Một trường Đại học mở chuyên ngành dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ

Các sinh viên quốc tế thể hiện bài hát "Trống cơm" trong chương trình. (Ảnh: Trường Đại học Ngoại ngữ).

Lần đầu tiên tiếng Việt được đào tạo như một ngoại ngữ chuyên nghiệp

Chương trình đào tạo giảng dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ, trực thuộc ngành Tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam, là sản phẩm mới nhất của Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN. Không chỉ đơn thuần cung cấp kiến thức ngôn ngữ, chương trình còn tích hợp các học phần về văn hóa và trải nghiệm thực tiễn như Khám phá Việt Nam, Lịch sử Việt Nam qua ảnh, Cơ sở văn hóa Việt Nam… tạo nên một tổng thể giáo dục đa chiều, giúp người học thấm nhuần cả ngôn ngữ và chiều sâu văn hóa bản địa.

Một điểm nổi bật khác là tính liên thông và đa quốc tịch trong đào tạo. Sinh viên quốc tế có thể được đào tạo đến bậc 5 tiếng Việt theo Khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam, trong khi sinh viên Việt Nam sẽ đạt trình độ bậc 4 ở một ngoại ngữ khác như Anh, Hàn, Nhật hoặc Trung – trang bị hành trang để họ trở thành những giảng viên dạy tiếng Việt trong môi trường quốc tế.

Đối tượng tuyển sinh mở rộng cho cả công dân Việt Nam và người nước ngoài. Với người Việt, xét tuyển theo đề án tuyển sinh của trường. Với người nước ngoài, yêu cầu đã đạt trình độ tiếng Việt bậc 4 và đáp ứng thêm một số điều kiện chuyên môn.

Giáo dục không chỉ là truyền dạy, mà còn là cầu nối văn hóa

Theo TS. Trần Hữu Trí – Trưởng khoa Ngôn ngữ - Văn hóa Việt Nam và Đông Nam Á, sự khác biệt lớn của chương trình so với các mô hình hiện có là từ năm thứ ba, sinh viên người Việt và quốc tế sẽ học tập chung – một mô hình tạo nên môi trường đa văn hóa thực sự, nơi cả hai phía cùng chia sẻ, tương tác và học hỏi lẫn nhau. Chính sự giao thoa này là chất xúc tác giúp tiếng Việt và văn hóa Việt lan tỏa một cách tự nhiên và hiệu quả.

Điều này cũng phản ánh một nhu cầu thực tế của xã hội hiện đại, nơi các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế hoạt động tại Việt Nam đang rất cần các chuyên gia thông thạo tiếng Việt để làm cầu nối giao tiếp. Ngoài ra, cộng đồng hơn 6 triệu kiều bào trên thế giới cũng có nhu cầu học và gìn giữ tiếng mẹ đẻ, củng cố bản sắc dân tộc.

Từ “ngôn ngữ học thuật” đến “ngoại giao ngôn ngữ”

Chia sẻ tại sự kiện, TS. Đỗ Tuấn Minh – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Ngoại ngữ – nhấn mạnh, Chính phủ Việt Nam trong thời gian gần đây đặc biệt quan tâm đến việc quảng bá tiếng Việt ra thế giới, coi đây là một phần quan trọng trong chính sách ngoại giao văn hóa. Với nền tảng 70 năm đào tạo và nghiên cứu ngoại ngữ, Trường Đại học Ngoại ngữ hoàn toàn có năng lực và kinh nghiệm để phát triển chương trình mang tính chiến lược.

TS. Đỗ Tuấn Minh cho biết thêm, giáo dục ngôn ngữ không nên chỉ dừng lại ở giảng dạy trong khuôn viên trường lớp, mà cần được nhìn nhận là một phương tiện góp phần nâng cao vị thế quốc gia, gia tăng sự hiện diện của Việt Nam trên bản đồ ngôn ngữ toàn cầu.

Ngay sau lễ ra mắt, các sinh viên quốc tế đã được tham gia chuỗi hoạt động trải nghiệm đậm đà bản sắc Việt như: vẽ nón lá, mặc cổ phục Việt, chơi trò chơi dân gian, đố chữ tiếng Việt, thưởng thức ẩm thực truyền thống, chụp ảnh với các photo booth theo chủ đề văn hóa… Những hoạt động này không chỉ giúp sinh viên làm quen với đời sống bản địa mà còn tạo cảm xúc tích cực, truyền cảm hứng khám phá và yêu mến văn hóa Việt.

Từ "chuyển mình" của giáo dục đến "chuyển hóa" văn hóa quốc gia

Trong bức tranh hội nhập toàn diện hiện nay, việc Việt Nam đầu tư vào giảng dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ cho thấy tầm nhìn chiến lược trong việc dùng ngôn ngữ làm nhịp cầu hội nhập. Đây không chỉ là một chương trình đào tạo mới, mà là khởi đầu cho một chính sách giáo dục – văn hóa gắn liền với tầm vóc quốc gia.

Việt Nam đã và đang đưa tiếng Việt đến với cộng đồng quốc tế qua nhiều kênh: các trung tâm Việt ngữ, chương trình học bổng cho du học sinh, hoạt động giao lưu văn hóa – nhưng chưa có một chương trình đào tạo bài bản như mô hình lần này. Nếu chương trình được triển khai tốt, đây có thể là mô hình mẫu để nhân rộng trong nước và ra các cơ sở đào tạo tiếng Việt ở nước ngoài.

Với chính sách mở cửa, hợp tác toàn diện và định hướng phát triển công dân toàn cầu, tiếng Việt không chỉ là "tiếng nói của dân tộc", mà đang trở thành công cụ mềm để truyền cảm hứng, kết nối cộng đồng quốc tế với giá trị Việt Nam – một cách lặng lẽ nhưng đầy thuyết phục.