9 vụ thuốc, thực phẩm giả bị triệt phá – Cảnh báo nguy cơ lan rộng
Ngày 22/7, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đã tổ chức buổi khảo sát tại TP.HCM về tình hình thực hiện chính sách pháp luật trong công tác phòng, chống thuốc và thực phẩm giả. Tại đây, báo cáo của Sở Y tế TP.HCM cho biết, trong thời gian gần đây, lực lượng chức năng của thành phố đã phát hiện và xử lý 9 vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc và thực phẩm chức năng giả.
Một trong những vụ điển hình là đường dây sản xuất thuốc giả dùng điều trị các bệnh xương khớp, trĩ, phong ngứa…, với quy mô lớn. Cơ quan điều tra đã thu giữ 1.164 thùng thuốc thành phẩm và nguyên liệu, cùng gần 1.600 kg bột không rõ nguồn gốc, hàng trăm ký bao bì, tem nhãn giả, thiết bị và dây chuyền sản xuất thuốc.
Số thuốc giả này chủ yếu được tuồn về các tỉnh miền Tây Nam Bộ, thông qua các xe vận chuyển hàng hóa tuyến miền Tây – TP.HCM, cho thấy sự tổ chức chặt chẽ và tính toán kỹ lưỡng của các đối tượng.
Đặc biệt, tháng 1-2024, Công an TP.HCM phối hợp với Công an tỉnh Bình Dương (cũ) phát hiện cơ sở sản xuất sữa giả tại TP Dĩ An (cũ), giả mạo các sản phẩm dinh dưỡng nổi tiếng như Ensure, Ensure Gold, Glucerna – thuộc Công ty Abbott. Tổng giá trị hàng giả lên đến 14 tỉ đồng.
Hiện, TP.HCM là đầu mối sản xuất và phân phối dược phẩm, thực phẩm lớn nhất cả nước. Thành phố có 164 bệnh viện công lập, hàng chục ngàn cơ sở kinh doanh dược phẩm, hàng hóa y tế, khiến việc quản lý, giám sát ngày càng khó khăn.
Từ tháng 1-2024 đến tháng 6-2025, Sở Y tế phối hợp với phòng y tế các quận, huyện, TP Thủ Đức (cũ) đã tiến hành kiểm tra 7.739 cơ sở kinh doanh dược, xử lý 92 cơ sở vi phạm, trong đó có 36 cơ sở liên quan đến hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại.
Thủ đoạn ngày càng tinh vi, công nghệ cao
Ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết: “Việc sản xuất, buôn bán thuốc giả, thực phẩm giả là một hoạt động phi pháp nhưng mang lại lợi nhuận cao. Tình hình sản xuất và kinh doanh hàng giả hiện nay diễn ra hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi.”
Quá trình sản xuất thuốc giả bố trí cùng lúc tại nhiều địa điểm, sử dụng mạng xã hội hoặc ứng dụng giao hàng tận nhà để mua hoặc bán nhằm che giấu địa điểm. Bên cạnh đó, khu vực sản xuất thường đặt tại các khu vực nhà không số, ít người qua lại, vùng ngoại ô hoặc núp bóng dưới hoạt động sản xuất của các công ty bình phong để tránh sự chú ý của người dân và cơ quan chức năng.
Không chỉ giả bao bì, các đối tượng hiện nay còn tạo ra sản phẩm hoàn toàn mới, chưa từng được cấp phép. Ông Nam cho biết: “Trước đây, hàng giả lưu thông trên thị trường đa số là sản phẩm làm giả bao bì, tem nhãn mạo danh sản phẩm thật; tập trung vào những loại mặt hàng có sức tiêu thụ lớn, các thương hiệu lớn trên thị trường.
Tuy nhiên, hiện nay một số cơ sở sản xuất hàng giả tự tạo mẫu sản phẩm không được cấp giấy đăng ký lưu hành, tự đặt tên cơ sở sản xuất, in số đăng ký hoặc số công bố sản phẩm giả, sử dụng mã vạch, mã QR giả, tem chứng nhận sản phẩm giả để đánh lừa cơ sở bán lẻ và người tiêu dùng.”
Trước thực trạng đáng lo ngại, Sở Y tế TP.HCM kiến nghị các bộ ngành liên quan: Siết chặt quản lý từ khâu cấp phép, kiểm tra hậu kiểm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh dược phẩm, thực phẩm chức năng; Tăng cường ứng dụng công nghệ trong kiểm soát: truy xuất nguồn gốc bằng QR code, mã hóa sản phẩm chính hãng; Xử lý nghiêm khắc các đối tượng sản xuất, buôn bán hàng giả, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt cao hơn; Phối hợp đồng bộ giữa Công an, Quản lý thị trường, Hải quan, Y tế trong giám sát vận chuyển và phân phối hàng hóa
Đồng thời, cần nâng cao nhận thức người tiêu dùng, hướng dẫn nhận biết hàng thật – giả, tránh mua hàng không rõ nguồn gốc, đặc biệt trên các nền tảng trực tuyến không kiểm soát.
