Bước khởi đầu của hành trình “hiểu về tiền”
Tại Học viện Ngân hàng, nội dung quản lý tài chính cá nhân đã được đưa vào các hoạt động ngoại khóa và chương trình đào tạo định hướng nhằm giúp sinh viên tiếp cận sớm với tư duy tài chính. Trong buổi tọa đàm “Quản lý tài chính cá nhân cho tân sinh viên” được tổ chức vào giữa tháng 10, hàng trăm sinh viên khóa mới đã có cơ hội lắng nghe những chia sẻ trực tiếp từ các chuyên gia trong ngành tư vấn và quản lý tài sản.
Mở đầu chương trình, PGS.TS Trần Thị Xuân Anh – Trưởng Khoa Tài chính, Học viện Ngân hàng – nhấn mạnh rằng: “Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân cần được hình thành từ sớm, ngay khi các em bước chân vào giảng đường đại học. Việc biết lập kế hoạch, ghi chép, tiết kiệm và đầu tư không chỉ giúp cân bằng cuộc sống sinh viên mà còn tạo nền tảng cho sự tự chủ tài chính sau này.” Theo PGS.TS, trong bối cảnh chi phí học tập và sinh hoạt tăng nhanh, việc “hiểu về tiền” không đơn giản là học cách tiêu dùng hợp lý, mà là học cách tư duy có kỷ luật, biết ưu tiên và hoạch định cho tương lai. Tư duy đó, nếu được hình thành từ sớm, sẽ là hành trang quan trọng để người trẻ bước vào đời với tâm thế chủ động và trách nhiệm hơn.
Ba trụ cột hình thành tư duy tài chính cá nhân
Ở phần chia sẻ chuyên môn, chị Nguyễn Thu Giang – Cố vấn tài chính tại Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư và Quản lý gia sản FIDT, hội viên Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA), đã mang đến một cách tiếp cận thực tế và gần gũi. Bắt đầu bằng câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng đầy sức gợi: “Cuối tháng, bạn có bao giờ tự hỏi: tiền của mình đã đi đâu mất rồi?”
Theo khảo sát dẫn chứng từ chuyên gia, 70% sinh viên chưa từng ghi chép chi tiêu hàng tháng và 40% thường xuyên hết tiền trước kỳ nhận trợ cấp tiếp theo.
Điều này cho thấy sự thiếu kiểm soát trong chi tiêu là nguyên nhân chính dẫn đến lo lắng, áp lực và thậm chí là những quyết định tài chính sai lầm ở tuổi còn rất trẻ. Chị Giang khuyến khích sinh viên bắt đầu bằng những bước nhỏ – ghi chép, phân bổ và đánh giá dòng tiền cá nhân – thông qua mô hình “3 trụ cột tài chính nền tảng”: Quản lý chi tiêu – Xây dựng quỹ dự phòng và Đầu tư sớm và đầu tư vào bản thân. “Quản lý tài chính không chỉ là những con số, mà là kỹ năng sống giúp con người tự chủ và bình an hơn trong mọi hoàn cảnh,” chuyên gia nhấn mạnh.
Từ trải nghiệm thực tế đến tự do tài chính
Tiếp nối chương trình, anh Trần Đức Trung – CFA Charterholder, Giám đốc điều hành Công ty YPFP, chia sẻ góc nhìn về đầu tư và phát triển năng lực tài chính cá nhân cho người trẻ.
Anh cho rằng: “Đầu tư không phải là đặc quyền của người giàu. Đó là cách để tiền làm việc cho mình – và điều quan trọng hơn, là học cách kỷ luật với chính mình.”
Từ hành trình du học tự lập tại Mỹ và Trung Quốc, anh Trung kể về thời điểm “cháy túi” vì chi tiêu cảm tính trong năm đầu đại học và sự thay đổi khi anh bắt đầu lập kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư nhỏ.
