Hạt gạo triệu niềm tin
Giữa cái nắng rát da và gió thổi hun hút nơi vùng biên giới xã Ia Lốp (tỉnh Đắk Lắk), anh Vi Văn Thiết (trú tại thôn Chiềng, xã Ia Lốp), với nước da sạm nắng, vẫn miệt mài cắm cúi trên thửa ruộng gần 1ha của mình. Từng gốc lúa đều chứa đựng trong đó niềm tin và khát vọng đổi đời trên chính mảnh đất đầy khắc nghiệt.
Anh Thiết là một trong những nông dân tiên phong của Hợp tác xã Giảm nghèo Ea Súp, mạnh dạn chuyển hướng sang canh tác lúa hữu cơ – một mô hình mới đang thổi luồng sinh khí khác lạ vào những cánh đồng vùng biên.
“Quy trình canh tác của nông dân chúng tôi giờ khác lắm. Từ khâu chọn giống, gieo mạ cho đến thu hoạch đều tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng hữu cơ. Tôi trồng hai giống Đài Thơm 8 và 5451, được hợp tác xã hướng dẫn kỹ thuật bài bản. Nhờ vậy, năng suất luôn ổn định từ 6–8 tấn mỗi héc-ta”, anh Thiết chia sẻ.
Nắng vẫn gay gắt, nhưng trên khuôn mặt người nông dân ấy ánh lên niềm vui. “Làm theo cách này cực hơn, nhưng bù lại hạt gạo sạch, bán được giá và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng”, anh Thiết cười hiền.
Không chỉ riêng gia đình ông Thiết, phong trào trồng lúa hữu cơ đang lan tỏa khắp thôn Chiềng. Ông Lang Văn Tằm, Trưởng thôn Chiềng cho hay, trước kia, do thiếu nước nên bà con chỉ trồng được một vụ lúa, năng suất chưa đến 1 tấn/ha. Những năm gần đây, nhờ được nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống kênh mương tưới tiêu và nông dân được hợp tác xã tập huấn kỹ thuật, canh tác nên năng suất lúa tăng gấp nhiều lần, có thể làm được hai vụ mỗi năm. Hiện, cả thôn có hơn 40 hộ tham gia mô hình trồng lúa hữu cơ cùng Hợp tác xã Giảm nghèo Ea Súp.
Xây dựng thương hiệu cho đặc sản vùng biên
Ông Hà Văn Tân, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Giảm nghèo Ea Súp cho biết, từ năm 2019, hợp tác xã bắt đầu xây dựng mô hình trồng lúa hữu cơ với mong muốn giúp bà con dân tộc thiểu số có sinh kế ổn định và bền vững. Trong quá trình triển khai, hợp tác xã đã hướng dẫn kỹ thuật canh tác, khuyến khích người dân sử dụng phân bón hữu cơ, tận dụng rơm rạ sau thu hoạch để ủ làm phân bón. Nhờ đó, mô hình không chỉ giúp tiết kiệm chi phí sản xuất mà còn góp phần bảo vệ đất, nguồn nước và chung tay giữ gìn môi trường xanh, sạch, bền vững.
Theo ông Tân, để có được những cánh đồng xanh hôm nay, hợp tác xã đã nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương và Hội Nông dân các cấp. Chính sự gắn kết ấy đã giúp người dân yên tâm bám ruộng, thu nhập dần ổn định, từng bước thoát nghèo.
Không dừng lại ở việc sản xuất, Hợp tác xã Giảm nghèo Ea Súp còn nỗ lực xây dựng thương hiệu đặc sản gạo hữu cơ vùng Ea Súp. Theo ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc điều hành Hợp tác xã cho hay, hiện đơn vị đang hoạt động, phát triển theo hai hướng: vừa liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị các ngành hàng nông sản chủ lực của Đắk Lắk, vừa phát triển sản phẩm hữu cơ đạt chuẩn để tạo đặc sản cho vùng Ea Súp.
Hiện, hợp tác xã có 69 thành viên liên kết trồng lúa theo hướng hữu cơ, với diện tích khoảng 80ha. Từ mô hình thí điểm 5ha ban đầu, vùng trồng lúa hữu cơ của hợp tác xã đã được cấp chứng nhận hữu cơ Việt Nam cho vùng trồng đầu tiên. Phát huy những kết quả đã đạt được, hợp tác xã đặt mục tiêu mở rộng quy mô lên 200ha vào năm 2026 và 1.000ha vào năm 2031, hướng đến xuất khẩu.
Việc liên kết sản xuất lúa hữu cơ đã giúp nhiều hộ nông dân nâng từng bước ổn định cuộc sống. Hiện nay, giá lúa hữu cơ cao hơn từ 20–30% so với lúa thường. Cùng với đó, năng suất tăng nhờ hệ thống tưới tiêu và kỹ thuật canh tác được cải tiến, giúp thu nhập của người dân được cải thiện rõ rệt.
Bên cạnh đó, Hợp tác xã thường xuyên mở các lớp tập huấn, quy hoạch vùng trồng và tăng cường liên kết với doanh nghiệp trong tỉnh, từng bước hoàn thiện chuỗi sản xuất – tiêu thụ lúa hữu cơ. Đặc biệt, giống lúa đen hữu cơ Briêt đang được hợp tác xã trồng thử nghiệm trên diện tích 5ha, với giá bán sau đóng gói lên tới 95.000 đồng/kg, là minh chứng rõ nét cho giá trị vượt trội của hạt gạo vùng biên.
Với những nỗ lực nói trên, ngày 18/7/2023, sản phẩm gạo của Hợp tác xã Giảm nghèo Ea Súp chính thức được cấp chứng nhận hữu cơ Việt Nam. Không dừng lại ở đó, thời gian qua, Hợp tác xã còn đầu tư sản xuất bún và phở khô mang thương hiệu Bún Briêt, tận dụng triệt để nguồn nguyên liệu địa phương.
Nhờ chất lượng ổn định và uy tín ngày càng cao, sản phẩm của Hợp tác xã Giảm nghèo Ea Súp hiện đã có mặt tại các siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch ở một số tỉnh, thành như TP HCM, Đà Nẵng và Hà Nội.
