Giá heo hơi rớt thảm, thịt lợn bán lẻ vẫn cao
Những ngày cuối năm 2025, thị trường thịt heo Việt Nam đang lộ rõ một nghịch lý khó tin: người chăn nuôi liên tục thua lỗ, trong khi người tiêu dùng vẫn phải trả giá cao cho thịt, bất chấp lượng thịt nhập khẩu giá rẻ đổ về ồ ạt. Tình trạng này không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là thử thách nghiêm trọng về an sinh xã hội và sự tồn tại của các hộ nuôi nhỏ lẻ, đồng thời làm nổi bật sự bất công trong chuỗi cung ứng thực phẩm.
Giá heo hơi trong nước hiện chỉ dao động từ 46.000 - 50.000 đồng/kg, mức thấp kỷ lục trong nhiều năm qua, trong khi chi phí sản xuất vẫn neo ở 58.000 - 60.000 đồng/kg. Như vậy, với mỗi con heo xuất chuồng trung bình 100 - 125 kg, người chăn nuôi lỗ từ 1 đến 1,5 triệu đồng. Nỗi đau này càng trầm trọng hơn khi thịt heo nhập khẩu tăng mạnh: chỉ riêng Quý III/2025, lượng thịt nhập khẩu đã tăng 158% so với cùng kỳ năm trước, khiến nguồn cung thịt giá rẻ dồi dào, tạo áp lực cạnh tranh khốc liệt với các hộ nuôi trong nước.
Không chỉ chịu sức ép từ thịt nhập khẩu, nhiều hộ chăn nuôi trong nước còn buộc phải bán tháo “heo quá lứa” hoặc xuất bán khẩn cấp khi dịch bệnh tiềm ẩn. Hậu quả là nguồn cung heo hơi tăng đột biến trong ngắn hạn, đẩy giá xuống sâu, trong khi chi phí đầu vào như thức ăn, thuốc thú y, nhân công vẫn cao. Nhiều hộ nuôi đang đứng trước nguy cơ phá sản, trong khi các hợp tác xã nhỏ và hộ gia đình khó tiếp cận chính sách hỗ trợ kịp thời.
Trái ngược hoàn toàn với giá heo hơi rẻ, thịt lợn bán lẻ trên thị trường vẫn neo ở mức cao. Tại chợ Phùng Khoang (Hà Nội), thịt bán lẻ dao động từ 80.000 - 140.000 đồng/kg: thịt sấn vai 80.000 đồng/kg, nạc vai 90.000 đồng/kg, ba chỉ 120.000 - 140.000 đồng/kg và thăn 110.000 đồng/kg.
Trong khi đó, tại các siêu thị lớn tại Hà Nội niêm yết thịt nạc vai Meat Deli khoảng 114.000 đồng/kg, ba rọi 155.000 đồng/kg, nạc dăm 140.000 đồng/kg. Khoảng cách giữa giá heo hơi chưa đến 50.000 đồng/kg và giá bán lẻ hơn 140.000 đồng/kg càng làm nổi bật nghịch lý của thị trường.
Theo bà Nguyễn Thị Hiền, tiểu thương bán thịt lợn gần 15 năm tại chợ, giá thịt hiếm khi giảm mạnh, chỉ dao động theo nhịp cầu trong ngày: buổi sáng đông khách, giá nhỉnh hơn, còn trưa sẽ hạ để bán hết hàng. Bà Hiền cho biết: “Mấy tháng qua, giá thịt vẫn duy trì ổn định. Chỉ cận Tết, khi nhu cầu tăng mạnh, giá mới nhích lên".
Trong khi đó, người chăn nuôi không có tiếng nói trong chuỗi cung ứng. Anh Trần Văn Toàn, một hộ nuôi heo tại Hà Nội, cho biết: “Giá heo hơi rớt, mỗi con tôi lỗ khoảng 1 triệu đồng, nhưng khi bán thịt ra thị trường, người tiêu dùng vẫn phải trả gấp đôi, gấp ba. Chúng tôi không hiểu vì sao, mà nhiều tháng liền vẫn phải chịu cảnh này”.
Dù heo hơi rẻ đến mức lỗ nặng, thịt lợn đến tay người tiêu dùng vẫn giữ mức cao, không giảm theo nhịp “rớt giá” của người nuôi. Nghịch lý này, nếu không được giải quyết, sẽ tiếp tục đặt cả người chăn nuôi và người tiêu dùng vào thế khó, và có thể trở thành vấn đề xã hội lớn ngay trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới.
Chuỗi cung ứng đẩy người nuôi và người tiêu dùng vào khó
Theo các chuyên gia, chi phí và lợi nhuận cộng dồn qua các khâu vận chuyển, giết mổ, phân phối và bán lẻ chiếm tới 30% - 40% giá thành cuối cùng của thịt heo. Việc thiếu minh bạch và tồn tại quá nhiều tầng nấc trung gian khiến hiện tượng “ép giá đầu vào, neo giá đầu ra” diễn ra phổ biến, đẩy rủi ro và thiệt hại hoàn toàn về phía người chăn nuôi và người tiêu dùng. Hệ quả là một quá trình chuyển đổi ngành không công bằng, trong đó các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ đang dần biến mất khỏi thị trường.
Một thực tế khác gây lo ngại là tình hình các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ ở miền Trung, nơi vừa trải qua nhiều trận lụt lớn. Nhiều gia đình mất trắng đàn heo theo lũ, không đủ tiền để tái đàn, thiếu nguyên liệu nuôi heo, trong khi dịch tả lợn Châu Phi vẫn rình rập. Giá heo hơi thấp hiện nay càng khiến họ chùn tay, dù đàn heo là nguồn tài chính quan trọng để trang trải sinh hoạt hàng ngày và sắm sửa Tết.
Trong bối cảnh này, thị trường thịt heo dịp Tết Nguyên đán 2026 được dự báo tích cực. Nhờ các doanh nghiệp lớn tái đàn sớm, nguồn cung dự kiến dồi dào. Mặc dù nhu cầu tăng cao, áp lực từ nguồn cung trong nước và dự trữ thịt nhập khẩu sẽ giúp giá cả duy trì ổn định, khó tăng đột biến.
Như vậy, người tiêu dùng sẽ không phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt thịt heo. Tuy nhiên, để đảm bảo giá cả hợp lý với người tiêu dùng và tránh thiệt hại cho người chăn nuôi, cần có sự can thiệp mạnh mẽ vào khâu phân phối, cắt giảm lợi nhuận không hợp lý từ các khâu trung gian.
