Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong quý 1 vừa qua xuất khẩu sầu riêng đông lạnh đạt 8.710 tấn tăng gần 63%; giá trị đạt trên 31 triệu USD tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm 2024.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT) cho biết: Trong khi xuất khẩu sầu riêng tươi gặp khó thì các doanh nghiệp đã nỗ lực tìm kiếm thị trường và tăng cường xuất khẩu sầu riêng đông lạnh.
Mặt hàng này đang tăng mạnh ở Mỹ, Thái Lan, Hồng Kông và Đài Loan (Trung Quốc). Tuy nhiên, dù phải tốn thêm chi phí nhưng giá sầu riêng đông lạnh (nguyên trái) chỉ 3.581 USD/tấn, giảm 7,6% so với cùng kỳ năm 2024; giá mặt hàng này cũng thấp so với mặt hàng sầu riêng tươi đạt trung bình 3.643 USD/tấn.
Riêng Trung Quốc vẫn thích sầu riêng tươi. Trong số 5 thị trường nhập khẩu sầu riêng lớn nhất của Việt Nam, Trung Quốc vẫn đứng đầu. Tín hiệu tích cực là trong tháng 3 vừa qua xuất khẩu sầu riêng tươi vào Trung Quốc đạt giá trị gần 22,5 triệu USD, tăng 47% so với tháng liền kề trước đó. Nhưng do gặp khó trong những tháng đầu năm nên tính chung trong quý 1/2025 mới đạt gần 50 triệu USD, giảm đến 78% so với cùng kỳ năm trước.
Ngay sau Trung Quốc là Thái Lan trong quý 1/2025, đạt gần 26 triệu USD tăng 43% so với cùng kỳ năm trước. Kế đến là thị trường Hồng Kông đạt 11 triệu USD tăng 920% và Đài Loan đạt 4,3 triệu USD, tăng 2.906% so với cùng kỳ. Thị trường Mỹ đạt 2,7 triệu USD tăng 36%.
Tính chung 3 tháng đầu năm nay, mặt hàng sầu riêng xuất khẩu mới đạt 98 triệu USD, giảm đến 61% so với cùng kỳ năm trước. Do xuất khẩu sầu riêng gặp khó đã ảnh hưởng đáng kể đến kim ngạch xuất khẩu của ngành rau quả nói chung. Tính đến hết tháng 4/2025, xuất khẩu rau quả đạt 453 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 4 tháng đầu năm đạt trên 1,6 tỉ USD, giảm 14 % so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo ông Nguyễn Mạnh Hiểu, Trưởng bộ môn Công nghệ bảo quản nông sản thực phẩm, Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, sầu riêng đông lạnh có những lợi thế vượt trội so với xuất khẩu trái tươi.
Sầu riêng Việt Nam vừa qua đối mặt với rất nhiều khó khăn khi một số mẫu kiểm nghiệm có chất vàng ô trên bề mặt vỏ quả. Nếu chuyển qua xuất khẩu đông lạnh ở dạng bóc múi thì gần như không còn rào cản hay lo lắng về nguy cơ này.
"Công nghệ cấp đông sầu riêng không cần sử dụng bất cứ chất bảo quản nào nên sẽ giảm rủi ro về dư lượng, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng", ông Hiểu nói.
Ngoài ra, sầu riêng được xử lý cấp đông đảm bảo cho nhiệt độ tâm múi -18 độ C, điều kiện này hoàn toàn loại bỏ các nguy cơ vi sinh vật gây hại, dễ dàng đáp ứng các quy định về kiểm dịch thực vật của Trung Quốc.
Cũng theo ông Hiểu, sầu riêng đông lạnh được xuất khẩu giúp cho doanh nghiệp chủ động hơn trong điều tiết thị trường. Khi trái tươi rẻ, doanh nghiệp có thể chủ động trữ hàng chuyển sang xuất khẩu đông lạnh.
Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Vina T&T, cho biết sầu riêng đông lạnh được xuất khẩu mang đến rất nhiều cơ hội "phủ sóng", mở rộng thị trường tiêu thụ ở Trung Quốc, giúp tăng kim ngạch xuất khẩu cho ngành rau quả.
Khi sầu riêng đông lạnh có thể bảo quản dài tới 1 năm thì hàng có thể xuất khẩu đi khắp nơi trong nội địa Trung Quốc, thay vì sầu riêng tươi chỉ xuất khẩu được ở thị trường phía nam nước này./.
Theo ông Nguyễn Quang Hiếu, Cục phó Cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết để xuất khẩu được sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc thì doanh nghiệp phải thực hiện các thủ tục đăng ký với Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) như thực hiện thủ tục của một cơ sở chế biến thực phẩm.
Các doanh nghiệp gửi hồ sơ đăng ký xuất khẩu sầu riêng đông lạnh trên hệ thống trực tuyến của GACC. Sau khi được GACC phê duyệt, Cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật sẽ tiến hành kiểm tra đối chiếu hồ sơ điện tử với hồ sơ gốc của doanh nghiệp. Sau đó, Cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật sẽ có văn bản giới thiệu gửi GACC.
"GACC đã cấp phép cho hơn 20 doanh nghiệp Việt Nam đạt các điều kiện xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc. Đây là thị trường có nhu cầu tiêu thụ rất lớn đối với sản phẩm sầu riêng. Ngoài ăn tươi, sầu riêng được dùng làm nguyên liệu sản xuất bánh kẹo, làm kem thậm chí đưa vào nấu lẩu, nên dự báo sản lượng sầu riêng đông lạnh xuất khẩu Trung Quốc sẽ tăng nhanh trong thời gian tới", ông Hiếu nói.
