Theo Tiến sĩ Lê Văn Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông An Giang, quản lý đất là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại trong mô hình lúa – tôm. Nếu đất nhiễm mặn, nhiễm phèn không được xử lý kịp thời, cây lúa sẽ khó sinh trưởng, phân bón không phát huy hiệu quả, dẫn đến chi phí tăng cao, năng suất giảm sút.
Thực tế cho thấy, nhiều nông dân vẫn còn lúng túng trong việc nhận diện đặc tính đất, dẫn đến việc áp dụng sai biện pháp cải tạo. Bên cạnh đó, việc quản lý môi trường thiếu khoa học trong quá trình nuôi tôm cũng khiến đất bị xì phèn, nhiễm mặn nặng hơn, làm cho việc luân canh lúa gặp nhiều khó khăn.
Tại buổi tọa đàm mới đây ở xã An Biên, các chuyên gia đã chỉ ra nguyên nhân và đưa ra các giải pháp khoa học, kỹ thuật nhằm phục hồi độ phì, giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Bảo Vệ, nguyên Trưởng khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ, khuyến cáo nông dân cần hiểu rõ đặc tính đất từng khu vực để có biện pháp xử lý phù hợp. Ông đề xuất các bước cải tạo gồm: xới xáo tầng đất mặt, làm rãnh thoát nước, rửa mặn bằng nguồn nước ngọt, kết hợp bón vôi cải tạo đất. Đồng thời, việc sử dụng giống lúa chịu mặn, phù hợp mùa vụ là yếu tố quan trọng giúp cây lúa phát triển ổn định.
Đại diện Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cũng nhấn mạnh vai trò của phân bón chuyên dụng. Thay vì bón phân theo thói quen, nông dân cần áp dụng phương pháp bón phân cân đối, theo khuyến cáo kỹ thuật và đặc thù đất đai từng khu vực. Các sản phẩm phân bón có bổ sung vi sinh sẽ hỗ trợ cải tạo đất, giúp cây lúa khỏe mạnh, tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất.
Kết luận tại buổi tọa đàm, Tiến sĩ Lê Văn Dũng khẳng định: để sản xuất lúa – tôm bền vững, cần quy hoạch vùng trồng hợp lý, quản lý môi trường đất – nước một cách khoa học, và đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang sẽ tiếp tục phối hợp với doanh nghiệp và địa phương để mở rộng các mô hình trình diễn, chuyển giao kỹ thuật canh tác tiên tiến đến từng hộ nông dân.
Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao năng suất lúa mà còn góp phần ổn định hệ sinh thái lúa – tôm, hạn chế ô nhiễm môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Quan trọng hơn, chúng giúp nâng cao thu nhập cho người dân, hướng đến xây dựng nền nông nghiệp xanh, thông minh và bền vững cho An Giang nói riêng và vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.
