Trước đây, khu vực ven bờ sông Yên hiền hòa, thôn Ngọc Bình xã Quảng Ngọc (Thanh Hóa) được thiên nhiên ưu đãi với đất đai trù phú, nguồn nước trong lành, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp và thủy sản, với sản lượng tự nhiên dồi dào – cua, cá, rươi xuất hiện quanh năm. Tuy nhiên, việc lạm dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật trong giai đoạn chạy theo năng suất đã khiến đất và nước bị ô nhiễm, các loài thủy sinh biến mất, năng suất lúa sụt giảm.
Trăn trở trước thực trạng đó, anh Nguyễn Công Oanh, người con gắn bó với đồng đất Ngọc Bình, đã quyết tâm khôi phục môi trường canh tác bền vững. Năm 2019, anh cùng anh trai thuê lại hai mẫu ruộng bỏ hoang, ban đầu dự định nuôi ốc nhồi. Tuy nhiên, trong quá trình tìm hiểu, anh được cán bộ ngành nông nghiệp giới thiệu về mô hình nuôi rươi kết hợp trồng lúa. Sau thời gian học hỏi tại Hải Phòng, anh quyết định chuyển hướng hoàn toàn sang mô hình này.
Theo anh Oanh, yếu tố quan trọng nhất khi nuôi rươi là giữ được môi trường đất và nước trong lành. Anh tiến hành xử lý đất bằng vôi, chế phẩm sinh học, phân chuồng hoai mục để tăng độ mùn, đồng thời xây hệ thống cống riêng nhằm ngăn nước ô nhiễm từ khu vực xung quanh. Quá trình cải tạo ruộng rươi tiêu tốn gần một tỷ đồng và nhiều công sức lao động.
Đến năm 2020, anh Oanh bắt đầu nuôi rươi kết hợp trồng lúa hữu cơ. Theo kinh nghiệm thực tế, thời điểm thả giống thích hợp nhất tại Thanh Hóa là cuối tháng Giêng hoặc đầu tháng Hai, thu hoạch từ tháng 9 đến cuối năm. Việc trồng lúa hữu cơ trên ruộng rươi giúp cải tạo đất, hạn chế cỏ dại và che bóng mát trong thời tiết nắng nóng.
Nhờ quy trình sản xuất khoa học, sản lượng rươi của anh Oanh tăng đều qua từng năm. Năm 2024, anh thu được hơn 2 tạ rươi, dự kiến năm nay năng suất tiếp tục tăng khi ruộng đã ổn định. Giá bán rươi trên thị trường dao động 400.000 – 450.000 đồng/kg, mang lại thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm, chưa kể nguồn lợi từ lúa, cua, tôm, cá.
“Nhìn cánh đồng hồi sinh, cua cá trở lại, đất đai được phục hồi, tôi thấy đó là giá trị lớn nhất của mô hình. Vừa có lợi ích kinh tế, vừa góp phần tái tạo hệ sinh thái quê hương.” – anh Oanh cho biết.
Mô hình trồng lúa hữu cơ kết hợp nuôi rươi của anh Nguyễn Công Oanh đang mở ra hướng phát triển nông nghiệp bền vững, thân thiện môi trường và có giá trị kinh tế cao cho nông dân Thanh Hóa./.
