Liên kết – chìa khóa nâng giá trị và ổn định đầu ra
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, vụ đông 2025–2026, toàn tỉnh phấn đấu đạt 8.000–10.000 ha diện tích sản xuất theo mô hình liên kết, bao tiêu sản phẩm, với sự tham gia của khoảng 25–30 doanh nghiệp.
Để đạt mục tiêu này, các địa phương đang lồng ghép nhiều chính sách hỗ trợ sản xuất, từ cung ứng giống, phân bón, vật tư đầu vụ đến tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ. Đồng thời, tỉnh khuyến khích nông dân, doanh nghiệp và hợp tác xã tích tụ, tập trung đất đai, phát triển nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao theo tinh thần Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 11-1-2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh.
Cùng với đó, các địa phương xác định rõ vai trò của hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp là “cầu nối” giữa doanh nghiệp và nông dân – lực lượng trực tiếp ký kết, giám sát và tổ chức thực hiện hợp đồng liên kết, đảm bảo chuỗi sản xuất vận hành hiệu quả và bền vững.
Tại xã Hoằng Thanh, HTX Dịch vụ nông nghiệp Hoằng Thành đã liên kết với Công ty TNHH Thực phẩm PepsiCo Việt Nam trồng hơn 40 ha khoai tây. Toàn bộ sản phẩm được doanh nghiệp bao tiêu, năng suất đạt hơn 20 tấn/ha, lợi nhuận bình quân 60–70 triệu đồng/ha.
Ông Lương Quốc Đạt, Giám đốc HTX cho biết: “HTX là cầu nối giữa nông dân và doanh nghiệp. Người dân có việc làm ổn định, doanh nghiệp có nguồn nguyên liệu chất lượng, còn HTX đảm bảo quy trình và giám sát sản xuất.”
Tương tự, tại các xã trên địa bàn huyện Yên Định, Hậu Lộc, Thọ Xuân, Vĩnh Lộc (cũ), nhiều mô hình liên kết trồng ớt xuất khẩu, dưa, hành tỏi, bí xanh cho thu nhập 150–200 triệu đồng/ha/vụ. Sản phẩm được doanh nghiệp thu mua tận ruộng, không còn cảnh “được mùa rớt giá”.
Liên kết đã trở thành “chìa khóa vàng” giúp nông dân yên tâm sản xuất, doanh nghiệp ổn định nguồn hàng, còn ngành nông nghiệp bảo đảm chất lượng nông sản và khả năng cạnh tranh.
Chuyển đổi cơ cấu – nền tảng cho tăng trưởng bền vững
Song song với việc mở rộng liên kết và bao tiêu sản phẩm, những năm qua, Thanh Hóa đã có những bước tiến dài trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng và mô hình sản xuất. Toàn tỉnh đã tích tụ, tập trung hơn 56.000 ha đất nông nghiệp để hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn. Hàng nghìn héc-ta đất lúa kém hiệu quả được chuyển sang trồng rau màu, cây ăn quả, dược liệu, mang lại thu nhập cao gấp 3–5 lần so với trồng lúa truyền thống.
Tại các xã trên địa bàn huyện Hoằng Hóa, Đông Sơn, Triệu Sơn (cũ), mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao đang được nhân rộng. Các hệ thống tưới nhỏ giọt, nhà màng, cảm biến tự động được đưa vào sử dụng, giúp tăng năng suất, giảm chi phí và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Cùng với đó, các hợp tác xã nông nghiệp ngày càng được củng cố, phát huy vai trò là cầu nối giữa doanh nghiệp và nông dân trong chuỗi liên kết. Ở huyện Yên Định, HTX Đồng Lý liên kết với Công ty CP Nông nghiệp An Việt trồng ớt xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc theo tiêu chuẩn VietGAP. Doanh nghiệp cung ứng giống và hướng dẫn kỹ thuật, hợp tác xã theo dõi quy trình sản xuất, còn nông dân thực hiện đúng quy chuẩn. Cách làm này giúp sản phẩm đạt chất lượng cao, đầu ra ổn định và thu nhập của người dân được nâng lên rõ rệt.
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, quá trình phát triển sản xuất vụ đông ở Thanh Hóa vẫn còn không ít khó khăn. Hình thức sản xuất nhỏ lẻ vẫn phổ biến, việc tích tụ ruộng đất diễn ra chậm; cơ sở hạ tầng nội đồng, thủy lợi ở một số nơi chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa quy mô lớn.
Để khắc phục những hạn chế này, ngành nông nghiệp và các địa phương đang tập trung kiểm soát chặt chẽ quy trình liên kết, hướng dẫn người dân thực hiện đúng hợp đồng đã ký với doanh nghiệp, đồng thời đẩy mạnh cơ giới hóa và ứng dụng khoa học kỹ thuật trong canh tác, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất.
Cùng với đó, tỉnh triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: cho vay ưu đãi đầu tư nhà màng, kho lạnh; hỗ trợ 30–50% chi phí giống và vật tư; tổ chức tập huấn kỹ thuật; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào chế biến và bảo quản sau thu hoạch. Những chính sách này được xem là “trụ cột” giúp nông dân yên tâm mở rộng quy mô, hướng tới sản xuất hàng hóa bền vững.
Theo định hướng đến năm 2026, Thanh Hóa sẽ hình thành 10 vùng sản xuất tập trung quy mô từ 100 ha trở lên, ứng dụng công nghệ cao, cùng khoảng 10.000 ha cây trồng vụ đông tham gia chuỗi liên kết. Mục tiêu của tỉnh là nâng giá trị sản xuất vụ đông đạt 250–300 triệu đồng/ha, đồng thời mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
