Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa đưa ra kiến nghị quan trọng liên quan đến việc sửa đổi Luật Đất đai 2024. Trọng tâm của đề xuất này là bãi bỏ quy định về khoản tiền sử dụng đất phải nộp bổ sung trong thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, vấn đề mà HoREA cho rằng đang gây bất cập cả về cơ sở pháp lý lẫn thực tiễn triển khai.
Theo HoREA, trước mắt Bộ Tài chính cần nghiên cứu điều chỉnh dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 103/2024/NĐ-CP. Cụ thể, thay vì áp dụng mức thu 3,6%/năm đối với khoản tiền sử dụng đất chưa tính, Hiệp hội đề nghị giảm xuống mức 0,5% hoặc 1%/năm, dựa trên cơ sở quy định tại Điều 257 Luật Đất đai 2024. Đây được coi là bước đi tạm thời nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong giai đoạn chờ điều chỉnh luật.
Về lâu dài, HoREA cho rằng cần duy trì khoản 62 trong Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (ngày 28/7/2025) - nội dung từng đề xuất bổ sung, sửa đổi điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024. Quy định này trao quyền cho Chính phủ trong việc ban hành phương pháp định giá đất áp dụng cho các trường hợp đặc thù, thay vì buộc doanh nghiệp phải gánh thêm nghĩa vụ tài chính “ngoài luật” như hiện nay.
Một nội dung khác được Hiệp hội nhấn mạnh là việc bổ sung quy định chuyển tiếp. HoREA đề nghị đưa vào Dự thảo Luật một cơ chế cho phép Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được khấu trừ khoản tiền bổ sung mà doanh nghiệp đã nộp trước đó vào nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của Chính phủ. Theo Hiệp hội, đây là giải pháp hợp lý, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước và doanh nghiệp, đồng thời tránh tình trạng “nộp chồng” nghĩa vụ.
Đưa ra lý do cho kiến nghị này, HoREA chỉ rõ hai vấn đề. Thứ nhất, việc duy trì quy định về khoản tiền sử dụng đất phải nộp bổ sung trong Luật Đất đai 2024 thực chất đã tạo nên một trách nhiệm pháp lý mới, thậm chí còn nặng hơn so với các luật trước đó như Luật Đất đai 1993, 2003 và 2013, vốn không hề đề cập đến nghĩa vụ này. Điều này đi ngược với khoản 2 Điều 55 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025, vốn không cho phép áp dụng hiệu lực hồi tố nếu phát sinh trách nhiệm bất lợi hơn cho người sử dụng đất.
Thứ hai, HoREA nhấn mạnh rằng trong trường hợp Quốc hội đồng ý xóa bỏ quy định này, việc ban hành cơ chế chuyển tiếp là vô cùng cần thiết. Bởi lẽ, nhiều doanh nghiệp đã phải thực hiện nghĩa vụ nộp bổ sung theo quy định hiện hành và nếu không có quy định khấu trừ, họ sẽ rơi vào tình thế bất lợi. Do đó, giải pháp cho phép khấu trừ số tiền đã nộp vào nghĩa vụ tài chính khác sẽ tạo sự công bằng, giảm rủi ro pháp lý và củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp.
Tuy nhiên, HoREA cũng bày tỏ lo ngại khi Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi gửi Bộ Tư pháp thẩm định ngày 18/8/2025 đã loại bỏ khoản 62 Điều 1 - vốn từng được đề xuất để xử lý vấn đề này. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, nhấn mạnh việc giữ lại nội dung bãi bỏ quy định về khoản tiền bổ sung là cần thiết và cấp bách, nhằm đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật đất đai cũng như tạo môi trường đầu tư minh bạch, ổn định.
Với những lập luận trên, Hiệp hội bất động sản TP HCM khẳng định, việc bãi bỏ quy định về khoản tiền sử dụng đất bổ sung không chỉ giúp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, mà còn phù hợp với nguyên tắc pháp lý hiện hành, đồng thời góp phần hoàn thiện khung pháp luật đất đai theo hướng minh bạch và khả thi hơn.
