự thảo cũng quy định viên chức có thể được loại trừ, miễn hoặc giảm trách nhiệm nếu đã báo cáo khi buộc phải chấp hành quyết định trái pháp luật của cấp trên. Về nguồn lực thực hiện, chính sách tiền lương và tiền thưởng theo vị trí việc làm sẽ áp dụng theo bảng lương hiện hành cho tới khi cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW có hiệu lực.
