Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định cần tiếp tục rà soát và cắt giảm thêm giấy phép kinh doanh, ngay cả sau khi Chính phủ đề xuất bãi bỏ điều kiện kinh doanh với 25 ngành, nghề. Thông tin này được ông Thắng chia sẻ tại buổi thảo luận tổ về Luật Đầu tư sửa đổi, chiều 11/11.
Theo dự thảo luật, danh sách 25 ngành, nghề dự kiến loại bỏ giấy phép kinh doanh bao gồm dịch vụ kế toán, xuất khẩu gạo, kinh doanh tạm nhập - tái xuất thực phẩm đông lạnh, cùng một số lĩnh vực khác. Việc này được kỳ vọng giúp tháo gỡ rào cản gia nhập thị trường, thúc đẩy tự do kinh doanh và giảm thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, con số này vẫn chưa phản ánh hết nhu cầu cải cách: “Cần tiếp tục xem xét, rà soát và cắt giảm tối đa danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện”, ông nói, đồng thời cho biết Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ để cân nhắc mở rộng việc bãi bỏ giấy phép kinh doanh.
Ở góc độ chuyên gia, GS Hoàng Văn Cường - Ủy viên kiêm nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng việc rà soát nên được thực hiện theo nguyên tắc phân nhóm. Theo ông, các ngành, nghề liên quan đến an ninh, quốc phòng, hay ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng nên vẫn thuộc nhóm tiền kiểm, cần cấp phép trước khi hoạt động. Trong khi đó, phần lớn các lĩnh vực khác có thể chuyển sang cơ chế hậu kiểm, nghĩa là doanh nghiệp không cần xin giấy phép, nhưng vẫn chịu kiểm tra, giám sát sau khi hoạt động.
Tuy nhiên, đối với dịch vụ kế toán và khai thuế, ông Cường cảnh báo việc bỏ điều kiện kinh doanh có thể gây rủi ro. Những người kê khai thuế có trách nhiệm pháp lý cao, phải ký tên trên hồ sơ và chịu kiểm soát chặt chẽ. Trong bối cảnh từ đầu năm 2026, các hộ kinh doanh chuyển từ chế độ thuế khoán sang kê khai, việc bãi bỏ điều kiện kinh doanh với dịch vụ này có thể dẫn đến tình trạng khai man, tiếp tay cho hành vi trốn thuế.
Dự thảo luật cũng đề xuất giao thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án từ UBND cấp tỉnh sang Chủ tịch tỉnh. Ông Trần Việt Anh, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội, đánh giá đây là bước đi phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền, đồng thời giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tăng trách nhiệm cá nhân. Tuy nhiên, ông lưu ý cần xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực, đảm bảo minh bạch và công bằng giữa các nhà đầu tư. GS Hoàng Văn Cường cũng nhấn mạnh cơ chế này phải minh bạch trong quá trình xét duyệt để tránh tình trạng lạm quyền.
Bên cạnh đó, Chính phủ dự kiến bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài đối với dự án dưới 20 tỷ đồng. Những dự án này chỉ cần đăng ký giao dịch ngoại hối với Ngân hàng Nhà nước để chuyển tiền. Các dự án từ 20 tỷ đồng trở lên hoặc thuộc ngành, nghề có điều kiện vẫn phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Tuy nhiên, ông Việt Anh đề xuất giữ nguyên thủ tục hiện hành để Nhà nước kiểm soát hiệu quả quá trình đầu tư ra nước ngoài, đảm bảo lợi ích quốc gia và an ninh kinh tế, năng lượng, chính sách ngoại giao.
