Áp lực nhà ở và cam kết chính trị – xã hội
Là một trong những đô thị lớn và đông dân nhất cả nước, TP. Hồ Chí Minh hiện có hơn 10 triệu dân cư thường trú và vãng lai. Bài toán nhà ở, đặc biệt cho công nhân và người thu nhập thấp, đã và đang là vấn đề cấp bách, gây áp lực lớn lên hạ tầng đô thị và hệ thống an sinh xã hội.
Theo thống kê của Sở Xây dựng, toàn thành phố hiện có khoảng 300.000 công nhân làm việc tại các khu công nghiệp, chế xuất. Tuy nhiên, chỉ khoảng 20% trong số này được ở trong các khu lưu trú đạt chuẩn, phần lớn còn lại phải thuê phòng trọ chật hẹp, thiếu điều kiện sống tối thiểu.
Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, diễn ra chiều ngày 2/6 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, vấn đề phát triển NOXH tiếp tục được đặt ở vị trí ưu tiên. Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ đến UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tại điểm cầu TP. Hồ Chí Minh, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Được cùng lãnh đạo các sở, ngành tham dự.
Thủ tướng nhấn mạnh: "Chính sách về nhà ở là một trong những trụ cột của an sinh xã hội, thể hiện trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc đảm bảo quyền có chỗ ở cho mọi người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế."
Tính đến nay, cả nước đã quy hoạch hơn 1.309 vị trí với quy mô gần 9.737 ha đất dành cho NOXH; 679 dự án đã được triển khai với tổng quy mô trên 623.000 căn hộ. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, đã có 22.649 căn hộ hoàn thành và 21 dự án mới được khởi công, cung cấp thêm 20.428 căn.
Tại TP. Hồ Chí Minh, theo báo cáo của Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Được, đến nay đã đưa vào sử dụng 5 dự án NOXH với tổng số 2.377 căn, cùng một dự án nhà lưu trú công nhân (368 căn) đã hoàn thành một phần. Dự kiến đến cuối năm 2025, thành phố sẽ hoàn thành thêm 4 dự án với 2.874 căn hộ.
Trong năm 2025, thành phố cũng sẽ khởi công 16 dự án với 14.326 căn hộ và chuẩn bị thủ tục cho 22 dự án khác dự kiến triển khai năm 2026, với quy mô 32.784 căn hộ.
Quy hoạch đất và cơ chế đặc thù: Đòn bẩy để tăng tốc
Nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển ít nhất 100.000 căn NOXH đến năm 2030, thành phố đã quy hoạch tổng quỹ đất dành cho NOXH là 1.400 ha, trong đó 661 ha thuộc 116 dự án đang triển khai và 739 ha được phân bổ trong các đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố.
Đáng chú ý, TP. Hồ Chí Minh đang phối hợp với Bộ Công an và Bộ Quốc phòng để hoàn thiện đề án phát triển NOXH cho cán bộ, chiến sĩ hai ngành này, dự kiến cung cấp thêm 20.000 căn hộ (14.000 căn cho lực lượng công an và 6.000 căn cho quân đội).
Thành phố xác định, để tăng tốc xây dựng NOXH, cần tháo gỡ hàng loạt điểm nghẽn như thủ tục đầu tư, quy hoạch, cấp phép xây dựng, phòng cháy chữa cháy, lựa chọn nhà đầu tư và xác định giá bán.
Trong thời gian tới, TP. Hồ Chí Minh sẽ tập trung thực hiện hiệu quả Chỉ thị 34-CT/TW của Ban Bí thư (ban hành ngày 24/5/2024) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phát triển NOXH, cùng các chỉ đạo của Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ.
Các thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng NOXH sẽ được rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa tối đa. Thành phố cũng sẽ tích cực làm việc với các chủ đầu tư dự án quy mô lớn (trên 1.000 căn) để tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Bên cạnh đó, việc hoán đổi quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại để xây NOXH hoặc đóng tiền tương đương đang được TP. Hồ Chí Minh triển khai theo khoản 5 Điều 12 của Nghị quyết 201 – nhằm gỡ vướng cho các dự án chậm triển khai và tạo nguồn lực bổ sung cho Quỹ Nhà ở quốc gia.
