Năm 2020 sau nhiều năm nuôi dúi tại các vùng miền Tây xứ Nghệ, nhận thấy mô hình nuôi dúi mang lại hiệu quả kinh tế cao, anh Lê Xuân Chương (trú xóm 13, xã Văn Kiều (tỉnh Nghệ An) quyết định đầu tư, mua 50 cặp dúi mốc về quê nhà khởi nghiệp. Trước khi thực hiện, gia đình anh Chương tiến hành đăng ký hộ nuôi dúi với Hạt Kiểm lâm Nghi Lộc theo đúng quy định của pháp luật.
Nhờ có kinh nghiệm nuôi dúi, chủ động học hỏi thêm từ sách báo, Internet, kết hợp với thực tế tham quan mô hình trong và ngoài tỉnh và tham gia các lớp tập huấn do Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức, đến nay đàn dúi của gia đình anh Chương đã phát triển lên gần 1.000 con, trong đó hơn 400 cặp dúi bố mẹ sinh sản đều đặn.
Một trong những yếu tố quan trọng làm nên thành công của mô hình nuôi dúi mốc lớn của anh Chương là việc áp dụng quy trình kỹ thuật nuôi dưỡng bài bản, phù hợp với đặc điểm sinh học của vật nuôi. Hệ thống chuồng trại được gia đình anh xây dựng theo hướng khép kín, bố trí ở nơi yên tĩnh, thoáng mát, hạn chế ánh sáng và tiếng ồn là điều kiện lý tưởng cho tập tính sống về đêm của dúi.
Mỗi ô chuồng nuôi dúi sinh sản có kích thước khoảng 60 x 60cm/ cặp. Chuồng dúi thương phẩm kích thước 80 x100cm, nuôi ghép 3–5 con, được xây bằng gạch men, nền cao ráo, thoát nước tốt và có nắp đậy chắc chắn.
Với đàn dúi giống và dúi sinh sản, anh bố trí nuôi theo từng cặp trong các ô riêng biệt để dễ theo dõi tình trạng sức khỏe, phối giống và sinh sản. Đặc biệt, chuồng dúi mẹ mang thai hoặc nuôi con được tách riêng, có lót rơm khô, giữ ấm, đảm bảo yên tĩnh tuyệt đối nhằm hạn chế tình trạng dúi mẹ bị stress và bỏ con.
Anh Chương cho dúi ăn mỗi ngày một lần vào buổi chiều tối - đúng thời điểm dúi bắt đầu hoạt động. Thức ăn chủ yếu là các loại thân cây như tre, nứa, mía, ngô, khoai, sắn và một số loại rau củ. Tất cả đều được rửa sạch, để ráo trước khi cho ăn để đảm bảo vệ sinh, tránh bệnh đường ruột. Dúi không uống nước trực tiếp, vì vậy nguồn thức ăn luôn được giữ tươi và có độ ẩm tự nhiên.
“Nuôi dúi không khó, nhưng phải thật tỉ mỉ và kiên nhẫn. Tôi luôn chú trọng giữ chuồng khô ráo, ít ánh sáng, hạn chế tiếng ồn. Phân dúi khô và ít mùi, nhưng nếu để lâu sẽ gây ẩm ướt, tôi dọn vệ sinh chuồng 2–3 ngày một lần. Phân được gom lại ủ cùng men vi sinh để làm phân bón hữu cơ cho cây trồng. Nhờ vậy, chuồng nuôi luôn sạch, không có ruồi muỗi, đàn dúi khỏe mạnh và ít bệnh.
Chỉ cần thấy dúi chậm ăn hay kêu lạ là tôi kiểm tra ngay. Khi đảm bảo vệ sinh, chuồng yên tĩnh và thức ăn tươi, đàn dúi sinh sản tốt, lớn nhanh và đem lại hiệu quả kinh tế cao”, anh Chương chia sẻ.
Dúi là loài sinh sản khá nhanh, một cặp dúi bố mẹ có thể đẻ khoảng 3 lứa/năm, mỗi lứa cho 2-4 dúi con. Dúi con được tách mẹ khi được 25 - 30 ngày tuổi, lúc đã bắt đầu ăn được thức ăn thô. Nếu để nuôi thương phẩm khoảng 8 - 10 tháng sẽ đạt trọng lượng 1,4 - 1,6 kg, đủ tiêu chuẩn xuất bán.
Hiện tại, mỗi cặp dúi giống được bán với giá từ 1,5 -1,6 triệu đồng/ cặp. Dúi thịt có giá 500.000 – 600.000 đồng/ kg, tùy thời điểm. Với hơn 400 cặp dúi bố mẹ, mỗi năm trại của anh có thể cung cấp hàng trăm cặp giống, hàng trăm con dúi thương phẩm ra thị trường.
Tính bình quân, sau khi trừ chi phí thức ăn, chuồng trại và nhân công, mô hình nuôi dúi của gia đình anh Chương đem lại thu nhập ổn định từ 600 - 700 triệu đồng/năm. Đây là nguồn thu không nhỏ, đặc biệt trong bối cảnh nông thôn đang thiếu những mô hình chăn nuôi hiệu quả.
Theo anh Chương, hiện tại thị trường tiêu thụ dúi rất lớn. Dúi thịt là món đặc sản cao cấp, được các nhà hàng, quán ăn đặc sản săn đón. Ngoài ra, nhiều hộ chăn nuôi tại Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Bình… cũng liên hệ đặt mua dúi giống từ trại của anh. Mỗi năm, anh Chương cung cấp hàng trăm cặp dúi giống, kèm theo tài liệu và hướng dẫn kỹ thuật.
Nhờ con giống khỏe mạnh, sinh trưởng tốt, nhiều người nuôi thành công đã quay lại đặt tiếp. Anh Chương phấn khởi chia sẻ, có lúc khách gọi đặt cả trăm con giống nhưng không kịp giao vì đàn chưa đến tuổi.
Thành công từ mô hình nuôi dúi của anh Chương không chỉ mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế hộ gia đình mà còn là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc ứng dụng khoa học – kỹ thuật trong chăn nuôi. Với chi phí đầu tư ban đầu không lớn, hiệu quả kinh tế cao, nhu cầu thị trường ổn định và đầu ra bền vững, mô hình nuôi dúi có thể nhân rộng tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Nghệ An./.
