Bổ sung cơ chế hỗ trợ trong tình huống đặc biệt
Theo khoản 2, Điều 30, trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm, Chính phủ được phép giảm mức đóng BHTN, hỗ trợ bằng tiền hoặc hình thức khác cho người lao động và người sử dụng lao động, căn cứ vào tình hình thực tế và kết dư của Quỹ BHTN.
Đổi tên và mở rộng nội dung hỗ trợ đào tạo nghề
Chế độ “Hỗ trợ học nghề” tại Luật Việc làm năm 2013 được đổi tên thành “Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề” (Điều 37).
Ngoài việc hỗ trợ chi phí học tập, Luật mới còn bổ sung hỗ trợ tiền ăn trong thời gian người lao động tham gia khóa đào tạo.
Điều chỉnh quy định về trợ cấp thất nghiệp
Tại Điều 38 và 39, Luật Việc làm năm 2025 có nhiều thay đổi đáng chú ý:
Người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu sẽ không được nhận trợ cấp thất nghiệp, thay vì quy định “đã hưởng lương hưu” như trước.
Thời gian chờ để hưởng trợ cấp thất nghiệp giảm từ 15 ngày xuống còn 10 ngày làm việc, giúp người lao động nhận trợ cấp sớm hơn 5 ngày so với hiện hành.
Mức hưởng tối đa được thống nhất một mức, bằng 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo tháng, thay vì phân biệt giữa khu vực hưởng lương theo Nhà nước và khu vực doanh nghiệp như trước.
Linh hoạt trong việc chuyển nơi và chấm dứt hưởng trợ cấp
Theo Điều 41, người lao động được chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có nhu cầu (quy định này trước đây nằm trong Nghị định 28/2015/NĐ-CP).
Ngoài ra, Luật mới bỏ quy định “hết thời hạn hưởng” là lý do chấm dứt trợ cấp, đồng thời bổ sung trường hợp chấm dứt theo đề nghị của người lao động.
Luật cũng bổ sung các trường hợp chấm dứt hưởng mà không được bảo lưu thời gian đóng BHTN, gồm:
Người lao động có việc làm thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc;
Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an, dân quân thường trực;
Đi học tập từ 12 tháng trở lên;
Bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục, cai nghiện bắt buộc;
Bị tuyên bố mất tích, tạm giam hoặc chấp hành án phạt tù;
Tự nguyện đề nghị chấm dứt hưởng nhưng không thông báo với Trung tâm dịch vụ việc làm.
Làm rõ chính sách hỗ trợ doanh nghiệp duy trì việc làm
Điều 42 của Luật mới cũng đổi tên chế độ “Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề” thành “Hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động”, làm rõ đây là chính sách hỗ trợ doanh nghiệp.
Các điều kiện hỗ trợ được quy định cụ thể và thực tế hơn, như:
Thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế;
Thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, dịch bệnh nguy hiểm;
Di dời, thu hẹp địa điểm sản xuất theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền;
Hoặc các trường hợp khác do Chính phủ quy định.
Việc bổ sung quy định chi tiết này giúp doanh nghiệp có cơ hội duy trì việc làm, từ đó ổn định đời sống người lao động và giảm gánh nặng trợ cấp thất nghiệp cho quỹ.
Giao Chính phủ quy định cụ thể về thủ tục
Khác với Luật Việc làm năm 2013, Luật mới không quy định chi tiết hồ sơ, trình tự, thủ tục hưởng các chế độ BHTN. Thay vào đó, Chính phủ sẽ hướng dẫn cụ thể tại các văn bản dưới luật (theo Khoản 2 Điều 36, Khoản 5 Điều 37, Khoản 5 Điều 39 và Khoản 4 Điều 42).
Với những sửa đổi, bổ sung quan trọng này, Luật Việc làm năm 2025 được kỳ vọng sẽ tăng cường tính linh hoạt và nhân văn trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp, vừa hỗ trợ người lao động sớm ổn định cuộc sống, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi, duy trì sản xuất trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động.
