Chi cục Quản lý thị trường “nới căng” kế hoạch cao điểm
Chứng kiến bối cảnh thị trường ngày càng trở nên phức tạp với hàng loạt sản phẩm giả, hàng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng liên tục len lỏi và lưu thông trên thị trường, gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và môi trường kinh doanh lành mạnh. Sáng ngày 18/6, tại buổi họp báo thường kỳ Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai kế hoạch cao điểm với nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến kiểm tra, xử lý quyết liệt nhằm ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm bản quyền và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên địa bàn thành phố.

Theo đó, ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường thuộc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong 6 tháng năm 2025 (15/12/2024 đến 14/6/2025), đã kiểm tra 533 vụ, phát hiện, xử lý 526 vụ vi phạm; tổng số tiền xử lý vi phạm hành chính 19,93 tỷ đồng; trong đó, xử phạt vi phạm hành chính 11,64 tỷ đồng; trị giá hàng hóa vi phạm 8,29 tỷ đồng (trị giá hàng hóa tiêu hủy, buộc tiêu hủy 4,54 tỷ đồng; trị giá hàng hóa chờ xử lý 3,75 tỷ đồng); thu nộp ngân sách 15,23 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 04 vụ có dấu hiệu hình sự.
Đặc biệt, riêng cao điểm kiểm tra, kiểm soát thị trường (15/5/2025-15/6/2025): đã kiểm tra 137 vụ (giảm 70,85% so với cùng kỳ năm ngoái), phát hiện, xử lý 137 vụ vi phạm (giảm 68,86%); tổng số tiền xử lý vi phạm hành chính 4,68 tỷ đồng (giảm 84,36%); trong đó, xử phạt vi phạm hành chính 1,88 tỷ đồng (giảm 81,49%); trị giá hàng hóa vi phạm 2,8 tỷ đồng (tiêu hủy, buộc tiêu hủy 2,21 tỷ đồng; trị giá hàng hóa chờ xử lý 0,59 tỷ đồng) (giảm 85,84%); thu nộp ngân sách 1,33 tỷ đồng (giảm 86,90%); chuyển cơ quan điều tra 00 vụ có dấu hiệu hình sự (giảm 100%).
Nhìn chung, Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận các mặt chỉ tiêu giảm hơn so với năm ngoái nhưng nhiều vụ việc lớn, nghiêm trọng đã kịp thời bị kiểm tra, xử lý với những mặt hàng trọng điểm như thực phẩm, thực phẩm chức năng, sản phẩm sữa, mỹ phẩm, yến, đây đều là những mặt hàng có sự ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ cũng như tính mạng của người tiêu dùng.

Hơn nữa, Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh đã chủ động xây dựng cơ chế phối hợp linh hoạt với các lực lượng chức năng trên địa bàn, đặc biệt là Công an Thành phố, Cục Hải quan, Cục Thuế, Sở An toàn thực phẩm, Sở Y tế,... Đồng thời, Chi cục đã cử công chức tham gian phói hợp kiểm tra liên ngành, chia sẻ thông tin nhanh về các đầu mối kinh doanh có dấu hiệu vi phạm. Nhờ vào sự phối hợp đồng bộ và kịp thời giữa các lực lượng, nhiều vụ việc vi phạm có tính chất phức tạp đã được phát hiện, xử lý hiệu quả, góp phần đảm bảo ổn định thị trường và kiến tạo lại niềm tin về chất lượng sản phẩm tiêu dùng.
Ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó Giám đốc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng bên cạnh các biện pháp kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng, cần tận dụng sức ép từ thị trường để buộc các chủ thể kinh doanh phải hoạt động minh bạch, chuyên nghiệp.
Sở Công Thương sẽ phát động chương trình "Tick xanh trách nhiệm thương mại điện tử", nhằm thiết lập chuẩn mực ứng xử cho ba nhóm đối tượng chính: sàn TMĐT, nhà bán hàng, và các doanh nghiệp tiếp thị liên kết, KOL/KOC. "Việc gắn 'tick xanh' sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện các đơn vị kinh doanh uy tín, từ đó loại bỏ những nhà cung cấp sản phẩm kém chất lượng và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc" - ông Phương khẳng định.
Giải quyết hạn chế, nâng cao giải pháp xử lý triệt để
Với thị trường trên trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh thuộc diện rộng, mật độ kinh doanh cao, nhiều chợ, trung tâm thương mại và hình thức buôn bán trực tuyến ngày càng dày đặc, điều này gây áp lực lớn cho lực lượng thực thi trong việc bao quát và giám sát thị trường.
Nhằm khắc phục các tồn đọng, hạn chế cũng như nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong thời gian tới, Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh cần có những giải pháp cụ thể.
Kiến nghị cần khẩn trương sửa đổi Pháp lệnh Quản lý thị trường năm 2016 và các quy định pháp luật có liên quan để phù hợp với tình hình thực tế về cơ cấu, tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Quản lý thị trường trong tình hình mới.

Tăng cường các lớp tập huấn, đào tạo chuyên sâu cho công chức về kỹ năng giám sát, truy vết và thu thập thông tin trên môi trường mạng, đặc biệt là các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội, bao gồm cả việc nắm bắt được các thủ đoạn mới, cách thức ẩn danh và giao dịch xuyên biên giới của đối tượng.
Cần khẩn trương đưa vào khai thác các hệ thống cơ sở dữ liệu về nguồn gốc, xuất hàng hóa, đối tượng vi phạm để cho phép các cơ quan chức năng dễ dàng tra cứu thông tin về sản phẩm, nhãn hiệu, dấu hiệu nhận biết hàng giả và các vụ việc vi phạm đã được xử lý.
Triển khai các công cụ AI để tự động phát hiện các hành vi rao bán hàng giả, hàng cấm trên mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và sử dụng Big Data để phân tích quy luật, thủ đoạn của các đối tượng, từ đó đưa ra dự báo và xây dựng kế hoạch kiểm tra, kiểm soát đúng trọng tâm, trọng điểm và đạt được hiệu lực, hiệu quả.
Ngoài ra, triển khai các chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, đa dạng hình thức (trên truyền hình, báo chí, mạng xã hội, sự kiện cộng đồng) để nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của hàng giả, hàng nhái và lợi ích của việc tiêu dùng hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng; xây dựng cơ chế khuyến khích, bảo vệ người tố giác hành vi vi phạm một cách công khai.