Nghị định 05 tiếp sức cho phát triển xanh
Tại Diễn đàn "Quản lý nguồn nước trong sản xuất công nghiệp Việt Nam 2025" tổ chức sáng 6/6 bởi Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp cùng Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Phan Thế Dương, Phòng Quản lý Chất thải, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Nghị định 05/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 08/2022/NĐ-CP, nhằm tháo gỡ những vướng mắc tồn tại trong thực tiễn, đồng thời đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hướng tới tăng trưởng xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Một điểm nổi bật của Nghị định 05 là việc phân cấp khoảng 60% thủ tục hành chính về môi trường cho chính quyền cấp tỉnh. Cụ thể, theo Điều 26a, UBND cấp tỉnh được thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp giấy phép môi trường cho nhiều loại dự án, từ đầu tư công đến các dự án chăn nuôi, giết mổ, chuyển đổi đất, phát triển cụm công nghiệp hay thủy điện quy mô nhỏ. Việc này giúp giảm tải cho các cơ quan Trung ương, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, Nghị định còn cắt giảm đáng kể số lượng dự án phải lập hồ sơ xin giấy phép môi trường. Theo Điều 74 (bổ sung), chỉ những dự án phát sinh chất thải vượt ngưỡng như nước thải sinh hoạt từ 20 m³/ngày, nước thải công nghiệp từ 10 m³/ngày, hoặc khí thải từ 1.000 m³/giờ mới bắt buộc phải xin phép.
Điều 32 cũng được sửa đổi để minh bạch tiêu chí miễn đăng ký môi trường cho các cơ sở sản xuất nhỏ, ít phát sinh chất thải, ví dụ như cơ sở có chất thải nguy hại dưới 240 kg/năm, nước thải dưới 5 m³/ngày hoặc khí thải dưới 50 m³/giờ nếu có hệ thống xử lý đạt chuẩn.
Nghị định 05 không chỉ “cởi trói” cho quản lý môi trường mà còn mở rộng dư địa cho đầu tư xanh, thể hiện rõ quyết tâm của Chính phủ trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp và địa phương trên hành trình phát triển bền vững. Chính sách mới khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp tái sử dụng nước thải sau xử lý, bước đi vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa tạo ra lợi ích kinh tế lâu dài, ông Dương nhấn mạnh.
Ngoài ra, doanh nghiệp tham gia tái sử dụng nước thải được hưởng nhiều ưu đãi như miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi đất đai, vay vốn lãi suất thấp từ Quỹ Bảo vệ môi trường. Đặc biệt, các dự án đầu tư xử lý và tái sử dụng nước thải có thể nhận hỗ trợ lãi suất vay, bảo lãnh tín dụng và tiếp cận nguồn vốn xanh từ các ngân hàng thương mại.
Việc giảm lượng nước thải xả ra môi trường không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao hình ảnh và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt trong bối cảnh các tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe, nhất là tại những thị trường xuất khẩu lớn. Đây cũng là minh chứng cho sự quyết tâm của Chính phủ trong việc thúc đẩy phát triển bền vững, vừa bảo vệ môi trường vừa hỗ trợ kinh tế phát triển.
Cần sớm thành lập Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh
Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Trần Thiên Long, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam (VIREA), cho biết hiện nay các khu công nghiệp, chủ đầu tư và đặc biệt là doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu rất quan tâm đến quá trình chuyển đổi xanh. Trong khi các nhà đầu tư nước ngoài tích cực hỗ trợ Việt Nam về công nghệ và năng lượng tái tạo, doanh nghiệp trong nước vẫn gặp nhiều khó khăn về nguồn lực để bắt kịp xu hướng này.
Ông Long đề xuất cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn chính thức để các doanh nghiệp có cơ sở triển khai các biện pháp tuần hoàn và tái sử dụng nước phù hợp với quy định pháp luật, đặc biệt trong các khu công nghiệp và vùng sản xuất nông nghiệp.
Nhấn mạnh tính phức tạp và chi phí cao của quá trình chuyển đổi xanh, ông Long cho rằng mặc dù nhận thức về phát triển bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp đã cải thiện và nhiều đơn vị sẵn sàng thay đổi, song nguồn lực thực hiện vẫn còn hạn chế, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp đang đối mặt với khó khăn tài chính.
Do đó, Phó Chủ tịch VIREA kiến nghị Cục Môi trường phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét đề xuất thành lập một Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh. Quỹ này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh và phát triển bền vững một cách hiệu quả hơn.
