Chủ động triển khai dù không được phân bổ nguồn lực
Theo Bộ Công Thương, thực hiện Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017 và Nghị định 55/2019/NĐ-CP của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho DNNVV, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 19/1/2021 phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành giai đoạn 2021–2025, giao Bộ Tư pháp là cơ quan chủ trì tổ chức thực hiện.
Mặc dù không được lựa chọn là đơn vị thực hiện chương trình và cũng không được phân bổ kinh phí từ nguồn ngân sách chương trình, Bộ Công Thương vẫn chủ động triển khai đều đặn các kế hoạch hỗ trợ pháp lý cho DNNVV trong ngành công thương.
Các kế hoạch hỗ trợ pháp lý nổi bật như: Quyết định 142/QĐ-BCT ngày 18/1/2021, Quyết định 272/QĐ-BCT ngày 3/3/2022, Quyết định 204/QĐ-BCT ngày 9/2/2023, Quyết định 1003/QĐ-BCT ngày 26/4/2024, Quyết định 423/QĐ-BCT ngày 18/12/2025.
Tất cả các kế hoạch trên đều tích hợp nội dung phối hợp với Bộ Tư pháp nhằm triển khai hiệu quả các hoạt động trong khuôn khổ Chương trình liên ngành.
Trong quá trình rà soát, Bộ Công Thương đã gửi Văn bản số 3760/BCT-PC ngày 27/5/2025 tổng hợp tình hình triển khai hỗ trợ pháp lý theo Nghị định 55/2019/NĐ-CP và phản ánh nhiều bất cập trong thực tiễn triển khai.
Ngoại trừ Bộ Tư pháp là cơ quan chủ trì, các bộ, ngành khác chưa tiếp cận được nguồn kinh phí từ chương trình liên ngành. Việc bố trí nhân lực và tài chính cho công tác hỗ trợ pháp lý còn hạn chế, do thiếu quy định cụ thể về lập dự toán, cấp phát và sử dụng ngân sách. Cơ chế huy động nguồn lực xã hội còn mờ nhạt, chưa khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, cá nhân.
Một số địa phương được phân bổ ngân sách nhưng mức kinh phí rất hạn chế, không đủ để triển khai đồng bộ các hoạt động theo quy định.
Điều này khiến việc tư vấn pháp luật, giải đáp vướng mắc cho doanh nghiệp qua mạng lưới tư vấn viên pháp luật chưa thể triển khai đầy đủ, chưa đáp ứng được nhu cầu thiết thực từ phía doanh nghiệp – đặc biệt trong bối cảnh hội nhập sâu và chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ.
Kiến nghị hoàn thiện cơ chế cho giai đoạn 2025–2030
Trên cơ sở tổng kết 5 năm triển khai, Bộ Công Thương đã đưa ra những kiến nghị quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả của Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành trong giai đoạn 2025–2030.
Rà soát và hoàn thiện cơ chế chủ trì, phối hợp thực hiện chương trình, phát huy vai trò thực chất của các bộ, ngành và địa phương trong việc hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Nghiên cứu, quy định rõ ràng cơ chế cấp phát và phân bổ ngân sách, bảo đảm phù hợp cho cả cấp Trung ương và địa phương, theo đúng tinh thần của Nghị định 55/2019/NĐ-CP.
Khuyến khích sự tham gia xã hội hóa thông qua việc vận động các tổ chức, cá nhân tham gia tài trợ, phối hợp triển khai hoạt động hỗ trợ pháp lý.
Tăng cường gắn kết hoạt động hỗ trợ pháp lý với các chiến lược phát triển kinh tế xanh, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững.
Ngoài việc ban hành các kế hoạch riêng, Bộ Công Thương cũng đã tích cực phối hợp với Bộ Tư pháp trong việc tổ chức Diễn đàn Kinh doanh và Pháp luật hằng năm, tạo cầu nối giữa doanh nghiệp và hệ thống pháp luật.
Việc chủ động tham gia và kiến nghị kịp thời các giải pháp hoàn thiện cơ chế là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của Bộ Công Thương trong việc đồng hành cùng Doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định và thuận lợi, đồng thời thúc đẩy nền kinh tế xanh và phát triển bền vững trong thời kỳ mới./.