“Hai năm sau, tôi không chỉ có quỹ khẩn cấp mà còn tích lũy được hơn 300 triệu đồng – điều quan trọng hơn là tôi học được cách dùng tiền để phục vụ mục tiêu sống của mình,” anh chia sẻ. Theo anh Trung, sinh viên nên bắt đầu từ những hành vi nhỏ và đều đặn: ghi chép chi tiêu, tiết kiệm 10–20% thu nhập, và thử nghiệm đầu tư vào kỹ năng hoặc quỹ tài chính nhỏ. “Budgeting là viên gạch đầu tiên của tự do tài chính,” anh nói, “và tự do ấy không đến từ việc có thật nhiều tiền, mà từ việc biết cách kiểm soát dòng tiền của chính mình.”
Khi sinh viên chủ động với đồng tiền của mình
Phần thảo luận mở diễn ra sôi nổi, cho thấy mối quan tâm thực sự của sinh viên với vấn đề này. Các câu hỏi được đặt ra không chỉ xoay quanh tiết kiệm hay đầu tư, mà còn là cách quản lý cảm xúc chi tiêu, làm sao để tránh “mua vì áp lực xã hội”, hay cân bằng giữa học tập – làm thêm – tiêu dùng cá nhân. Các chuyên gia, cùng với TS. Dương Ngân Hà – Chủ tịch Công đoàn Khoa Tài chính, đã đưa ra nhiều lời khuyên thực tế: như theo dõi chi tiêu, tiết kiệm từ những ngày đầu một cách kiên trì dù chỉ với khoản tiền không lớn, phân loại khoản chi theo nhu cầu – mong muốn – lãng phí để biết dành sự ưu tiên một cách hiệu quả. Hoạt động còn được kết nối với các trò chơi tương tác và phần quà tư vấn tài chính cá nhân, giúp sinh viên trải nghiệm việc biến kiến thức thành hành động thực tế – một bước quan trọng để hình thành thói quen tài chính lành mạnh.
Giáo dục tài chính – nền tảng cho sự phát triển bền vững
Qua chuỗi hoạt động này, có thể thấy Học viện Ngân hàng đang kiên định theo đuổi định hướng giáo dục tài chính ứng dụng– không chỉ truyền đạt lý thuyết mà còn tạo ra môi trường để sinh viên trải nghiệm thực hành tư duy tài chính trong đời sống hằng ngày. Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân, nếu được rèn luyện từ ghế giảng đường, sẽ là hành trang giúp người trẻ bước ra xã hội một cách tự tin, có trách nhiệm và bền vững.
Với cách tiếp cận đó, Học viện Ngân hàng đang đưa quản lý tài chính cá nhân trở thành một phần trong bản sắc đào tạo – nơi mỗi sinh viên không chỉ học cách kiếm tiền, mà còn học cách sống hạnh phúc, tự chủ và vững vàng trong tương lai thông qua việc đưa vào triển khai Chương trình Đào tạo Hoạch định và tư vấn Tài chính cá nhân đã tuyển sinh năm đầu tiên. Hứa hẹn không những mang lại cho thị trường kiến thức bài bản về hoạch định tài chính cá nhân mà còn cung cấp nguồn cung lao động những cố vấn tài chính, nhà hoạch định tài chính chuyên nghiệp trong tương lai.
Buổi tọa đàm là một trong những hoạt động chuyên môn nằm trong chuỗi sự kiện đồng hành cùng Smart Finance 2025 – cuộc thi học thuật thường niên hướng tới Ngày Tiết kiệm Thế giới 31/10, được tổ chức dưới sự tài trợ, bảo trợ của Quỹ hợp tác quốc tế các ngân hàng tiết kiệm Đức DSIK, CTCP Đầu tư và quản lý gia sản FIDT, SAPP Academy và Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế Xanh. Mùa thi thứ tư năm nay, Smart Finance tiếp tục hứa hẹn là sân chơi học thuật uy tín dành cho sinh viên khối ngành kinh tế – tài chính – ngân hàng tại Hà Nội, mang đến cơ hội phát triển tư duy tài chính bền vững, kỹ năng lập kế hoạch và khả năng hoạch định tài chính cá nhân trong bối cảnh chuyển đổi số. Đặc biệt, nội dung toạ đàm cũng là trải nghiệm thực tế giúp tăng cường gắn lý thuyết với thực tế của Chương trình đào tạo Chất lượng cao Hoạch định và tư vấn tài chính cá nhân vừa triển khai tuyển sinh Khoá đầu tiên tại Học viện.
