Bão dữ ập đến, sự sống trong gang tấc
Quốc lộ 47 – con đường huyết mạch nối các xã miền núi – sau nhiều giờ khẩn trương đã tạm thời được khơi thông. Con đường vốn nhỏ hẹp giờ đây hằn lên những vết thương nặng nề: bùn đất ngổn ngang, đá tảng chắn lối, nhiều đoạn bị khoét sâu bởi dòng nước hung dữ. Ngay sau bão, toàn bộ xã Yên Nhân gần như rơi vào cảnh cô lập, mọi sự tiếp tế phải dừng lại ở bên ngoài. Trong những ngày đầu, bộ đội, công an phải cõng từng thùng mì, từng can nước vượt qua những đoạn đường sạt lở hiểm trở để đưa vào cho bà con cầm cự.
Trong ánh nắng vàng nhạt đầu tiên sau bão, những chuyến xe cứu trợ nối đuôi nhau vào bản, mang theo hy vọng cho người dân đang hoang mang, kiệt sức. Trên xe, từng bao gạo, thùng mì, thùng nước sạch được chuyền xuống nhanh chóng. Với bà con, đó không chỉ là những phần quà cứu trợ, mà còn là sự sẻ chia kịp thời để họ vững lòng hơn sau mất mát.
Chị Hà Thị Thúy (bản Chiềng) vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại khoảnh khắc lũ ập về: "Mọi thứ diễn ra quá nhanh, kinh khủng lắm. Cả nhà chỉ kịp hô nhau chạy thoát thân. May mắn là chúng tôi kịp chạy lên đường cao, nhưng căn nhà thì đã bị đất đá vùi lấp, sập hoàn toàn. Đứng nhìn từ xa mà vẫn không tin nổi đó là nơi mình từng sống," giọng chị lạc đi.
Tại bản Na Nghịu, ông Lữ Minh Duân (74 tuổi) nhớ như in buổi sáng định mệnh ấy: “Tôi ra xem nước có chảy vào nhà không thì thấy dòng nước đục ngầu, cuốn theo đất cát. Biết là sắp sạt lở, tôi vội hô hoán bà con chạy ra khỏi nhà. Nhưng khắp nơi đều là núi cao, nguy cơ sạt lở chực chờ, chạy ra cũng không biết đi đâu. May gần đó có bờ ruộng nước chưa dâng cao, tôi liền gọi mọi người nhanh chóng di chuyển đến đó. Chỉ vài phút sau, khi 12 hộ với khoảng 60 người vừa kịp thoát thì đất đá đổ ập xuống, san phẳng căn nhà của anh Vi Văn Hải và anh Vi Văn Cường, còn nhiều nhà khác thì hư hỏng nặng.”
May mắn không ai thiệt mạng, nhưng ký ức ấy đủ để cả bản rùng mình mỗi khi nghĩ tới. Khi sạt lở xảy ra, toàn bộ cung đường dẫn vào Yên Nhân đều bị chia cắt, điện lưới mất, nước sinh hoạt cũng không còn. Trong những ngày ấy, người dân nơi đây thực sự cô độc, tự mình chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt – một sự cô độc chắc chắn sẽ còn ám ảnh họ rất lâu.
Chắp vá cuộc sống, dựng lại tương lai
Cơn bão đi qua, 25 điểm sạt lở lớn nhỏ đã chia cắt nhiều tuyến đường, khiến xã Yên Nhân bị cô lập hoàn toàn. Ngay lập tức, cả hệ thống chính trị đã khẩn trương vào cuộc. Lực lượng bộ đội, công an, mặt trận đã không quản ngại dầm mình trong bùn đất, ngày đêm khơi thông dòng chảy, mở đường vào bản. Những gói mì tôm, bao gạo, chai nước sạch được chuyền tay đến từng hộ gia đình, tiếp thêm sức cho bà con cầm cự.
Ông Quách Thế Thuận, Chủ tịch xã Yên Nhân, cho biết: "Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn xã có 326 ngôi nhà bị ảnh hưởng, trong đó 25 nhà sập hoàn toàn, 63 nhà hư hỏng trên 70%. Tổng thiệt hại ước tính trên 200 tỷ đồng. Các hộ dân bị thiệt hại nặng đang phải tá túc nhờ nhà người thân, một số hộ dựng lán tạm tại chỗ để chờ ngày quay về. Chính quyền đang phối hợp cùng bộ đội, công an khẩn trương dọn dẹp, đồng thời đề xuất xây dựng 4 khu tái định cư khẩn cấp. Cũng may, vụ sạt lở vừa rồi xảy ra ban ngày. Nếu ban đêm, hậu quả chắc chắn còn khủng khiếp hơn nhiều."
Những ngày sau bão, trên bãi đất trống hay những khoảng bằng phẳng hiếm hoi, bà con dựng những chiếc lều bạt làm mái nhà tạm. Nắng nóng oi ả biến không gian bên trong thành những “hộp nóng” ngột ngạt, nhưng người dân vẫn gắng gượng bám trụ, chờ ngày cuộc sống được ổn định trở lại. Trong ánh mắt ông Lương Văn Thao, người vừa thoát khỏi vụ sạt lở vẫn ánh lên sự kiên cường: “Còn có Nhà nước, còn có bà con gần xa, chắc mình không gục ngã đâu.”
Tuy vậy, khó khăn vẫn còn chồng chất. Hàng trăm hộ mất nhà cửa và bị ảnh hưởng, thiếu thốn chỗ ở, chen chúc trong những căn lán tạm. Nguồn nước sạch khan hiếm, nguy cơ dịch bệnh luôn rình rập. Trẻ con thiếu áo quần, sách vở; người lớn nơm nớp lo bữa ăn từng ngày. Chính quyền địa phương cùng lực lượng chức năng vẫn đang chạy đua với thời gian để đưa cuộc sống dần trở lại bình thường.
Giữa trưa, nắng gắt phủ xuống những mái nhà còn lấm lem bùn đất. Trên khoảng sân, bộ đội dùng xe rùa đẩy từng đống đất đá ra ngoài, mở lối cho bà con. Nguồn nước sinh hoạt vốn được dẫn từ trên núi cao về, nay bị sạt lở cuốn mất đường ống, khiến việc dọn rửa càng thêm khó khăn.
Trong gian khó, tinh thần đoàn kết lại càng sáng rõ. Gia đình nào còn chút gạo, chút muối đều san sẻ cho hộ bên cạnh. Những nhà còn trụ được thì sẵn sàng đón các hộ mất nhà đến ở tạm, cùng nhau dựng lán, nhóm bếp, chia sẻ từng bữa ăn để vượt qua những ngày khốn khó.
Cơn bão số 5 đã qua, để lại ngổn ngang bùn đất và những mái nhà đổ nát. Nhiều hộ gia đình rơi vào cảnh trắng tay. Thế nhưng, giữa muôn vàn khó khăn, người dân Yên Nhân vẫn chọn cách nở nụ cười, dẫu chỉ là nụ cười gượng gạo để tiếp thêm sức mạnh cho nhau. Nhưng đằng sau nụ cười ấy là khát vọng sống mãnh liệt, là niềm tin rằng, với sự chung tay của cộng đồng, Yên Nhân sẽ hồi sinh. Rồi những mái nhà sẽ được dựng lại, những thửa ruộng sẽ lại xanh mướt, và tiếng cười nơi bản làng sẽ không còn gượng gạo nữa, mà là tiếng cười hạnh phúc, ấm no./.
