Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, ngày 28/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Theo đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn (Đoàn Trà Vinh), việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là rất cần thiết, có ý nghĩa chính trị rất quan trọng đối với cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
Đồng thời, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm chi phí xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong giai đoạn mới,.
Nhấn mạnh xây dựng là một trong những ngành tiêu tốn nhiều năng lượng nhất hiện nay, đại biểu Tuấn dẫn chứng: theo Ngân hàng Thế giới (WB), ngành xây dựng chiếm hơn 36% tổng tiêu thụ năng lượng trên toàn cầu và trên 40% lượng phát thải CO2. Ở Việt Nam, hơn 60% điện năng các công trình được dùng cho điều hòa và chiếu sáng, chủ yếu do sử dụng vật liệu kém hiệu quả.
Nêu thực tế "mặc dù ngoài trời rất rét nhưng bên trong tòa nhà sử dụng kính vẫn mở máy lạnh", đại biểu Tuấn cho rằng, nếu dùng kính cách nhiệt tốt, có dán nhãn năng lượng chuẩn, vừa tiết kiệm điện vừa tránh lãng phí tiền, trong đó có tránh lãng phí ngân sách Nhà nước.
Nhấn mạnh thế giới đã đi trước chúng ta khá xa, đại biểu Tuấn cho biết, châu Âu, Mỹ, Nhật Bản... đã áp dụng dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng từ lâu. Việc này không chỉ góp phần tiết kiệm năng lượng mà còn nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.
"Tuy nhiên, khi triển khai quy định này tại Việt Nam sẽ không tránh khỏi những khó khăn như thiếu tiêu chí, tiêu chuẩn quốc gia cho nhiều loại vật liệu, số lượng phòng thử nghiệm đạt chuẩn còn ít hay chi phí thử nghiệm cao và cơ chế hậu kiểm còn yếu", đại biểu nhìn nhận.
Từ thực tế, đại biểu Tuấn đề xuất, khi dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, Chính phủ cần ban hành lộ trình dán nhãn bắt buộc cho một số vật liệu xây dựng có ảnh hưởng lớn đến tiêu thụ điện như kính xây dựng, vật liệu cách điện, vật liệu xây dựng…
Bên cạnh đó, ông cho rằng cần xây dựng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam về hiệu suất năng lượng đối với vật liệu xây dựng đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế, xã hội hóa hoạt động thử nghiệm, cấp chứng nhận...
"Chúng ta không để doanh nghiệp leo núi một mình mà thiếu dây thừng", đại biểu nói.
Ông cũng đề nghị quy định ứng dụng QR-code trong sản xuất loại vật liệu này để truy xuất nhãn hiệu năng lượng, giúp người tiêu dùng có thể hiểu được sản phẩm mình đang dùng tốt đến đâu, đồng thời có cơ chế hậu kiểm mạnh mẽ, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, từ đó thúc đẩy ngành xây dựng phát triển bền vững, tiết kiệm và văn minh.
"Tại Việt Nam hiện có khoảng 200 doanh nghiệp nhỏ đang hoạt động theo mô hình này nhưng "mạnh ai nấy yếu". Nguyên nhân chủ yếu do thiếu hỗ trợ tài chính và bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp ESCO, vì doanh nghiệp không thể mua điện bằng niềm tin được; do thiếu hệ thống đo lường, giám sát độc lập" , đại biểu Tuấn nói.
