Nỗ lực đồng bộ từ chính sách đến hành động
Để đối phó với tình trạng vi phạm, và thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo từ Trung ương đến địa phương như Chỉ thị số 04/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 11/CT-UBND của thành phố Hải Phòng, đặc khu Cát Hải đã chủ động triển khai Kế hoạch số 59/KH-UBND với quyết tâm nâng cao hiệu quả bảo vệ đa dạng sinh học.
Hạt Kiểm lâm Khu vực I đã được xác định là lực lượng nòng cốt, tập trung triển khai các giải pháp toàn diện.
Thông tin với PV Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh, ông Trần Quốc Hồng, Hạt trưởng Kiểm lâm khu vực I cho biết, ngay trước thềm mùa chim di cư vào tháng 9/2025, Hạt Kiểm lâm Khu vực I đã chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Nhiều hình thức đã được áp dụng, từ phát thanh trên đài truyền thanh đặc khu, tuyên truyền lưu động, treo băng rôn khẩu hiệu tại các khu vực trọng điểm, đến sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Zalo và Facebook.
Các nội dung tuyên truyền nhấn mạnh việc nghiêm cấm mọi hành vi săn, bắt, mua bán, chế biến, tàng trữ, gây nuôi, quảng cáo và sử dụng thực phẩm từ chim hoang dã, di cư trái pháp luật, cũng như không phóng sinh chim có nguồn gốc bất hợp pháp. Mục đích là nhằm nâng cao nhận thức, ý thức và trách nhiệm của người dân địa phương trong việc bảo vệ các loài động vật hoang dã.
Công tác ngăn chặn, kiểm tra và xử lý vi phạm được tổ chức chặt chẽ thông qua việc thành lập Tổ công tác liên ngành dưới sự tham mưu của Hạt Kiểm lâm khu vực I và Phòng Kinh tế đặc khu. Tổ công tác bao gồm các lực lượng chủ chốt: Kiểm lâm, Công an, Biên phòng, Phòng Kinh tế và Vườn quốc gia Cát Bà.
Theo ông Hồng, các đối tượng vi phạm thường sử dụng những phương thức tinh vi, như dùng âm ly phát tiếng và chim mồi (cò xốp, vạc xốp) để dụ chim, sau đó giăng lưới tàng hình màu đen trên các cọc tre tạo thành "ma trận" tại rừng ngập mặn, đầm hồ và sườn núi ven biển.
Theo số liệu thống kê từ Hạt Kiểm lâm khu vực I, chỉ trong 8 lượt ra quân, kéo dài từ ngày 16/10/2025 đến 25/10/2025, Tổ công tác liên ngành đã nỗ lực phát hiện và triệt phá 28 địa điểm săn bắt chim. Hàng loạt tang vật vi phạm đã được tháo dỡ và phá hủy tại chỗ, bao gồm: 1 chòi tạm, 13.800 m lưới băng cước tàng hình, 159 sào tre, 50 loa nén, 26 âm ly, 22 USB và cạm bằng sắt.
Đáng chú ý, lực lượng chức năng đã kịp thời thả về tự nhiên 36 cá thể chim các loại, bao gồm: Cuốc ngực trắng, Cò, Vạc xám, Cú mèo và Chèo bẻo. Đây là hành động thiết thực, cứu sống các cá thể chim bị bẫy và khẳng định hiệu quả của các đợt tuần tra.
Hướng tới bảo tồn bền vững
Theo thông tin từ Chi cục Kiểm lâm thành phố Hải Phòng, sau hợp nhất, Hải Phòng có trên 33.096 ha rừng và đất lâm nghiệp, phân bố tại 35 xã, phường, đặc khu. Trong số này có trên 11.000 ha rừng đặc dụng, gần 16.740 ha rừng phòng hộ, trên 4.955 ha rừng sản xuất...
Trong tổng số diện tích rừng hiện có, diện tích rừng tự nhiên của thành phố chiếm gần 10.165 ha (2.241ha tại phường Nguyễn Trãi và trên 7.923 ha tại đặc khu Cát Hải).
Điểm nổi bật trong diện tích rừng tự nhiên ở Hải Phòng còn có Vườn quốc gia Cát Bà thuộc đặc khu Cát Hải. Năm 2004, Vườn quốc gia này được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Năm 2013, được Chính phủ xếp hạng danh lam thắng cảnh, di tích quốc gia đặc biệt và năm 2023 đã trở thành di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà.
Vườn Quốc gia Cát Bà có tổng diện tích 115.200 ha, trong đó diện tích rừng núi là 9.800 ha, diện tích mặt nước biển là 5.400 ha
Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà có tổng diện tích gần 26.419 ha, bao gồm cả 3 hệ sinh thái điển hình của Việt Nam là trên cạn (rừng), đất ngập nước và biển. Vì thế, tài nguyên đa dạng sinh học ở đây có những nét đặc trưng riêng, là nơi sinh sống của 4.048 loài động, thực vật rừng và biển sinh sống. Trong số này có tới 154 loài đặc hữu, nguy cấp, quý, hiếm đang bị đe doạ và được pháp luật Việt Nam và Quốc tế bảo vệ như: voọc, hươu, nai, lợn rừng, gà lôi lam mào trắng…
Để bảo tồn, phát triển có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên trên đảo Cát Bà, năm 2021, thành phố Hải Phòng đã phê duyệt quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững Vườn Quốc gia Cát Bà giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Từ đó góp phần bảo tồn đa dạng sinh học của các loài động, thực vật ở rừng, đất ngập nước và biển tại Vườn Quốc gia.
Theo tìm hiểu của PV Tạp chí Doanh nghiệp và kinh tế xanh, ngoài các giá trị cao về đa dạng sinh học, Vườn Quốc gia Cát Bà còn có nhiều cảnh quan thiên nhiên, hang động hùng vĩ, độc đáo và các di chỉ, di tích lịch sử nổi tiếng đã góp phần đưa đảo Cát Bà trở thành một trong số ít các nơi phát triển mạnh về hoạt động du lịch sinh thái và nghiên cứu khoa học.
Tuy nhiên, hiện nay, Vườn Quốc gia Cát Bà vẫn gặp một số khó khăn như: Sự thu hẹp diện tích của hệ sinh thái rừng ngập mặn, các hệ sinh thái biển, các rạn san hô là một trong những nguyên nhân làm suy giảm môi trường sống, suy giảm nguồn lợi thủy sản. Tình trạng người dân địa phương lén lút vào rừng săn bắn, đặt bẫy động vật rừng, chim hoang dã, di cư tại các khu vực cửa biển vẫn diễn ra.
Trao đổi với PV, ông Trần Quốc Hồng, Hạt trưởng Kiểm lâm khu vực I cho biết: “Mặc dù tình hình săn bắt, bẫy bắt còn diễn ra phức tạp do đối tượng vi phạm luôn tìm cách đối phó, nhưng những nỗ lực phối hợp đồng bộ và kiên quyết của Hạt Kiểm lâm khu vực I và Tổ công tác liên ngành đã mang lại kết quả tích cực ban đầu”.
“Trong thời gian tới, các lực lượng chức năng tại đặc khu Cát Hải sẽ tiếp tục tổ chức tuần tra, kiểm tra thường xuyên và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Việc duy trì và nâng cao hiệu quả các biện pháp này không chỉ nhằm bảo vệ an toàn cho các loài chim di cư mà còn góp phần tích cực và thiết thực vào công tác bảo tồn đa dạng sinh học trên địa bàn đặc khu Cát Hải, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quý giá của thành phố Hải Phòng”, ông Hồng cho hay.
