Thiếu vốn vẫn là rào cản lớn
Tại Diễn đàn “Quản lý nguồn nước trong sản xuất công nghiệp Việt Nam 2025” diễn ra sáng 6/6, do Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp cùng Báo Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, ông Trần Hoài Phương - Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp của HDBank -nhấn mạnh rằng ngân hàng hiện nay không chỉ đơn thuần là bên cho vay, mà đã trở thành đối tác đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh.
Ông Phương cho biết, HDBank là một trong những ngân hàng tiên phong tại Việt Nam khi thành lập bộ phận chuyên trách về môi trường - xã hội (ISC) và áp dụng các tiêu chuẩn thẩm định nghiêm ngặt cho tất cả các khoản vay. Trước khi giải ngân, doanh nghiệp không chỉ phải chứng minh năng lực tài chính mà còn cần đáp ứng các tiêu chí ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị).
Việc này không chỉ giúp HDBank quản lý tốt rủi ro mà còn là yêu cầu bắt buộc để tiếp cận các nguồn vốn quốc tế từ những tổ chức như IFC (Mỹ), Proparco (Pháp)...
Một trong những khó khăn lớn hiện nay là chi phí cho chuyển đổi xanh. Bên cạnh chi phí vận hành, doanh nghiệp còn phải đầu tư thêm để đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường. Do đó, ngân hàng cần xây dựng các mô hình tài chính phù hợp và linh hoạt hơn, nhằm hỗ trợ lộ trình đầu tư dài hạn và đảm bảo lợi ích bền vững cho doanh nghiệp.
Cần có chính sách cụ thể và quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng
Phát biểu tại Diễn đàn, bà Nguyễn Trâm Anh, Quản lý Dự án GEIPP thuộc Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO), nhấn mạnh rằng đầu tư xanh không phải là gánh nặng nếu doanh nghiệp có kế hoạch rõ ràng. Các giải pháp xanh thường giúp vốn đầu tư quay vòng nhanh, đồng thời mang lại lợi ích lâu dài như tiết kiệm chi phí, nâng cao uy tín và mở rộng thị trường.
Bên cạnh đó, bà Nguyễn Trâm Anh cho rằng để chuyển đổi xanh hiệu quả và lan tỏa, Việt Nam cần sớm xây dựng các chính sách cụ thể và quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng, đặc biệt trong lĩnh vực tái sử dụng nước thải. Đây sẽ là động lực quan trọng để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư và triển khai thực tế.
Chia sẻ từ kinh nghiệm quốc tế, bà Nguyễn Trâm Anh dẫn chứng Hàn Quốc đã nhanh chóng phát triển chương trình chuyển đổi xanh cấp quốc gia chỉ trong 10 năm, với 200 khu công nghiệp trở thành khu sinh thái, nhờ sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và quyết tâm mạnh mẽ của chính phủ. Bà cũng đánh giá cao những diễn đàn như hôm nay, nơi nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế có thể đối thoại, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh không chỉ qua lời nói mà bằng các hành động cụ thể và cơ chế hỗ trợ minh bạch.
Từ phía ngân hàng, ông Trần Hoài Phương cho biết ngân hàng chủ động tìm kiếm các doanh nghiệp có định hướng phát triển xanh để cùng xây dựng phương án tài chính phù hợp. Việc đánh giá hồ sơ vay vốn không chỉ dựa trên các con số tài chính mà còn chú trọng đến mức độ cam kết và định hướng phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, tiếp cận tín dụng xanh không phải lĩnh vực nào cũng dễ dàng. Những ngành như nhiệt điện, khai khoáng hay vận tải truyền thống thường gặp khó khăn do đặc thù phát thải cao. Dù vậy, HDBank vẫn chọn cách “sáng tạo trong khuôn khổ”, tức là linh hoạt hỗ trợ tài chính và kỹ thuật miễn sao doanh nghiệp không vi phạm các cam kết ESG với nhà đầu tư quốc tế. Ví dụ, ngân hàng vẫn tài trợ cho ngành bia và rượu vang, nhưng kiên quyết từ chối các dự án sản xuất rượu mạnh nằm trong danh mục ngành nghề có rủi ro môi trường cao do ngân hàng tự xây dựng.
Không chỉ tập trung vào doanh nghiệp xuất khẩu, HDBank còn mở rộng tín dụng xanh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước, đặc biệt là những đơn vị tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu như Nestlé, Unilever. Những doanh nghiệp này được hỗ trợ triển khai các giải pháp giám sát tiêu hao năng lượng và khí thải, qua đó đủ điều kiện tiếp cận các gói tài chính xanh.
Với nhóm doanh nghiệp nội địa, ngân hàng cũng khuyến khích tham gia các sáng kiến tiết kiệm năng lượng, tái sử dụng nước thải, quản lý rác thải… như bước chuẩn hóa nhằm chuẩn bị cho những hàng rào kỹ thuật môi trường có thể sớm được áp dụng trong nước, góp phần nâng cao tính bền vững và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
