Ủy ban Châu Âu (EC) ngày 25/11/2025 đã gửi thông báo lên Ban Thư ký WTO về việc áp dụng biện pháp tự vệ đối với một số mã sản phẩm hợp kim mangan và silicon. Quyết định này nối tiếp quá trình điều tra được EC khởi xướng trước đó gần một năm, khi Thông báo số C/2024/7541 được ban hành ngày 19/12/2024 nhằm xem xét những tác động từ sự gia tăng nhập khẩu các mặt hàng nêu trên vào thị trường Liên minh châu Âu.
Theo đơn yêu cầu điều tra, giai đoạn 2020 - nửa đầu năm 2024 chứng kiến dòng nhập khẩu hợp kim bị điều tra vào EU tăng mạnh, từ 1,3 triệu tấn lên 1,6 triệu tấn. Không chỉ tăng về lượng, tỷ lệ nhập khẩu so với sản lượng sản xuất của EU cũng vọt từ 126% lên 298%, trong khi tỷ lệ so với mức tiêu thụ nội khối tăng từ 71% lên 83%. Chính sự leo thang này được EC xem là một phần nguyên nhân gây sức ép lớn lên giá bán của sản phẩm tương tự do EU sản xuất, khiến ngành công nghiệp liên quan đối mặt nguy cơ thiệt hại đáng kể.
Trong thông báo khởi xướng, EC cũng viện dẫn “yếu tố không lường trước được”, bao gồm sự tăng trưởng nhanh về sản lượng của các quốc gia xuất khẩu và sức hấp dẫn của thị trường EU, vốn thu hút lượng lớn hàng hóa đổ về. Đây là những nguyên nhân khiến EC xem xét áp dụng biện pháp tự vệ để bảo vệ ngành sản xuất trong khối.
Từ đánh giá đó, biện pháp tự vệ mà EC lựa chọn áp dụng là hạn ngạch thuế quan theo Quy định số 2025/2351. Cơ chế này quy định khi lượng nhập khẩu vượt quá hạn ngạch cho phép, hoặc với các sản phẩm không nằm trong diện được hưởng hạn ngạch, mức thuế ngoài hạn ngạch sẽ được áp dụng. Thuế bổ sung này tương đương phần chênh lệch giữa giá ngưỡng được xác định dựa trên mức giá không gây tổn hại cho ngành sản xuất EU và giá CIF tại biên giới EU trong trường hợp giá CIF thấp hơn mức giá ngưỡng.
Dù EU triển khai biện pháp bảo hộ ở mức độ đáng kể, Việt Nam không nằm trong diện bị áp dụng. EC xác định Việt Nam thuộc nhóm các nước đang phát triển có kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này sang EU không đáng kể, do đó được loại trừ theo quy định của WTO. Điều này đồng nghĩa hàng hóa Việt Nam không phải chịu hạn ngạch thuế quan hay thuế bổ sung trong vụ việc tự vệ lần này.
