Mới đây, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Kế hoạch số 298/KH-UBND ngày 23 tháng 10 năm 2025 về việc quan trắc, cảnh báo môi trường nuôi trồng thủy sản tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2026–2030.
Kế hoạch được xây dựng nhằm triển khai đồng bộ các giải pháp kỹ thuật, quản lý và tuyên truyền, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường sinh thái và hướng tới phát triển bền vững ngành thủy sản của tỉnh trong những năm tới.
Theo kế hoạch, việc quan trắc và cảnh báo môi trường được thực hiện thường xuyên tại 100% vùng nuôi trọng điểm trên toàn tỉnh, tập trung vào các đối tượng chủ lực như tôm nước lợ (tôm sú, tôm thẻ chân trắng), ngao và cá nuôi lồng nước ngọt.
Mục tiêu của chương trình là giúp cơ quan quản lý nắm bắt kịp thời diễn biến môi trường, cảnh báo sớm nguy cơ ô nhiễm, dịch bệnh, từ đó hướng dẫn người dân áp dụng biện pháp xử lý, phòng ngừa phù hợp. Đây cũng là cơ sở quan trọng để phát triển nghề nuôi trồng thủy sản bền vững, thân thiện với môi trường, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.
Theo đó, từ năm 2026, hoạt động quan trắc môi trường sẽ được triển khai tại 7 cửa sông lớn như Lạch Càn, Lạch Sung, Lạch Trường, Cung, Mã, Yên, Lạch Bạng – là những khu vực cấp nước chính cho hàng nghìn héc-ta vùng nuôi tôm nước lợ trên địa bàn tỉnh.
Song song với đó, việc lấy mẫu nước và trầm tích tại các ao nuôi, bãi nuôi ngao và khu vực nuôi cá lồng nước ngọt sẽ được thực hiện định kỳ từ tháng 3 đến tháng 10 hằng năm, với tần suất hai lần mỗi tháng. Các chỉ tiêu được quan trắc gồm nhiệt độ, độ mặn, pH, oxy hòa tan, hàm lượng amoni, nitrit, nitrat, phosphat, vi sinh vật, kim loại nặng và các yếu tố hữu cơ khác.
Bên cạnh quan trắc định kỳ, tỉnh cũng tổ chức quan trắc đột xuất khi môi trường có diễn biến bất thường như mưa lớn, nắng nóng kéo dài, tảo nở hoa hoặc khi xuất hiện dịch bệnh trong vùng nuôi.
Kế hoạch đặt mục tiêu xây dựng cơ sở dữ liệu quan trắc môi trường thủy sản thống nhất, kết nối với hệ thống dữ liệu quốc gia. Tỉnh Thanh Hóa sẽ từng bước thí điểm hệ thống quan trắc tự động tại các vùng nuôi trọng điểm, giúp thu thập, truyền nhận và chia sẻ số liệu nhanh chóng, chính xác.
Song song với công tác kỹ thuật, các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn người dân cũng được đặc biệt chú trọng. Các cơ sở nuôi trồng sẽ được phổ biến kiến thức về quản lý chất lượng nước, kỹ năng giám sát môi trường, các quy định bảo vệ môi trường và mô hình nuôi thích ứng biến đổi khí hậu.
Nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng sẽ được triển khai như tờ rơi, áp phích, chuyên mục truyền hình, phát thanh và ứng dụng điện thoại thông minh.
Theo phân công, Sở Nông nghiệp và Môi trường là đơn vị chủ trì, giao Chi cục Biển đảo và Thủy sản trực tiếp thực hiện công tác quan trắc, cảnh báo. Sở Tài chính phối hợp thẩm định, bố trí kinh phí; UBND các xã, phường có trách nhiệm phối hợp triển khai tại địa phương, thông báo kết quả quan trắc và hướng dẫn người dân kịp thời ứng phó khi môi trường biến động.
Các cơ sở nuôi trồng thủy sản cũng được khuyến khích chủ động theo dõi, ghi chép và chia sẻ thông tin môi trường, đồng thời phối hợp với các cơ quan chuyên môn để đảm bảo hoạt động sản xuất diễn ra an toàn, hiệu quả.
Thanh Hóa hiện là một trong những địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn ở khu vực Bắc Trung Bộ, với nhiều vùng nuôi tôm, cá, ngao tập trung có giá trị kinh tế cao. Việc triển khai kế hoạch quan trắc, cảnh báo môi trường giai đoạn 2026–2030 không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên nước và hệ sinh thái ven biển, mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm thủy sản Thanh Hóa trên thị trường trong và ngoài nước.
