Để đảm bảo các yêu cầu an toàn theo khuyến nghị của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), tỉnh Khánh Hòa dự kiến di chuyển khu tái định cư của dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 ra ngoài phạm vi 3-5 km tính từ tâm lò phản ứng. Quyết định này được nêu rõ tại buổi đối thoại ngày 23/10 giữa đại diện UBND tỉnh và hơn 50 hộ dân thuộc vùng ảnh hưởng dự án tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải (huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận).
Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 là công trình trọng điểm quốc gia, có tổng công suất khoảng 2.400 MW. Theo quy hoạch ban đầu, khu tái định cư rộng 54 ha, nằm trong bán kính chỉ một km tính từ hàng rào nhà máy. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Khoa học và Công nghệ, khu vực này chưa đáp ứng các quy chuẩn quốc tế về an toàn hạt nhân, bởi vùng cấm dân cư phải cách tối thiểu một km, trong khi vùng bảo vệ khẩn cấp (3-5 km) chỉ nên duy trì dân cư tự nhiên, tránh xây dựng công trình tập trung đông người như trường học hay bệnh viện.
Từ khuyến cáo đó, tỉnh Khánh Hòa đã đề xuất chuyển khu tái định cư đến thôn Mỹ Phong, cùng xã Vĩnh Hải, cách tâm lò phản ứng gần nhất khoảng 6,8 km. Với diện tích khoảng 70 ha, vị trí này được đánh giá đảm bảo an toàn bức xạ, thuận lợi trong việc sơ tán khi có tình huống khẩn cấp, đồng thời phù hợp với các tiêu chí đánh giá của IAEA.
Không chỉ đáp ứng yếu tố kỹ thuật, khu vực Mỹ Phong còn có điều kiện tự nhiên và hạ tầng thuận lợi. Nằm gần tỉnh lộ 702, xen giữa đất nông nghiệp và vùng trồng nho, khu tái định cư mới dự kiến bố trí 1.095 lô đất ở trên diện tích 24 ha, phần còn lại dành cho hạ tầng kỹ thuật và cây xanh. Đây được xem là vị trí phù hợp để người dân ổn định cuộc sống, phát triển sinh kế và gắn kết với định hướng phát triển kinh tế - du lịch địa phương, đồng thời bảo đảm tiêu chí an toàn vùng bảo vệ khẩn cấp.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, ông Trịnh Minh Hoàng, cho biết tỉnh mong muốn người dân đồng thuận với chủ trương di dời, bởi đây là bước đi cần thiết để bảo đảm an toàn lâu dài và tuân thủ quy định quốc tế. Chính quyền cam kết tiếp thu đầy đủ ý kiến người dân, đồng thời kiến nghị Trung ương có chính sách hỗ trợ phù hợp để các hộ dân sớm ổn định nơi ở mới.
Cùng với đó, Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng tỉnh được giao nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị chuyên môn khảo sát, đánh giá địa chất - thủy văn và tiếp tục lấy ý kiến cộng đồng trước khi trình phương án cuối cùng lên Chính phủ.
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, gồm hai nhà máy Ninh Thuận 1 (xã Phước Dinh) và Ninh Thuận 2 (xã Vĩnh Hải), từng được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009, sau đó tạm dừng năm 2016. Đến tháng 11/2024, dự án được cho phép khởi động lại, với tổng công suất 4.800 MW. Theo kế hoạch, khoảng 1.153 hộ dân sẽ được di dời để nhường đất phục vụ dự án. Mới đây, Bộ Chính trị đã yêu cầu các địa phương liên quan đẩy nhanh tiến độ triển khai, hướng tới mục tiêu đưa dự án vào vận hành trong giai đoạn 2030 - 2035.
Việc điều chỉnh vị trí khu tái định cư lần này không chỉ là động thái kỹ thuật, mà còn thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc tuân thủ các quy chuẩn an toàn quốc tế, đảm bảo hài hòa giữa phát triển năng lượng hiện đại và quyền lợi của người dân vùng dự án.
