UBND cấp tỉnh được đề xuất trao quyền quyết định chuyển đổi khu công nghiệp sang phát triển đô thị - dịch vụ, thay vì phải trình Thủ tướng Chính phủ như trước đây. Quy định này được nêu trong dự thảo Nghị định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế mà Bộ Tài chính đang lấy ý kiến, nhằm tạo sự linh hoạt hơn trong việc phân cấp, phân quyền cho địa phương.
Theo dự thảo, UBND tỉnh có thể quyết định chuyển đổi toàn bộ hoặc một phần khu công nghiệp trên địa bàn, dựa trên đề xuất của Ban Quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế. Đề xuất này phù hợp với thẩm quyền về chấp thuận, điều chỉnh chủ trương các dự án hạ tầng khu công nghiệp đã được Luật sửa đổi năm 2024 về Quy hoạch, Đầu tư, Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu quy định. Trước đây, việc chuyển đổi công năng này cần Thủ tướng chấp thuận, khiến quá trình kéo dài và thủ tục rườm rà.
Dự thảo cũng đưa ra các tiêu chí rõ ràng để một khu công nghiệp đủ điều kiện chuyển đổi. Theo đó, khu công nghiệp phải có thời gian hoạt động trên 15 năm và nằm trong khu vực đô thị loại 1 của trung ương, hoặc nội thành Hà Nội, TP HCM.
Ngoài ra, khu vực chuyển đổi phải phù hợp với quy hoạch đô thị địa phương, có hiệu quả kinh tế - xã hội và bảo đảm môi trường. Sự đồng thuận từ nhà đầu tư dự án hạ tầng và ít nhất hai phần ba doanh nghiệp trong khu công nghiệp cũng là điều kiện bắt buộc. Ngược lại, các khu công nghiệp gây ô nhiễm nghiêm trọng hoặc hết thời hạn hoạt động, không đủ điều kiện gia hạn đất thuê sẽ không thuộc diện được chuyển đổi.
Về quy trình, Ban Quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế sẽ lập đề án chuyển đổi, căn cứ trên tính pháp lý và mức độ cần thiết. Đề án này bao gồm phương án di dời, bồi thường, giải phóng mặt bằng và phương án huy động vốn thực hiện chuyển đổi. Hồ sơ đề xuất cũng được rút gọn đáng kể so với trước đây.
Theo quy định cũ, ngoài đề án và tờ trình, hồ sơ còn cần thêm 10 bộ tài liệu để trình Thủ tướng và các bộ chuyên trách thẩm định. Thủ tục này kéo dài hàng tháng, khi hồ sơ phải lấy ý kiến nhiều Bộ, cơ quan liên quan rồi mới được Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định, lập báo cáo và trình Thủ tướng.
Dự thảo mới đơn giản hóa toàn bộ quy trình: Ban Quản lý chỉ cần nộp đề án và tờ trình, lấy ý kiến thẩm định từ các Sở, ngành liên quan, sau đó trình UBND tỉnh quyết định. Khi khu công nghiệp được chuyển đổi thành khu đô thị - dịch vụ, việc lựa chọn nhà đầu tư để triển khai dự án sẽ thực hiện theo đúng pháp luật về đầu tư, đấu thầu, kinh doanh bất động sản, nhà ở và các quy định liên quan, đảm bảo minh bạch và hiệu quả.
Với quy định mới này, việc phân cấp cho UBND tỉnh được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện linh hoạt hơn cho các địa phương trong việc phát triển đô thị, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ đất công nghiệp, giảm áp lực hành chính và rút ngắn thời gian triển khai các dự án chuyển đổi.
