Đặc biệt, phong trào thanh niên khởi nghiệp ở nông thôn vài năm gần đây đã thổi một luồng gió mới vào quá trình hiện đại hóa nông nghiệp. Tiêu biểu trong số đó là Hợp tác xã (HTX) Thanh niên Bách Cốc, Ninh Bình - mô hình hội tụ sức trẻ, khát vọng và tinh thần đổi mới, đang từng bước khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị nông nghiệp sạch, nông nghiệp bền vững.
HTX Thanh niên Bách Cốc được thành lập với mục tiêu tạo sân chơi kinh tế tập thể cho thanh niên địa phương, phát huy tinh thần dám nghĩ dám làm, đưa khoa học - kỹ thuật vào nông nghiệp và xây dựng sản phẩm hàng hóa đặc trưng của vùng quê Ý Yên. Ngay từ khi ra đời, HTX đã thu hút nhiều bạn trẻ có nhiệt huyết, mong muốn làm giàu từ chính mảnh đất quê hương, thay vì rời làng đi làm ăn xa. Đây là điểm khác biệt quan trọng, tạo nên sức sống và bản sắc của HTX.
Lĩnh vực hoạt động chính của HTX tập trung vào trồng trọt, chăn nuôi và sản xuất thực phẩm chế biến. Tận dụng lợi thế đất đai, HTX xây dựng các vùng sản xuất rau củ theo hướng an toàn; phát triển mô hình nuôi gà - lợn sạch; đồng thời nghiên cứu chế biến nông sản để nâng cao giá trị. Những người trẻ không chỉ sản xuất theo lối truyền thống của gia đình mà mạnh dạn áp dụng công nghệ mới: tưới nhỏ giọt tự động, nhà màng – nhà lưới, công nghệ nuôi trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và hướng hữu cơ.
Trong lĩnh vực rau màu, HTX đã quy hoạch diện tích sản xuất tập trung, trồng các loại rau ăn lá, rau gia vị, bí xanh, dưa chuột, cà chua… với quy trình nghiêm ngặt về phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Những sản phẩm này được ký kết tiêu thụ với cửa hàng thực phẩm sạch tại Ninh Bình, Hà Nội và một số bếp ăn bán trú. Việc liên kết theo chuỗi giúp sản phẩm của HTX có đầu ra ổn định, không bị phụ thuộc vào thương lái, đồng thời giúp thanh niên yên tâm mở rộng sản xuất.
Trong chăn nuôi, HTX Thanh niên Bách Cốc phát triển mô hình nuôi gà thả vườn và nuôi lợn bản địa theo hướng an toàn sinh học. Con giống được tuyển chọn kỹ, nguồn thức ăn hạn chế chất kích thích tăng trưởng, chuồng trại thường xuyên được vệ sinh khử khuẩn. Vì vậy, sản phẩm thịt của HTX được người tiêu dùng đánh giá cao về độ thơm ngon, an toàn, phù hợp xu hướng trở về với thực phẩm truyền thống, tự nhiên.
Một hướng đi mới mẻ, tạo dấu ấn riêng của HTX là đẩy mạnh chế biến nông sản. Những loại củ quả theo mùa được sấy, muối chua, làm trà thảo mộc hoặc đóng gói theo quy cách đẹp mắt, phù hợp thị trường thành phố. Sự sáng tạo này không chỉ giúp tránh tình trạng “trúng mùa mất giá”, mà còn nâng cao giá trị sản phẩm, thu hút người tiêu dùng trẻ vốn ưa chuộng các sản phẩm nông nghiệp tiện lợi, sạch và có nguồn gốc rõ ràng.
Tinh thần của HTX Thanh niên Bách Cốc không chỉ nằm ở sản xuất, mà còn ở cách nghĩ mới. Những người trẻ trong HTX chủ động quảng bá sản phẩm qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, fanpage, zalo shop… Họ biết cách sử dụng hình ảnh, clip, livestream để giới thiệu quy trình sản xuất, qua đó tăng tính minh bạch và xây dựng niềm tin với khách hàng. Nhờ đó, sản phẩm của HTX nhanh chóng tiếp cận được nhiều nhóm người tiêu dùng, tạo thị trường rộng và bền vững hơn.
Một yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh của HTX là tinh thần đoàn kết và trách nhiệm cộng đồng. Các thành viên cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, cùng hỗ trợ vốn, cùng tổ chức đào tạo kỹ thuật.
HTX còn phối hợp với Đoàn Thanh niên xã Bách Cốc triển khai các chương trình tập huấn chuyển đổi số trong nông nghiệp, hướng dẫn thanh niên khởi nghiệp và tổ chức các hoạt động an sinh xã hội tại địa phương. Nhờ vậy, HTX không chỉ là một mô hình kinh tế mà còn là một điểm tựa tinh thần cho nhiều bạn trẻ.
Sự phát triển của HTX Thanh niên Bách Cốc góp phần rõ rệt vào chuyển dịch kinh tế nông thôn. Các mô hình sản xuất tập trung giúp nâng cao thu nhập cho thành viên; tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương; đặc biệt là giữ chân thanh niên - lực lượng quan trọng của nông thôn. Trong bối cảnh nhiều vùng quê đối mặt với tình trạng thiếu lao động trẻ, HTX chính là lời khẳng định rằng: nếu có hướng đi đúng, nông nghiệp vẫn là ngành tiềm năng để thanh niên lập nghiệp.
Trong tương lai, HTX hướng đến mở rộng phạm vi sản xuất, đăng ký mã số vùng trồng cho các sản phẩm chủ lực, đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cấp bao bì và phấn đấu đạt chứng nhận OCOP 3 sao cho một số sản phẩm tiêu biểu như: gia vị, nước cốt mơ, Detox, mơ muối tía tô, mật mơ… HTX cũng đặt mục tiêu xây dựng chuỗi cửa hàng nhỏ lẻ, đại lý phân phối tại Ninh Bình và Hà Nội, qua đó đưa thương hiệu trẻ Bách Cốc đến gần hơn với người tiêu dùng.
Thông qua mô hình HTX Thanh niên Bách Cốc, có thể thấy sức trẻ nếu được dẫn dắt đúng hướng sẽ trở thành động lực lớn cho sự phát triển nông thôn. Những người trẻ nơi đây đã chứng minh rằng khởi nghiệp nông nghiệp không hề lạc hậu, mà ngược lại, đó là một hành trình nhiều cơ hội, giàu cảm hứng và đầy giá trị nhân văn. HTX Thanh niên Bách Cốc - một minh chứng sống động cho tinh thần nhiệt huyết, sáng tạo và trách nhiệm của thanh niên Ninh Bình trên con đường xây dựng nông nghiệp hiện đại./.
