Chiều 18/6, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa với đa số ĐBQH tham gia biểu quyết tán thành.
Kết quả biểu quyết cho thấy có 408/420 đại biểu Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 85,36%). Quốc hội chính thức thông qua Luật này và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Một trong những điểm nổi bật của luật này việc thay đổi nguyên tắc phân loại và quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Thay vì quản lý dựa trên “nguy cơ gây mất an toàn”, Luật điều chỉnh theo hướng “phân loại dựa trên mức độ rủi ro” - cách tiếp cận phổ biến của quốc tế trong quản lý rủi ro.
Cụ thể, sản phẩm, hàng hóa được chia thành rủi ro thấp, rủi ro trung bình, rủi ro cao. Trên cơ sở đó, Chính phủ, bộ quản lý ngành, lĩnh vực sẽ đánh giá và phân loại mức độ rủi ro trung bình, mức độ rủi ro cao gắn với biện pháp quản lý chất lượng tương ứng để đảm bảo tính linh hoạt và khả thi trong thực tế.
Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, rủi ro cao phải công bố hợp quy hoặc được áp dụng biện pháp quản lý khác theo pháp luật chuyên ngành.
Điều này không chỉ giảm thiểu can thiệp hành chính bất hợp lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Cùng đó, Chính phủ hướng đến giảm tiền kiểm và tăng cường giám sát, hậu kiểm.
Cũng theo Luật này, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chịu trách nhiệm thống nhất quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Trách nhiệm cụ thể của các bộ, ngành khác sẽ do Chính phủ quy định chi tiết. Quy định này đảm bảo “mỗi việc chỉ giao một cơ quan” nhằm tăng cường trách nhiệm giải trình và hiệu quả quản lý, tránh chồng chéo. Riêng với hàng hóa đặc thù như quốc phòng, an ninh, cơ yếu, quy định đặc biệt được giữ nguyên do tính chất nhạy cảm và yêu cầu bảo mật cao.
Nghiêm cấm quảng cáo sai sự thật
Một trong những điểm nổi bật của Luật này là sửa đổi, bổ sung quy định về 3 hành vi bị nghiêm cấm. Bao gồm thông tin, quảng cáo sai sự thật hoặc có hành vi gian dối về chất lượng, nguồn gốc và xuất xứ sản phẩm, hàng hóa; kinh doanh sản phẩm, hàng hóa không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, đặc biệt trên nền tảng số phục vụ giao dịch điện tử, gây nhầm lẫn hoặc lừa dối người tiêu dùng.
Nghiêm cấm che giấu thông tin về mức độ rủi ro của sản phẩm, hàng hóa có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, an toàn của động vật, thực vật, tài sản hoặc môi trường. Và thực hiện hành vi cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa gây nhầm lẫn, gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân khác.
Luật cũng bổ sung điều khoản về khởi kiện để bảo vệ người tiêu dùng. Theo đó, tổ chức xã hội tham gia bảo vệ người tiêu dùng được quyền khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền lợi chung của người tiêu dùng khi sản phẩm, hàng hóa không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng gây thiệt hại cho người tiêu dùng theo quy định của pháp luật.
Cơ quan giải quyết tranh chấp có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến hành vi vi phạm chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho cơ quan kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để kịp thời kiểm tra, xử lý và cảnh báo rủi ro theo quy định của pháp luật.
Luật cũng quy định trách nhiệm bồi thường thiệt hại với quy định tổ chức, cá nhân bán hàng, nhập khẩu phải bồi thường thiệt hại cho người mua, người tiêu dùng trong trường hợp thiệt hại phát sinh do lỗi của tổ chức, cá nhân bán hàng không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng hàng hóa. Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thỏa thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của tòa án hoặc trọng tài.
