Quy định mới giúp làm rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động, đồng thời tăng cường tính răn đe trong việc thực hiện nghĩa vụ BHXH bắt buộc.
Xác định rõ hành vi “chậm đóng” và “trốn đóng” BHXH
Theo Điều 3 và Điều 6 của Nghị định 274/2025/NĐ-CP, hành vi chậm đóng BHXH sẽ bị xem xét chuyển thành trốn đóng nếu người sử dụng lao động (NSDLĐ) không khắc phục trong vòng 60 ngày kể từ ngày hết hạn đóng, hoặc không thực hiện sau khi đã được cơ quan BHXH có văn bản đôn đốc.
Nghị định quy định chi tiết các trường hợp cụ thể để xác định thời điểm chuyển đổi hành vi, giúp cơ quan chức năng và doanh nghiệp dễ dàng áp dụng trong thực tế.
Ba trường hợp cụ thể được quy định
Trường hợp 1: NSDLĐ chưa đăng ký tham gia BHXH, BHTN cho người lao động
Nếu sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn đăng ký tham gia theo quy định mà vẫn chưa thực hiện, hành vi “chậm đóng” sẽ chuyển thành “trốn đóng”. Thời điểm tính bắt đầu là ngày thứ 61 sau khi hết thời hạn đăng ký.
Trường hợp 2: Đăng ký mức tiền lương làm căn cứ đóng thấp hơn quy định
Với đơn vị đóng hằng tháng: hành vi “trốn đóng” được xác định từ sau ngày cuối cùng của tháng tiếp theo tháng phát sinh tiền lương làm căn cứ đóng.
Với đơn vị đóng theo chu kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng: hành vi “trốn đóng” bắt đầu từ sau ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
Trường hợp 3: Đã bị cơ quan BHXH đôn đốc nhưng không khắc phục
Nếu cơ quan BHXH gửi văn bản đôn đốc trong vòng 45 ngày sau thời hạn đóng mà doanh nghiệp vẫn chậm quá 60 ngày, hành vi được chuyển thành “trốn đóng” kể từ ngày thứ 61.
Nếu văn bản đôn đốc được gửi sau 45 ngày, hành vi “trốn đóng” được tính từ ngày thứ 15 kể từ khi văn bản đôn đốc được ban hành.
Doanh nghiệp vi phạm sẽ phải nộp đủ và chịu lãi phạt
Khi bị xác định trốn đóng BHXH, BHTN, doanh nghiệp buộc phải nộp toàn bộ số tiền trốn đóng cùng tiền lãi 0,03% mỗi ngày, tính trên tổng số tiền và số ngày vi phạm.
Ngoài ra, tùy mức độ, hành vi này có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội theo Bộ luật Hình sự.
