Ngay sau khi tiếp nhận thông tin về sự cố, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa đã nhanh chóng vào cuộc, phối hợp cùng các đơn vị liên quan để kiểm tra, xác minh nguyên nhân. Kết quả cho thấy, người dân đã gieo cấy hai giống lúa Ku 57 và An Nông 1424 trong vụ xuân 2025.
Theo đánh giá chuyên môn, nguyên nhân chính dẫn đến việc lúa không kết hạt là do bà con gieo cấy sớm hơn thời vụ khuyến cáo từ 15–20 ngày. Khi lúa vào giai đoạn phân hóa đòng – hình thành hạt thì gặp thời tiết rét, khiến quá trình tạo hạt phấn bị cản trở. Sau đó, giai đoạn trổ bông lại gặp mưa, gây khó khăn cho việc thụ phấn, dẫn đến tỷ lệ lép cao.
Mặc dù cả hai giống lúa trên đều đã được Cục Trồng trọt công nhận lưu hành tại khu vực Bắc Trung Bộ, nhưng tại Thanh Hóa, chúng chưa từng được đưa vào sản xuất thử nghiệm hoặc trình diễn để đánh giá đầy đủ về khả năng thích nghi, năng suất và chất lượng. Do đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND huyện Thọ Xuân và chính quyền các xã Thuận Minh, Thọ Lập không đưa hai giống này vào cơ cấu giống trong vụ xuân năm nay. Việc bà con sử dụng hai giống lúa này hoàn toàn là do tự ý mua từ các đại lý.
Báo cáo của Sở nhấn mạnh: “Các giống lúa này có tính mẫn cảm cao với điều kiện thời tiết, đặc biệt là nhiệt độ thấp, làm giảm khả năng kết hạt, dẫn đến tỷ lệ lép rất cao.”
Trước thiệt hại thực tế, UBND huyện Thọ Xuân đã phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Thanh Hóa tổ chức các buổi làm việc với người dân và các bên liên quan để làm rõ trách nhiệm, tìm hướng khắc phục và thống nhất phương án hỗ trợ.
Trên cơ sở thống nhất, đại lý Hoàn Oanh – đơn vị phân phối giống – đã thay mặt hai công ty giống nói trên hỗ trợ các hộ dân với tổng số tiền hơn 105 triệu đồng. Hai công ty cũng thừa nhận thiếu sót trong việc không cung cấp đầy đủ thông tin kỹ thuật, khiến người dân không có cơ sở để đưa ra lựa chọn phù hợp khi gieo cấy. Đại lý Hoàn Oanh cũng thừa nhận việc đưa giống mới vào địa bàn mà không báo cáo với chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cùng UBND huyện Thọ Xuân yêu cầu các doanh nghiệp và đại lý rút kinh nghiệm sâu sắc, đồng thời tuân thủ nghiêm các quy định về cung ứng giống và hướng dẫn kỹ thuật trong các vụ sản xuất tiếp theo.
Được biết, trong vụ xuân 2025, toàn tỉnh Thanh Hóa gieo cấy hơn 113.000 ha lúa. Đến nay, hơn 80% diện tích đã được thu hoạch, năng suất ước đạt 67,1 tạ/ha – tăng 3,1 tạ/ha so với kế hoạch. Đây được xem là một vụ mùa thành công, vượt các mục tiêu đề ra về diện tích, năng suất và sản lượng.
