Theo số liệu của Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam (VAA), tổng doanh thu ngành quảng cáo thế giới năm 2022 dự kiến đạt hơn 910 tỷ USD, trong đó Mỹ là thị trường đứng đầu với 365,6 tỷ USD, chiếm hơn 40% tổng doanh thu toàn ngành quảng cáo thế giới.
Tại khu vực ASEAN, Indonesia, Thái Lan và Singapore tiếp tục là những thị trường đứng đầu với mức doanh thu dự báo năm 2022 lần lượt là 5,56 tỷ USD, 4,3 tỷ USD và 2,57 tỷ USD. Trong khi đó, doanh thu quảng cáo năm 2022 của Việt Nam đạt khoảng 2,19 tỷ USD, đứng thứ 5/11 quốc gia ASEAN. Mức doanh thu này cho thấy thị trường quảng cáo của Việt Nam vẫn còn nhỏ hơn rất nhiều so với thị trường đang dẫn đầu là Mỹ (ít hơn gần 167 lần).
Chia sẻ về vấn đề này, tại Tọa đàm “Xu hướng đổi mới sáng tạo - Chuyển đổi số cho ngành Truyền thông Quảng cáo Việt Nam”, ông Đỗ Trường Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam (VAA) cho hay, hiện Việt Nam xếp thứ 2/11 quốc gia về tốc độ tăng trưởng (12,7%), chỉ sau Malaysia (18,9%) và hơn Indonesia (8,1%), Thái Lan (3,9%) và Singapore (8,4%). Điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng của ngành quảng cáo Việt Nam còn rất lớn. Tuy nhiên, ngành quảng cáo Việt Nam vẫn chậm nhịp. Trong lúc ngành quảng cáo thế giới phục hồi vào năm 2021 thì quảng cáo Việt Nam phục hồi chậm trong năm 2022.
Ông Nguyễn Trường Sơn cho biết thêm, phân khúc quảng cáo lớn nhất trong năm 2022 là quảng cáo TV và video. Cụ thể, doanh thu phân khúc quảng cáo TV và video trên thế giới đạt khoảng 325,8 tỷ USD, tại thị trường Mỹ đạt 143,3 tỷ USD và tại thị trường Việt Nam chiếm khoảng 1,19 tỷ USD.
Tuy nhiên, theo dự báo của đại diện Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam cơ cấu ngành quảng cáo tại Việt Nam đang có sự thay đổi, thị phần quảng cáo số trên toàn cầu sẽ chiếm khoảng 82% tổng doanh thu ngành quảng cáo vào năm 2027; tại Mỹ chiếm khoảng 86% và tại Việt Nam sẽ chiếm khoảng 62%.
Thông tin này cho thấy, quảng cáo số đang “lên ngôi” và dần trở thành xu hướng được nhiều doanh nghiệp lựa chọn trong thời gian tới. Trong khi đó, quảng cáo qua kênh truyền thống sẽ dần “co lại”, nguyên nhân là bởi quảng cáo số có nhiều cơ hội tiếp cận khách hàng hơn, mang lại hiệu quả cao hơn và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của doanh nghiệp.
Theo Chủ tịch VAA, khó khăn nhất của ngành quảng cáo chính là hành lang pháp lý. Mọi hành vi kinh doanh đều phải tuân theo pháp luật. Trong khi đó, quảng cáo liên quan đến rất nhiều luật. Bản thân quảng cáo là một trong những ngành rất sáng tạo, theo đó sự phát triển của ngành đi trước rất nhiều quy định.
Thực tế cho thấy, rất nhiều công ty, rất nhiều sự sáng tạo bây giờ phát triển với tốc độ nhanh mà pháp lý không theo kịp. Chẳng hạn sự phát triển của blockchain là bài toán rất khó. Hiện Việt Nam nằm trong top có nhiều công ty ứng dụng tốt blockchain, có những game của Việt Nam lọt trong top hàng đầu thế giới. Trong khi đó, hiện luật pháp chưa có quy định rõ ràng. Đối với hoạt động chuyển đổi số, khó nhất của ngành quảng cáo là chưa có nền tảng số riêng như Trung Quốc và một số nước, và chúng ta phải phụ thuộc. Và khi phụ thuộc thì trước sau sẽ bị vi phạm.
Từ đó, theo ông Nguyễn Trường Sơn, chính sách, cơ chế quản lý chưa theo kịp thay đổi của công nghệ và mô hình kinh doanh thời đại số khiến những người làm ngành quảng cáo luôn phải trăn trở thời gian qua. Mặc dù Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành nhiều nghị định, văn bản dưới luật để điều chỉnh Luật Quảng cáo, để các quy định mạch lạc nhưng Luật Quảng cáo đã quá cũ (từ năm 2011), không còn phù hợp với thực tiễn phát triển hiện nay.
Ngoài ra, chi phí đầu tư vào hạ tầng số cao – rào cản cho các phương tiện truyền thông truyền thống chuyển đổi. Bên cạnh chuyên môn, ngành này cần có nguồn nhân lực am hiểu công nghệ, các công cụ phát hành quảng cáo trên mạng, cách đánh giá hiệu quả, đọc hiểu dữ liệu. Trong khi đó, Việt Nam rất thiếu nguồn nhân lực có trình độ này.
Ngoài vấn đề khó khăn về hành lang pháp lý, theo bà Trần Thị Thanh Vân, Phó Tổng Giám đốc phụ trách chuyển đổi số và Marketing của Goldsun Media Group phản ánh, doanh nghiệp ngành quảng cáo còn gặp khó khăn về ngân sách. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu trước khi bắt tay vào quá trình chuyển đổi số. Trong quá trình đó, lãnh đạo công ty đã gặp rất nhiều công ty lớn trên thế giới cung cấp giải pháp công nghệ cho các công ty quảng cáo hàng đầu trên thế giới. Giải pháp của họ rất tốt và bản thân doanh nghiệp cũng học hỏi được nhiều kinh nghiệm, thậm chí còn học được rất nhiều về quy trình vận hành thông qua các giải pháp.
Dù vậy, doanh nghiệp không thể bắt tay hợp tác với nhau bởi vì báo giá chi phí sử dụng phần mềm họ tính theo báo giá áp dụng chung trên thế giới. Một vị trí quảng cáo ở Time Square ở New York (Mỹ) giá trị quảng cáo sẽ rất lớn, không thể so sánh với vị trí quảng cáo ở Việt Nam. Khi doanh nghiệp cố gắng đàm phán thì đối tác nói rằng mức phí này áp dụng toàn cầu, không thể áp dụng cho riêng Việt Nam 1 giá.
Từ đó, để thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành quảng cáo, các chuyên gia cho rằng, bên cạnh gỡ vướng về vấn đề pháp lý, cần có những chính sách hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo tham gia vào quá trình chuyển đổi số.
