Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề khi ngày 12/9, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc ký quyết định phê duyệt Đề án nâng hạng. Đây không chỉ là bước đi nhằm hoàn thiện cấu trúc thị trường, mà còn gắn liền với chiến lược dài hạn xây dựng các trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng.
Theo lộ trình, trong ngắn hạn, mục tiêu quan trọng là đưa Việt Nam thoát khỏi nhóm “cận biên” để gia nhập “thị trường mới nổi thứ cấp” của FTSE Russell ngay trong năm 2025. Xa hơn, đến năm 2030, thị trường hướng tới đạt chuẩn “mới nổi” của MSCI và thậm chí lọt vào nhóm “mới nổi bậc cao” theo thang đánh giá của FTSE Russell. Đây là những mục tiêu đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội.
Để hiện thực hóa, Chính phủ xác định phải gỡ bỏ rào cản lớn nhất là cơ chế ứng trước tiền mua chứng khoán, vốn khiến khối ngoại gặp khó khi giao dịch do chưa có trung tâm bù trừ đối tác (CCP). Đồng thời, việc minh bạch hóa tỷ lệ sở hữu nước ngoài cũng được coi là bước đi quan trọng để đảm bảo nhà đầu tư quốc tế có điều kiện tiếp cận công bằng. Đi kèm đó, các giải pháp duy trì tiêu chuẩn xếp hạng sau khi được công nhận cũng phải được triển khai đồng bộ.
Giới chuyên gia nhận định, quyết định nâng hạng thể hiện rõ quyết tâm của Chính phủ trong việc cải thiện khung pháp lý, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và nhà đầu tư tiếp cận một sân chơi rộng mở hơn. Thực tế cho thấy, TTCK Việt Nam đang nằm trong nhóm tăng trưởng mạnh mẽ trên thế giới. Cuối năm 2024, tổng vốn hóa thị trường đã vươn tới 103,75% GDP. Riêng chỉ số VN-Index đến tháng 9 năm nay đã tăng 35% so với cuối năm trước, minh chứng cho sức hút vốn nội và ngoại.
Kinh nghiệm từ nhiều thị trường đi trước cho thấy, dòng vốn ngoại thường đổ vào mạnh mẽ sau khi được nâng hạng. Báo cáo của VPBankS chỉ ra, dòng vốn này có thể cao gấp 5 - 7 lần so với giai đoạn trước, và ước tính Việt Nam có thể thu hút từ 3 - 7 tỷ USD. Nếu dòng tiền này giải ngân trong thời gian ngắn, TTCK sẽ được tiếp thêm lực đẩy đáng kể.
Một số tổ chức phân tích còn đưa ra con số lạc quan hơn. Vietcap cho rằng, vị thế mới nổi có thể giúp Việt Nam hút 6 - 8 tỷ USD vốn ngoại. SSI thì tính toán, chỉ riêng từ các quỹ ETF, dòng vốn có thể đạt khoảng 1 tỷ USD, chưa kể đến các quỹ chủ động. Đặc biệt, Vanguard FTSE Emerging Markets ETF được dự báo sẽ rót hơn 363 triệu USD vào thị trường Việt Nam.
Cùng với những dòng vốn tiềm năng, triển vọng chỉ số cũng được các công ty chứng khoán nâng cao. Agriseco Research đặt mục tiêu VN-Index đạt vùng 1.700 - 1.800 điểm vào cuối năm 2025, dựa trên dự báo lợi nhuận toàn thị trường tăng khoảng 20%.
Thêm vào đó, bối cảnh quốc tế cũng ủng hộ: Fed có khả năng bắt đầu hạ lãi suất từ tháng 9/2025, trong khi trong nước Chính phủ kiên định với mục tiêu tăng trưởng 8,3 - 8,5%, thúc đẩy tín dụng, đầu tư công và chính sách tài khóa.
Dù vậy, các chuyên gia vẫn nhấn mạnh thị trường không thể đi lên một đường thẳng. Những nhịp điều chỉnh ngắn hạn, nhất là khi thanh khoản đạt 40.000 - 50.000 tỷ đồng mỗi phiên, là điều khó tránh. Song chính các nhịp giảm này lại được xem như cơ hội để nhà đầu tư có điểm vào hợp lý, trước khi thị trường đón cú hích thực sự từ quá trình nâng hạng.
Với kỳ xem xét gần nhất vào ngày 7/10 tới, triển vọng nâng hạng đang được kỳ vọng trở thành “đòn bẩy kép”: vừa tạo sức bật cho thị trường vốn trong nước, vừa giúp Việt Nam củng cố vị thế trên bản đồ tài chính khu vực và quốc tế.
