Liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị
Trong những năm qua, xã Mai Hoa (tỉnh Hà Tĩnh) được biết đến là địa phương có truyền thống sản xuất nông nghiệp, đời sống của người dân gắn bó chặt chẽ với đồng ruộng. Trước những thách thức của thị trường và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nông sản, chính quyền và bà con nơi đây đã không ngừng tìm tòi, đổi mới phương thức sản xuất, từng bước chuyển đổi cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường.
Thực hiện chương trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2025 - 2030 theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật, xã Mai Hoa đã tập trung chỉ đạo đổi mới phương thức sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thực tế.
Mới đây, xã Mai Hoa đã triển khai trồng 5 ha dưa chuột leo theo hình thức liên kết với doanh nghiệp và hợp tác xã, mở ra một hướng đi đầy triển vọng cho phát triển kinh tế nông nghiệp sạch và bền vững.
Để triển khai hiệu quả, UBND xã Mai Hoa đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với Công ty TNHH Dưa leo quê vùng miền (tỉnh Bắc Ninh) và Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh tổng hợp Nhật Hằng, cùng các hộ dân tham gia mô hình.
Trước khi thực hiện mô hình, xã Mai Hoa đã thành lập 2 tổ hợp tác với 11 hộ dân trực tiếp tham gia sản xuất. Đây đều là những hộ có điều kiện, có kinh nghiệm trồng trọt và tinh thần sẵn sàng thử nghiệm mô hình mới. Chính quyền địa phương đã tổ chức cho bà con đi tham quan, học tập kinh nghiệm tại một số mô hình trồng dưa chuột thành công ở tỉnh Tuyên Quang. Qua đó, người dân được tiếp cận, học hỏi kỹ thuật từ khâu gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, bảo quản sản phẩm để áp dụng tại địa phương.
Trên đồng ruộng, bà con đã bắt đầu khâu làm đất, lên luống, xử lý môi trường trồng an toàn, kết hợp bón phân hữu cơ, phân vi sinh để tạo nền tảng cho cây sinh trưởng. Công tác tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, làm giàn, phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp sinh học cũng đang được triển khai ngay từ đầu vụ.
Theo tính toán, sau 35 - 40 ngày gieo hạt, dưa chuột sẽ cho thu hoạch. Với năng suất bình quân khoảng 50 tấn/ha, 5 ha dưa chuột của xã dự kiến đạt sản lượng 250 tấn, tổng giá trị khoảng 1,2 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt gần 700 triệu đồng, cao hơn nhiều lần so với các cây trồng truyền thống.
Đây là mô hình mới được đưa vào thực hiện, hiện nay, trên đồng ruộng đã bắt đầu cho thu hoạch lứa dưa đầu tiên. Đây cũng là mô hình giúp bà con tiếp cận phương thức sản xuất hiện đại, có sự hỗ trợ từ doanh nghiệp trong suốt quá trình canh tác.
Hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp
Ông Đinh Văn Nghĩa, Tổ trưởng Tổ hợp tác trồng dưa xã Mai Hoa, chia sẻ: Trước đây vùng đất này chủ yếu trồng ngô, đậu hiệu quả thấp. Khi tham gia mô hình dưa chuột leo, chúng tôi được hướng dẫn cụ thể từng khâu từ xử lý đất, làm giàn cho đến cách chăm sóc, nên rất tin tưởng. Hiện nay, bà con đã bắt đầu có dư để thu hoạch rồi.
Theo những người dân, từ khi áp dụng mô hình dưa chuột phủ bạt leo giàn, chúng tôi thấy rõ lợi ích: giảm cỏ dại, hạn chế sâu bệnh, tiết kiệm công chăm sóc và giữ ẩm cho đất. Quan trọng hơn là sản phẩm được bao tiêu, nên bà con rất phấn khởi yên tâm sản xuất.
Việc đưa cây dưa chuột leo, một loại rau quả có giá trị kinh tế và thị trường tiêu thụ ổn định vào sản xuất bước đầu nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân.
Trong quá trình thực hiện, doanh nghiệp đã cung ứng giống, vật tư, đồng thời cử cán bộ kỹ thuật trực tiếp hướng dẫn, tập huấn cho người dân về quy trình sản xuất an toàn, đảm bảo năng suất và chất lượng. Đặc biệt, toàn bộ sản phẩm sau thu hoạch được công ty bao tiêu với giá cố định 5.000 đồng/kg. Việc ký kết bao tiêu sản phẩm giúp người dân yên tâm sản xuất, tránh tình trạng “được mùa - mất giá”, đồng thời khẳng định thương hiệu nông sản sạch Mai Hoa trên thị trường.
Qua thời gian thực hiện sản xuất đầu tiên cho thấy, 5 ha dưa chuột đã và đang sinh trưởng tốt. Cán bộ kỹ thuật thường xuyên theo dõi, hướng dẫn nông dân phòng trừ sâu bệnh, đảm bảo cây phát triển đúng quy trình.
Những kết quả bước đầu cho thấy tinh thần đổi mới, mạnh dạn đầu tư của người dân cùng sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền. Mô hình trồng dưa chuột liên kết không chỉ giúp nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp, mà còn tạo nền tảng để Mai Hoa xây dựng thương hiệu nông sản sạch, hướng đến phát triển nông thôn mới bền vững trong giai đoạn mới.
Ông Phạm Ngọc Tạo - Chủ tịch UBND xã Mai Hoa thông tin: Việc triển khai trồng dưa chuột leo liên kết với doanh nghiệp là hướng đi phù hợp với chủ trương phát triển nông nghiệp hàng hóa của xã. Đây mới chỉ là bước khởi đầu và hiện nay đang cho thấy những tín hiệu tích cực. Nếu bà con thực hiện đúng quy trình kỹ thuật và có sự đồng hành của doanh nghiệp, chắc chắn mô hình sẽ mang lại hiệu quả. Xã sẽ tiếp tục hỗ trợ để bà con an tâm sản xuất và từng bước nhân rộng mô hình. Mục tiêu là hình thành vùng sản xuất tập trung, có chuỗi liên kết bền vững, đảm bảo đầu ra và nâng cao thu nhập cho bà con.
Có thể thấy, mô hình trồng dưa chuột leo ở xã Mai Hoa đã mở ra kỳ vọng về một hướng đi mới cho nông nghiệp sạch, bền vững. Đồng thời, nâng cao hiệu quả kinh tế trên đồng ruộng, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho bà con nhân dân và xây dựng thương hiệu nông sản an toàn tại địa phương.
